Muziek in de zorg – een krachtig instrument!

Mensen aangename momenten laten beleven, is de doelstelling in mijn leven. Ik kies hier bewust voor, want er bestaat niets mooiers dan vrijwillig geven. Al tien jaar ben ik vrijwilliger in Woonzorgcentrum Toermalien in Genk. Ik begon met voorlezen voor mensen met dementie. Even later hebben we een koortje opgericht.

Liedjes van vroeger zingen, roept mooie herinneringen op. Oude liedjes zitten in het geheugen gegrift. Op een lagere, aangepaste toonhoogte zingen we de melodie.

Tijdens het geheugenkoor musiceren we ook samen met Orff instrumenten. De koorleden spelen op het juiste ritme van bijvoorbeeld een wals of tango mee. Een heus mooi concert!

Samen zingen en musiceren, geeft vreugde en plezier. Muziek zorgt voor contact en communicatie. Voor mensen met vergevorderde dementie startten we met ‘Het Belevingsconcert’. Het prikkelen van de zintuigen door: muziek, zang, geuren, kleuren en aanraking.

Mensen met dementie reageren positief op het geluid van bijvoorbeeld klankschalen of -orgeltjes en rainstick. De gevoeligheid van de zintuigen gaat achteruit, maar de zintuigen blijven behouden. Als je persoonlijk contact maakt en langzaam voorzingt, vormt hun mond geluidloos de woorden van het lied. Contact blijft op deze manier nog mogelijk en daar genieten ze van. Zachte muziek roept emoties op en omhult hen met een gevoel van warmte en veiligheid. Mensen met dementie behouden hun intuïtie. Zij voelen deze fijne, aangename sfeer aan. Een sfeer van: geborgenheid, waardigheid, saamhorigheid, verbondenheid.

Verder geef ik in de verschillende leefruimtes persoonlijke themaconcertjes: opera, evergreens, klassiek, kerst…

Mijn vrijwilligerswerk ligt aan de basis van het oprichten van YoLie vzw. Niet iedereen kan een instrument bespelen. Wel kunnen vele mensen mooi voorlezen. Tot het einde zal een persoon met dementie de melodie van een zin begrijpen. Hij of zij hoort heel goed of je iets prettigs, kwaads of verdrietigs zegt, ook al dringt de betekenis van de woorden zelfs niet meer tot hem of haar door.

YoLie vzw realiseerde zeven lees- of voorleesboekjes voor mensen met dementie in alle kleuren van de regenboog. Boekjes met gedichten, verhalen en liedjes opgevrolijkt met leuke illustraties (Marion Vrijburg). Bijzonder aan onze boekjes is dat er liedjes in staan.

Twee euro per boekje doneren we aan organisaties die zich inzetten voor Alzheimer in Vlaanderen en Nederland. Onderzoek is en blijft belangrijk.

Van de leuke illustraties realiseerden we eenvoudige spelletjes: domino – memo – picto-bingo. Deze spelletjes zijn kosteloos te downloaden via onze website. Aandacht, visualiseren, herhalen, associëren, ordenen, betekenis toekennen, humor…

Als je mensen met dementie aandacht geeft en hen benadert met empathie creëer je een band. Mensen met dementie genieten van sociaal contact.

Als ik in woonzorgcentrum Toermalien binnenkom, zitten de bewoners steevast te knikkebollen voor een TV met veel te drukke, snelle beelden. Begin ik piano te spelen, worden deze mensen wakker, zijn ze alert, slaan ze de maat mee tikkend met de vingers of hun voet, vertellen ze spontaan, zingen of neuriën de melodie, zoeken ze contact met hun buur…

Mijn utopie is een ‘open’ huis, waar de muziek tot buiten klinkt en het voor mensen met dementie aangenaam vertoeven is. Geen gesloten deur, waarvan de klink niet werkt. Een deur die opent met een code!

Daarom startte ik kortgeleden als vrijwilliger in woonzorgcentrum De Olijfboom. Een open huis. Ik wil nagaan wat het verschil is. Waarom zijn er zo weinig open huizen?

De eerste ontmoeting was in alle opzichten heel positief. De bewoners konden spontaan naar het terras en de tuin. Ik zag veel glimlachende gezichten.