“Acceptatie van seksuele diversiteit… de cijfers vertellen iets anders”

Bart Cochet (43), voorzitter OUCH ZO, Limburg: Sinds drie jaar ben ik voorzitter van de Limburgse lhbti+ belangenorganisatie OUCH ZO. Daarnaast zet ik me als raadslid in Roermond namens GroenLinks voor de lhbti+ gemeenschap. Ik probeer voornamelijk mijn brede netwerk in te zetten om de positie van lhbti+ personen in Limburg te verbeteren en bij te dragen aan de acceptatie van onze gemeenschap.

Robert Westheim (51), medeoprichter Stichting Coming Inn, Limburg: In 2005 ben ik samen met twee achttienjarigen Stichting Coming Inn begonnen. Als Stichting Coming Inn zetten wij voornamelijk in op het creëren van een netwerk voor de lokale de lhbti+ gemeenschap. Zo brengen wij lhbti+ personen in contact met organisaties die hen verder kunnen helpen en begeleiden.

Laila Hassouna-Jansen (57), vrijwilliger Cocktail-groep, Noord-Brabant: Momenteel houd ik me voornamelijk bezig met de Cocktail-groep, een COC-groep voor lhbti+ vluchtelingen en nieuwkomers, en lhbti+ personen met een (licht) verstandelijke beperking die in de groep Happy Boys & Girls zitten.

Miranda Verdouw (49), medeorganisator Geldrops Pride, Noord-Brabant: Bij de Dusty Foundation ben ik actief om mensen te ondersteunen die last hebben (gehad) van discriminatie of geweld door wie ze zijn. Ook ben ik mede-organisator van Geldrops Pride.

Stefano Frans (34), beleidsadviseur Anti Discriminatie Bureau, Zeeland: Ik zit als vrijwilliger in het bestuur van het LHBT Netwerk Zeeland, dat is een parapluorganisatie die zich sterk maakt voor de acceptatie van de lhbti+ gemeenschap in Zeeland. Bij mijn andere baan, als beleidsadviseur bij Anti Discriminatie Bureau Zeeland, werk ik samen met collega’s aan emancipatie en inclusie in de samenleving.

Marjan Ruiter (56), directeur Zeeuws Museum, Zeeland: Vanuit mijn functie als directeur bij het Zeeuws Museum probeer ik mijn steentje bij te dragen aan een inclusievere samenleving. Zo zijn we als museum lid geworden van de internationale beweging OF/BY/FOR ALL: een organisatie die culturele instellingen handvatten biedt om samen te werken met mensen van buiten de eigen organisatie.

Bart: Ik heb hier in Limburg nooit het gevoel gehad dat ik mijn homoseksualiteit moest verbergen, al word ik soms wel geconfronteerd met onwetendheid en vragen als: ‘Hoe heet je vrouw?’. Ook op brieven van de gemeente staat nog altijd ‘Geachte heer/mevrouw’. Wij moeten de gemeente als lhbti+ gemeenschap dus wel wijzen op bepaalde punten, want het gaat niet vanzelf.

Robert: Voor mijn gevoel zijn mensen in Venlo toch veel met elkaar bezig en pas je er niet snel tussen als je ‘anders’ bent. Toen ik jaren geleden op de voorpagina stond van De Limburger met een verhaal over Stichting Coming Inn waarin ik publiekelijk kenbaar maakte dat ik homo ben, werd mijn moeder regelmatig door anderen benaderd. Het nieuws verspreidde zich als een lopend vuurtje. Je valt als homo in Venlo dus al snel op.

Laila: Ik ben opgegroeid in Roosendaal, waar het in de jaren tachtig erg lastig was voor lhbti+ personen. Gelukkig had ik een lesbische buurvrouw die mij introduceerde aan het uitgaansleven van Tilburg, en daar kon en kan ik nog steeds ik wél mezelf zijn. Toen ik nog in Roosendaal woonde, was het huwelijk ook nog niet opengesteld voor homokoppels en voelde ik me een tweederangsburger. Tegenwoordig voel ik me niet meer zo en kom ik direct uit de kast als ik mensen leer kennen.

Miranda: Ik ben zelf geboren en getogen in Geldrop en heb tot mijn 29e nooit bewust stilgestaan bij mijn seksualiteit. Ik ben voorheen ook met een man getrouwd geweest. Momenteel ben ik zes jaar met een vrouw. Een paar jaar geleden heeft mijn vrouw toen wij samen tijdens carnaval uit waren klappen gehad van een man die homofobe opmerkingen maakte. Zodoende zijn we ook bij Dusty Foundation terechtgekomen, waar ik me nog altijd voor slachtoffers van homogerelateerd geweld inzet.

Stefano: In Zeeland heb ik als homoseksuele man van kleur bijna nooit last gehad van discriminatie-ervaringen. Persoonlijk ervaar ik Zeeland als een open provincie. Dat was in Tilburg wel anders, vooral op de middelbare school waar ik werd uitgescholden en geslagen omdat ik openlijk homo ben.

Marjan: Ik ben natuurlijk een ally, maar tegelijkertijd behoor ik ook tot de groep van veelvinkers. Ik ben hoogopgeleid, hetero en ik heb een gezin met kinderen. Toen ik in 2009 als vrouwelijke directeur bij het Zeeuws Museum begon werd ik wel geconfronteerd met scepsis. Zo van: ‘Wat doet dat meisje hier?’ Bovendien snapten sommigen niet waarom weer iemand van buiten Zeeland directeur werd, alsof iemand per se van binnen de provincie moet komen om gekwalificeerd te zijn voor deze functie. Dat is wat ik zo als vrouw meemaak.

Bart: Wat mij betreft is er in Limburg sprake van een soort schijnacceptatie. Men zegt lhbti+ personen te accepteren, maar als het te dichtbij komt dan willen sommige mensen er toch liever niets mee te maken hebben. Een andere uitdaging in Limburg is toch wel de machocultuur. Er heersen hier sterke ideeën over wat een ‘echte’ man of vrouw is. Die rigide traditionele ideeën maken het lastig om meer bewustzijn te creëren over lhbti+ onderwerpen.

Robert: Ik denk dat het er ook wel aan ligt waar in Limburg je bent. In Venlo krijg je bijvoorbeeld veel meer negatieve reacties als homo dan in mijn woonplaats Venray. In een gemeente verder, Horst aan de Maas, is de acceptatie van lhbti+ personen bedroevend laag. Toen we met de gemeente Horst aan de Maas in gesprek gingen over lhbti+ emancipatie merkten we dat ze er eigenlijk weinig van wilden weten en het als vanzelfsprekendheid zagen dat lhbti+ personen werden geaccepteerd. Maar die acceptatie komt niet vanzelf. Je kan wel vinden dat lhbti+ personen geaccepteerd worden, maar de cijfers vertellen iets anders en je moet er actief iets voor doen.

Laila: Zelf ben ik momenteel vrij positief over de sfeer in Noord-Brabant. Misschien is het als lhbti+ persoon in Tilburg wel prettiger wonen dan in de Randstad, want er is hier relatief weinig lhbti+ gerelateerd geweld. Al heb ik natuurlijk niet overal zicht op. Er spelen hier wel problemen voor lhbti+ personen in gesloten gemeenschappen, zoals religieuze groepen of bewoners in (zorg)instellingen.

Miranda: Ik merk om me heen dat het moeilijker is om in de kleinere gemeenten en dorpen uit de kast te komen, dan in de grotere steden. Er heerst soms een gevoel van schaamte tegenover de familie.

Stefano: Zeeland is van oudsher een provincie waar het christendom een grote rol speelt. Deze kerkleer kan een negatieve houding hebben tegenover lhbti+ zijn, al hoeft dat in de praktijk niet altijd het geval te zijn. Ik ken zeker de verhalen van mensen waarin duidelijk wordt dat religie tot een worsteling in een familie of op school heeft geleid. Maar gelukkig zie ik steeds vaker dat het wel goed gaat in de praktijk. Zo zijn er bijvoorbeeld meerdere lesbische pastores in Zeeland en worden lhbti+ personen ook steeds vaker binnen kerkgenootschappen geaccepteerd.

Marjan: In de media komt soms een negatief beeld van Zeeland naar voren en ik denk dat dat komt doordat bepaalde conservatieve aspecten erg uitvergroot worden. Soms terecht, soms onterecht. Toen een voormalig gedeputeerde van de SGP op televisie aan het huilen was omdat een vrouwelijke SGP’er wethouder was geworden, domineerde dat beeld van Zeeuwen vervolgens in de media. Alhoewel dit een persoonlijk standpunt betreft, is dit wel mensen onthouden over deze regio.

Bart: Gay Soos in Roermond organiseert één keer per maand een ontmoetingsbijeenkomst voor lhbti+ senioren. En je hebt B Sassy in Weert, een organisatie die feestelijke evenementen voor lhbti+ personen in het Zuiden organiseert. OUCH ZO probeert docenten handvatten te geven en naar beleid te kijken. We organiseren ook evenementen om samen te komen, dat kan een picknick zijn of samen stappen.

Robert: Helaas merk ik nog wel dat Noord-Limburg vaak wordt vergeten, omdat veel Limburgse organisaties zich vooral inzetten voor het zuiden en alles rondom Maastricht. Chauvinisme speelt hier ook een rol in; Zuid-Limburgers voelen zich niet altijd betrokken met Noord-Limburg en andersom. Zo blijft iedereen toch een beetje op z’n eigen eilandje zitten.

Laila: Ongeveer 25 jaar geleden is de Roze Maandag begonnen op de Tilburgse kermis. Henk Krol was destijds de hoofdredacteur van de GayKrant en omdat zijn ouders in Tilburg woonden begon hij een ludieke actie om lhbti+ personen bij elkaar te brengen op de maandag, de rustigste dag van de kermis. Tegenwoordig is dat de drukst bezochte dag, waarop alle attracties roze zijn en alles om de lhbti+ gemeenschap draait.

Miranda: Ik kom ieder jaar op Roze Maandag en het is inderdaad een dag waarop iedereen zichzelf kan zijn. Diezelfde sfeer heerst ook tijdens Geldrops Pride. Bij Geldrops Pride zetten we ons voor iedereen in onze gemeenschap in. Zo staan er ook mensen met een beperking bij het podium. Pride staat wat ons betreft ook voor trots, niet alleen voor protest.

Stefano: Gekozen Familie is een waardevol initiatief opgezet vanuit Roze 50+ Zeeland. Het is een supportgroep voor, voornamelijk oudere lhbti+ personen die bijvoorbeeld weinig familie in de buurt hebben of die niet zo veel contacten hebben in hun directe woonomgeving. Leden van deze steungroep stellen hun huis beschikbaar als ontmoetingsplek voor anderen om te praten, ervaringen uit te wisselen en elkaar te helpen.

Marjan: Gekozen Familie is een van de gesprekspartners waar wij als Zeeuws Museum mee samenwerken om een actieplan voor het museum, gericht op de lhbti+ gemeenschap in Zeeland, op te zetten. De regenboogambassadeurs uit Kapelle vind ik ook bijzonder, omdat zij zichzelf ten doel hebben gesteld om lhbti+ emancipatie op de agenda te krijgen in de (lokale) politiek en op scholen.

Marjan: Ik vind dat iedereen dezelfde universele rechten heeft. En die rechten zijn momenteel niet evenredig verdeeld, dus ik wil mij inzetten om dat te veranderen. Als we echt iets willen veranderen, zullen we het samen moeten doen.

Bart: Ik hoop dat we in de toekomst makkelijker aan geld kunnen komen om projecten op te zetten voor lhbti+ emancipatie en dat de bureaucratie minder is. En wat mij betreft mogen de gemeenten proactiever worden omtrent inclusie. Op veel websites van gemeenten is bijvoorbeeld niets terug te vinden over hun inclusiebeleid.

Robert: Venray is officieel geen Regenbooggemeente, dat vind ik jammer. Ook omdat het niet meer kan: de aanmeldingsronde is voorbij. Ik hoop dat de voorwaarden worden aangepast, zodat het makkelijker is om je als gemeente aan te sluiten en aanspraak te kunnen maken op regenbooggelden. Over tien jaar, hopelijk eerder, is Venray wél een officiële Regenbooggemeente!

Laila: De strijd van lhbti+ personen en vrouwen, tegen het eeuwenoude patriarchaat, is al jaren bezig. Als je momenteel naar de wereld kijkt, dan zie je dat er een enorme backlash is omdat we zoveel progressie hebben geboekt de afgelopen tijd. Je ziet steeds meer tegenbewegingen opkomen, zoals in de Verenigde Staten waar het abortusrecht wordt ingeperkt. Ook hier in Noord-Brabant zijn er mensen die bang zijn om hun privileges op te geven en zich bedreigd voelen door de strijd voor lhbti+ rechten. Ik hoop dat we als lhbti+ gemeenschap sterk en verenigd blijven zodat we niet omvallen.

Miranda: Daar ben ik het volledig mee eens. Mijn vrouw en ik hebben vorig jaar besloten om over tien jaar (inmiddels negen dus) een vrouwenkroeg te openen in Geldrop. Ik hoop ook dat we over tien jaar niet meer hoeven uit te leggen waarom een Pride nodig is.

Stefano: Dat iedereen zich in Zeeland veilig voelt en zichzelf kan zijn. En als ik even naar het grotere plaatje kijk, zou ik mensen graag willen meegeven dat je niet tot een minderheidsgroep hoeft te behoren om je voor een inclusieve samenleving in te zetten.