De Foundation Academy, meer dan vijftien jaar geleden opgericht door voormalig theoloog des vaderlands dr. Samuel Lee, is georganiseerd in drie scholen, met elk een eigen programma. Een van die scholen is de School of Integrated Human Rights met een afgewogen cursus die jaarlijks wordt gegeven. Daarin wordt de positie van migranten besproken in een mensenrechtenperspectief. Nadruk ligt op de eigen rol en verantwoordelijkheid als ‘transnationaal’ wereldburger, waarbij de studenten zicht krijgen op de mondiale context van onderlinge afhankelijkheden en verbanden tussen de verschillende crises waarmee iedereen geconfronteerd wordt.
Het ligt voor de hand dat het dan vooral gaat om hoe kennis en begrip van de Rechten van de Mens de studenten kan helpen de eigen situatie in dat bredere kader te plaatsen en perspectief te geven.
Net als in andere jaren werd het cursusjaar ook nu begin juni afgesloten met een presentatie door de studenten, waarbij de opdracht was om aan de hand van een symbool het eigen migratieverhaal te vertellen. Het resultaat was een doorleefde avond vol ontroerende en soms verbijsterende ervaringen. De grootste groep studenten komt van de Filipijnen en werkt in Nederland als ‘helper’, kinderoppas of schoonmaakster. Centraal bij de expositie die was opgesteld naar aanleiding van de symbolen, stond HOME. Daarbij ging het vooral om de (t)huissleutel(s), als teken van vertrouwen dat iemand zonder legale status van de werkgevende familie ontvangen heeft. Tegelijk een nogal wrang symbool in de handen van vrouwen die hun kinderen en andere familie hebben achtergelaten om elders geld te verdienen voor een betere toekomst.
In de expositie was ook een klok, symbool voor de tijd die doortikt, óók in de eenzame uren en de kwetsbaarheid waarmee migranten zonder papieren moeten leven. Dat leven werd vergeleken met de draden wol van een breiwerk, symbool voor het alsmaar bezig zijn knopen en andere hindernissen te overwinnen.
Ook het paspoort was zeer aanwezig in de expositie. Als tastbaar houvast aan de eigen identiteit, het enig legaal document van een illegale werker, én als het ultieme succes van de enige student met een erkende status. Ontroerend was het voorbeeld van een logboek, gekozen door een student uit Ethiopië voor wie het dagelijks opschrijven van alles wat zij meemaakt in de asielzoekerscentra de beste remedie bleek tegen ledigheid en depressiviteit.
Daarnaast viel een nog bijna leeg boek van ‘niet-populaire bladzijden’ des te meer op. Het symboliseerde de uitnodiging om migratieverhalen te blijven delen en op te schrijven, al die verhalen van voortdurende verandering en uitdaging, pijn en moeite, opoffering en volharding, teleurstelling en vernedering. Om vervolgens, ondanks alles, de verhalen te lezen als verhalen van geloof, hoop en liefde. Van het geloof in God dat in alle onzekerheid van een niet erkend bestaan houvast biedt, hoop op een ánder, beter, leven. En liefde, dat vooral: liefde voor de familie ver weg die het leven hier en nu draaglijk maakt.
Zo werd het cursusjaar van gezamenlijk leren en kennen van wat mensenrechten zijn en betekenen, een verhaal van bewustwording, van het verder versterken van een netwerk van onderlinge steun, van het verder vertellen van verhalen.
