Fatima’s wortels liggen deels in Indonesië, haar moeder is Indonesisch. “In 2010 ben ik voor het eerst met mijn moeder naar Indonesië geweest. Toen ik klein was, was daar geen geld voor. Ik ben heel dankbaar dat zij me tijdens die reis naar de dorpen van mijn opa en oma heeft meegenomen, want niet lang na de reis is ze overleden. Pas in 2016 ben ik weer teruggegaan naar Indonesië. Tijdens dit tweede bezoek leerde ik mijn familie in Indonesië echt kennen en zag ik ook hoe moeilijk ze het hebben.”
Een aantal van Fatima’s familieleden in Indonesië is cacaoboer. Ze lieten haar de plantages zien en de problemen waar ze tegenaan liepen. Er waren veel ziektes en plagen in de cacaobomen, waardoor ze genoodzaakt waren om pesticiden te gebruiken. Ze vroegen Fatima of zij hen niet zou kunnen helpen. Ze is zich toen gaan verdiepen in de cacao-industrie. “Ik kwam erachter dat Indonesië het derde cacaoland van de wereld is, maar dat het grootste gedeelte van de cacao gebruikt wordt als ‘bulkcacao’. Deze cacao wordt bijvoorbeeld gemaakt voor de chocolade die wij kopen in de supermarkt, die vermengd is met veel suiker en vet. De cacaoboeren verdienen ontzettend weinig aan de productie van bulkcacao. Ik stelde mezelf de vraag waarom dit systeem van export en uitbuiting nog altijd in stand was gebleven. Kan dit niet anders? Kan de cacao niet op een meer duurzame en eerlijke manier verbouwd en verkocht worden?”
Fatima wilde hier iets aan doen en zocht advies in haar omgeving. Een belangrijk advies dat ze kreeg was om klein te beginnen, bij haar eigen familie, en van daaruit te kijken hoe ze verder uit zou kunnen breiden. “Zo gezegd zo gedaan. Ik heb contact gezocht met meerdere organisaties en uiteindelijk samen met een vrijwilliger van de Rainforest Alliance biologische cacao geplant. We hebben de plantage van mijn familie opnieuw aangelegd op een duurzame manier die de biodiversiteit versterkt.” In die tijd is Fatima ook contact gaan leggen met boeren uit de omgeving van de plantage. “Mensen hadden wel oor naar onze plannen, en dus organiseerde ik samen met een lokale NGO een boerenmeeting. De mensen zeiden: “Dat is allemaal interessant, maar laat ons eerst maar eens zien of dat goed werkt en of we daar wel van kunnen leven!” Daarom besloten we om een modeltuin en educatiecentrum aan te leggen.
Fatima kwam op het punt dat ze het project niet meer alleen kon dragen en zocht in haar omgeving naar mensen met interesse voor duurzaamheid, cacao en Indonesië. Die vond ze, en zo ontstond eind 2018 Stichting La Galigo. De naam ‘La Galigo’ verwijst naar een klassiek episch verhaal uit Zuid-Sulawesi. Het is het langste gedocumenteerde verhaal ter wereld en gaat over de ontstaansgeschiedenis van de aarde. “Voor de lokale mensen was het ook een soort almanak met daarin een leiddraad voor het leven. Een poëtische vertelling over hoe je met elkaar omgaat, handel drijft en hoe je met de natuur omgaat. Een episode gaat over een boom die wordt omgehakt omwille van de hebzucht van een persoon.” De moraal van het verhaal is dat als je slecht met de natuur omgaat de consequenties ook voor mensen heel destructief zijn. Een passende naam voor de organisatie dus.
Inspiratie
De passie voor duurzaamheid is diepgeworteld in Fatima en heeft ze van huis uit meegekregen. “Het is ergens ook heel logisch, dat het belangrijk is om zorg te dragen voor jezelf en je omgeving. Ik hoef niet ver te zoeken om de schade van milieuonvriendelijke landbouwtechnieken te zien. Zo heb ik zelf familieleden die buiten bewustzijn zijn geraakt door het gebruik van pesticiden.”
Het nastreven van je idealen, zoals Fatima doet in haar werk bij La Galigo, is niet altijd gemakkelijk. “Het komt zeker ook wel eens voor dat ik een tegenslag heb en niet meer goed weet hoe ik verder moet. Gelukkig heb ik veel mensen om mij heen die meedenken en meehelpen. Als ik er soms toch echt even doorheen zit, helpt het me om terug te keren naar mezelf en mijn krachtbronnen. Ik haal veel kracht uit mijn religie: uit het bidden en lezen uit de Koran. Daarnaast is mijn gezin ook een grote krachtbron voor mij. Mijn werk bij La Galigo is echt een levensmissie geworden, maar het moet niet ten koste van alles gaan. Mijn gezin herinnert mij eraan wat echt belangrijk is.”
De effecten van kolonisatie
Indonesië is als kolonie door Nederland uitgebuit en de effecten daarvan zijn nog altijd zichtbaar, ook in de landbouw. “Als je in de natuur bent zie je een grote diversiteit aan gewassen”, vertelt Fatima. “Waarom wordt er op een plantage dan maar één soort gewas verbouwd? Dat is toch niet natuurlijk. Ik ben me gaan verdiepen in de geschiedenis van de monocultuur in Indonesië. Dit gaat terug naar de tijd dat Indonesië gekoloniseerd was door Nederland. De boeren in Indonesië kregen via het cultuurstelsel opgedrongen om zo veel mogelijk te verbouwen op een stukje grond, wat heeft geleid tot monocultuur (het verbouwen van één soort gewas).
Dit heeft de nodige problemen teweeg gebracht. Het gebied waar mijn familie vandaan komt was vroeger gewoon oerwoud. Mensen haalden uit het oerwoud wat ze nodig hadden. Natuurlijk werd er ook wel voedsel verbouwd, maar dat gebeurde altijd met verschillende soorten gewassen door elkaar. Diversiteit is zo belangrijk, in de natuur en onder de mensen. Als er plek is voor diversiteit, komt iedereen en alles beter tot zijn recht.”
Ook in de lage lonen van de cacaoboeren is de nasmaak van de uitbuiting van het koloniale systeem nog altijd te proeven. “De grote multinationals zoals Cargill en Barry Callebaut hebben nu een monopoliepositie in de cacaomarkt. De positie van de boer, die ontzettend weinig geld verdient aan de cacao, is daarmee eigenlijk nog hetzelfde als onder het koloniale systeem. Ze hebben nog steeds geen zeggenschap over hun eigen leven. Met La Galigo proberen we stap voor stap de boeren weer zeggenschap te geven over hun eigen land en leven op een manier die goed is voor henzelf en voor de aarde.”
La Galigo in Nederland
Naast deze inzet in Indonesië is La Galigo ook actief in Nederland, waar ze acties en evenementen organiseert. Hiermee laat de stichting zien wat ze in Indonesië doen en daarnaast streven ze ernaar om bewustzijn te creëren over milieuproblematiek en duurzame (landbouw)oplossingen onder hun volgers en deelnemers. Dit doen ze onder andere aan de hand van bonbon-acties en Green Screen filmvertoningen.
Onlangs organiseerden ze ook het Sulawesi Feesi, waarop verschillende stichtingen die zich wereldwijd met duurzame en diverse landbouw bezighouden samenkwamen. “We vinden het belangrijk om te kijken hoe we elkaar kunnen versterken, bijvoorbeeld in het uitwisselen van vrijwilligers en kennis. Onze droom is om ooit echt een samenwerkingsplatform te creëren voor stichtingen die zich met dit onderwerp bezighouden.”
Daarnaast vinden ze het belangrijk dat de evenementen van La Galigo ook een positief effect hebben op de Nederlandse samenleving. “Laatst hebben we samen met de organisatie Between Borders een Geef een Diner inzamelingsactie georganiseerd. Hier kunnen mensen een gezonde en duurzame maaltijd doneren voor mensen die een maaltijd nodig hebben, waaronder ongedocumenteerden en daklozen. Het was een groot succes. De eerste keer dat we het organiseerden hebben we voor honderd mensen gekookt en de tweede keer zelfs voor 140.” De opbrengsten van dit soort acties investeert La Galigo in hun projecten in Indonesië.
En jij?
Vele handen maken licht werk. Ben je geïnspireerd door het verhaal van Fatima en de werkzaamheden van La Galigo? Zou je zelf ook een steentje bij willen dragen om hun belangrijke doelstellingen te realiseren? “We hebben eigenlijk net te weinig mensen voor alles wat we willen doen,” vertelt Fatima. “Het zou ontzettend fijn zijn als er mensen zouden zijn die met passie voor dit onderwerp zouden willen bijdragen aan ons project!”
Op dit moment zoekt Stichting La Galigo nieuwe bestuursleden. Vooral aan administratieve en communicatieve ondersteuning is een grote behoefte. Heb je interesse? Neem dan contact op met Fatima via [email protected]. Is een bestuursfunctie net een stapje te ver? Volg La Galigo dan op Facebook en Instagram en sluit aan bij hun volgende actie!
De artikelenserie Inclusieve duurzaamheid wordt mede mogelijk gemaakt door
Dit interview is oorspronkelijk gepubliceerd op 9 februari 2022 in de artikelenreeks Inclusieve Duurzaamheid en opnieuw geplaatst in het kader van de Nieuw Wij Zomerherhalingen.
