Nimrod Goren van de Israëlische partner Mitvim

Dr. Nimrod Goren – For GDL (2)
Dr. Nimrod Goren

75 jaar Israël, iets om te vieren?

“Dat vind ik wel. Er is veel bereikt in 75 jaar Israël. We hebben een democratie en een rechtsstaat. Maar de situatie is ook heel moeilijk. We doen erg ons best om dingen te veranderen. We zien nu ook binnenlandse uitdagingen rond onze waarden en rond democratie.”

Waar bent u trots op als u kijkt naar wat er in die 75 jaar bereikt is?

“We hebben met de meeste van onze buren een vredesovereenkomst en leven in relatieve vrede met elkaar samen. Israël en Turkije hebben diplomatieke banden hersteld. Israël en Libanon hebben een overeenkomst gesloten over de grens. We hebben ook met de andere landen in onze omgeving banden ontwikkeld en goede samenwerkingsrelaties. Hoewel het belangrijkste probleem, het Palestijnse probleem, niet is opgelost, is onze positie in de regio wel verbeterd. Ook gaat er binnenlands veel goed, bijvoorbeeld als het gaat om economie, innovatie, wetenschap.”

Israël is destijds gesticht met bepaalde idealen, wat is daarvan terecht gekomen?

“Ja, en er is natuurlijk altijd een discrepantie tussen idealen en de praktijk. De verklaring van onafhankelijkheid van de staat Israël gaat over democratie, gelijkheid, liberalisme en daarin opgenomen zijn richtlijnen voor hoe dat in de praktijk moest worden gebracht. Natuurlijk is dat in onze geschiedenis een uitdaging gebleken, maar we konden tenminste altijd op deze verklaring teruggrijpen. Helaas wil onze huidige regering hiervan afwijken.”

Waar komt dit door volgens u?

“Er zijn krachten in de samenleving die sterk naar (religieus) rechts bewegen. En dat komt samen met een premier die een uitvlucht zoekt uit een corruptieschandaal. Hij wil het rechtssysteem transformeren in zijn eigen voordeel. Ook de minister van justitie wil het rechtssysteem veranderen. Dat zorgt voor een heel nieuwe, lastige situatie in Israël. Gelukkig zijn er veel protesten, week na week. Ook ontstaan er allianties tussen links en rechts van mensen die dit niet willen. Ze protesteren voor dezelfde liberale waarden, ook al verschilden ze eerder van mening, bijvoorbeeld over de Palestijnse kwestie.”

Geven die protesten ook hoop voor de situatie van de Palestijnen?

“Er is een link tussen de demonstraties en de Palestijnse kwestie omdat het gaat om democratische waarden. Toch denken veel Israëliërs dat de situatie voor Palestijnen niet snel gaat veranderen. Om redenen zoals veiligheid, religieuze verschillen, en: Palestijnen en Israëliërs kijken naar een andere autoriteit. Daar verwachten we op korte termijn geen veranderingen in. Bovendien heeft Israël nu flinke binnenlandse problemen, waar het voorlopig zoet mee is.”

Hoe kan de situatie rond Palestina toch verder gebracht worden?

“Hoewel er geen officiële onderhandelingen zijn en er soms wat wordt neergekeken op alleen ‘gewoon’ contact tussen Israëliërs en Palestijnen, moet dát juist versterkt worden. Het contact op dagelijkse basis, maar ook contact tussen verschillende maatschappelijke organisaties, met steun van buitenlandse partners, zoals PAX, maar ook van overheden. Daar ligt nog heel veel potentieel.”

Nimrod Goren is de president en oprichter van Mitvim – Het Israëlische insituut voor regionaal buitenlandbeleid en medeoprichter van Diplomeds – de raad voor mediterrane diplomatie.

Munir Nuseibah van Palestijnse partner Community Action Center

Dr. Munir Nusseibeh
Dr. Munir Nusseibeh

75 jaar Nakba en de staat Israël, hoe kijkt u daarnaar?

“Niet met vreugde uiteraard. Tachtig procent van de mensen van Palestina is toen verdreven uit hun huis, met als enige reden dat ze niet Joods waren. Deze mensen kunnen tot op de dag van vandaag niet terug. Voor Israël is het de dag van onafhankelijkheid, voor ons is het een catastrofe geweest. En die is nog steeds gaande.”

U woont als Palestijn in Jeruzalem, bent er ook opgegroeid. Kunt u iets vertellen over uw dagelijks leven?

“Ik houd van Jeruzalem. Het is een prachtige stad. Maar door mijn werk merk ik elke dag hoe het Israëlische apartheidsregime het leven van Palestijnen moeilijk maakt. Vooral via de gecompliceerde bureaucratische regels en het discriminerende systeem met als doel het aantal Palestijnen terug te dringen. Woonvergunningen worden ingetrokken, familiehereniging beperkt en het registreren van Palestijnse kinderen is ook steeds minder mogelijk. We zien ook dat er overal Jewish only buurten, steden en dorpen worden gebouwd.”

Uw organisatie probeert dit te veranderen. Hoe precies?

“We helpen mensen door het bureaucratische en extreem discriminerende regelsysteem. We proberen ook aan diplomatie te werken. De informatie die we via onze advocaten binnen krijgen gebruiken we om de internationale gemeenschap te informeren over de mensenrechten die Israël schendt. Veel landen doen hier echter niets mee. Toch moeten we dit blijven documenteren en rapporteren. Als er ooit wél een moment komt waarbij landen hier naar gaan handelen, dan hebben we heel veel documentatie klaarliggen. Maar helaas wordt de situatie momenteel alleen maar erger.”

Toch blijft u hoopvol, vertelt u in een ander interview

“Mijn hoop is niet gebaseerd op wat ik om me heen zie, maar op een geloof in rechtvaardigheid. Daarbij zal ik je de lichtpuntjes geven. Er is de actieve Palestijnse mensenrechtenbeweging die documenteert, onderzoekt en de wereld informeert. Ook zijn er Israëlische organisaties die zich inzetten. Zij hebben openlijk het apartheidssysteem van Israël bekritiseerd. Dat is heel betekenisvol vind ik. Wereldwijd begint er besef te komen over wat de situatie voor de Palestijnen in Israël en de bezette gebieden is. Uiteindelijk zal dat leiden tot verandering, de huidige situatie is niet duurzaam.”

Ook binnen Israël komen mensen in opstand tegen de regering die ze als steeds minder democratisch ervaren. Is er een overeenkomst met de strijd voor de Palestijnen?

“Nee, daar moet ik heel duidelijk over zijn. Onze strijd en die van Israëliërs die voor democratie strijden is heel verschillend. Israëliërs die nu strijden tegen hun overheid hebben geen problemen met de structuur van de staat. Ze zijn ongelukkig over hun huidige, religieuze en extreemrechtse regering. Wij zien niet de overheid, maar de structuur van de staat als hét probleem. Wij willen één gedeelde staat.”

Dat lijkt nu verder weg dan ooit. Wat zijn eerste stappen?

“In eerste instantie gaat het niet om het aantal staten, het gaat om het beëindigen van mensenrechtenschendingen. Een vluchteling in Libanon moet terug kunnen naar Haifa. Maar ook ik zie hetzelfde gebied dat Israël als van haar ziet, inclusief steden als Jeruzalem en Nazareth, als mijn thuisland. Als Israël bang is om het land te delen en bang is om met ons samen te leven na alles wat er gebeurd is, wat logisch is voor een kolonisator, kan transitional justice hierbij helpen.”

Wat is dat precies?

“Daarbij gaat het om een rechtvaardige overgang waarbij er tijdens zo’n transitie steeds gekeken wordt naar of er geen mensenrechten geschonden worden, hoe we een nieuwe samenleving eerlijk en rechtvaardig kunnen inrichten. Kijk naar Rwanda, daar is een genocide geweest op één bevolkingsgroep en heeft transitional justice tot een relatief rustige situatie geleid. De pijn gaat nooit weg natuurlijk, maar er kan wel in een vrede samengeleefd worden.”

Munir Nuseibah is mensenrechtenadvocaat en academicus aan de Al-Quds Universiteit in Jeruzalem. Tevens directeur van Al-Quds Human Rights Clinic, het eerste geaccrediteerde juridische onderwijsprogramma in de Arabische wereld; en directeur van het Community Action Centre in Jeruzalem.

Dit artikel is afkomstig uit PAX Magazine, zomer 2023. Dit is het blad van de organisatie PAX voor Vrede.

1629312065556

Janneke Juffermans

Journalist en gespreksleider

Janneke Juffermans is journalist, redacteur, dagvoorzitter en gespreksleider.
Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.