Prins Jaime de Bourbon de Parme: “Er is één team. Team humanity!”

Jaime heeft een achtergrond in de diplomatie en conflictmanagement, voornamelijk in oorlogsgebieden zoals Afghanistan en Irak. “Vanzelfsprekend houd je je dan bezig met vraagstukken rondom veiligheid. Ik merkte dat ook daarin klimaatverandering een grote rol speelt.” De opwarming van de aarde zorgt wereldwijd voor veel overstromingen en andere natuurrampen. Volgens een recent rapport van de World Meteorological Organization (WMO) viel 91% van de doden door weers- en klimaatrampen in de afgelopen vijftig jaar in ontwikkelingslanden. “Dat zijn juist de landen waar vaak al veel andere conflicten spelen. Klimaatverandering helpt niet bij het de-escaleren van die conflicten, integendeel. Daarnaast gaat het klimaatvraagstuk ook niet meer enkel over vrede en veiligheid maar vooral over onze bestaansmogelijkheden.”

Met een Spaanse vader en een Nederlandse moeder is Jaime een kind van twee culturen. Hij is meertalig opgevoed en heeft daarnaast ook in meerdere landen gewoond. “Hierdoor heb ik mijn kennis van talen verder kunnen ontwikkelen. Je taal heeft niet alleen invloed op hoe je spreekt, maar ook op hoe je denkt en hoe je in contact treedt met andere mensen.” Door het wonen en werken in verschillende landen heeft Jaime altijd moeten leren om zich aan te passen aan verschillende talen en culturen.

“Ik ben een groot voorstander van diversiteit, ik heb daar zelf altijd de meerwaarde van ingezien. Ook op religieus vlak. Wereldwijd is 80% van de mensen religieus. Ik vind het dan wel van belang dat je in de diplomatie en binnen de klimaattransitie religieus geletterd bent of in ieder geval oog hebt voor religieuze diversiteit. Historisch en cultureel besef van religie is hard nodig, omdat religie een grote invloed kan hebben op mensen en hun handelen. Het zijn vaak de religieuze leiders die de mensen ten diepste kunnen inspireren om veel teweeg te brengen. Ik heb dat teruggezien tijdens de klimaatconferentie in Parijs en opnieuw weer tijdens de COP26 in Glasgow: de meerwaarde van religieuze leiders ligt in het benadrukken van het belang van bescherming van de schepping en onze integratie in de natuur. Want alles wat leeft heeft recht op leven!”

“Mijn maatschappelijke betrokkenheid heb ik vooral tijdens mijn opvoeding meegekregen. Mijn ouders zijn maatschappelijk betrokken, en dit hebben ze aan mij doorgegeven. Het begon al bij mijn grootvader die in Frankrijk in het verzet heeft gezeten tijdens de tweede wereldoorlog en twee concentratiekampen overleefde. Ook mijn ouders hebben een prijs betaald voor hun maatschappelijke inzet. Door hun inspanning voor de democratie in Spanje is er een aanslag op hen gepleegd. Gelukkig hebben ze dat overleefd.”

Jaime heeft een diepgewortelde liefde voor de natuur: “Wij zijn één met de natuur. Zo ben ik opgegroeid, helaas zijn wij steeds verder van de natuur af komen te staan.” Voor Jaime komt hier ook een spirituele dimensie bij kijken. “Het beseffen dat alles in ons lichaam verbonden is met de natuur is voor mij iets spiritueels. Mijn katholieke achtergrond die ik van huis uit heb meegekregen speelt hier zeker een rol in.” Jaime werd diep geraakt door de encycliek – een belangrijke pauselijke brief – Laudato Si’ van paus Franciscus die in 2015 werd gepubliceerd. “Hij verandert daarin de woorden die katholieken doorgaans gebruiken in hun relatie tot de natuur. In plaats van te spreken in termen van rentmeesterschap, omschrijft hij de aarde bijvoorbeeld als het ‘huis’ van de mensheid. Waar de term ‘rentmeesterschap’ toch wat zakelijk voelt en de mens een grote macht over de natuur lijkt te geven, voelt de term ‘huis’ veel warmer aan. Ook heeft hij het over de ‘zorg voor het gemeenschappelijke huis’. Het woord zorg vind ik prachtig in deze context, daar zit liefde in. En zorgen voor iets met liefde dat doe je onvoorwaardelijk.”

Momenteel probeert Jaime deze zorg voor de aarde en de natuur vorm te geven vanuit zijn functie als klimaatgezant van Nederland. “Een gezant is iemand die op een missie gestuurd wordt vanuit de staat. Als klimaatgezant word ik dus op klimaat-gerelateerde missies gestuurd.” Jaime wordt door de Nederlandse regering de wereld ingezonden om het gezicht van de klimaatdiplomatie te zijn. Alhoewel hij als klimaatgezant gehuisvest is in het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat werkt hij ook nauw samen met andere ministeries.

“Mijn taak is niet zozeer gericht op Nederland of Europa. Ik richt mij voornamelijk op de rest van de wereld. Hoe kunnen wij andere landen helpen om ambitieuze klimaatdoelen te halen? Hoe gaan we om met de landen die veel vervuilen maar daar niet aan willen werken? Wat doen wij met landen die weinig hebben bijgedragen aan de huidige crisis maar daar wel de klappen van krijgen? Dat zijn complexe vraagstukken waar ik mij dagelijks mee bezighoud.”

Gesprekken voeren en de dialoog aangaan zijn belangrijke onderdelen van het werk van een klimaatgezant. “Mijn dagen zijn daardoor heel afwisselend. Ik praat met veel mensen: met jongeren en ouderen, met bedrijven, kennisinstellingen en diverse sectoren. Het is voor mij ook belangrijk om goed te snappen wat er in Nederland speelt op het gebied van klimaat. Hoe kan ik ons land anders vertegenwoordigen in het buitenland?”

Een ander onderdeel van de taak van Jaime is om wereldwijd zoveel mogelijk vormen van samenwerkingen tot stand te brengen tussen overheden, bedrijven en NGO’s om de klimaattransitie te bevorderen. “Een vraag die mij bij dit werk veel bezighoudt is waarom het ons nog niet lukt om gezamenlijk de problemen op te lossen. Er is uiteindelijk maar één team en dat is team humanity. Dus we moeten toch leren om het samen te doen.”