Welke waarden moeten volgens jou centraal staan in de politiek?
“Liefde, vertrouwen en compassie. Liefde voor de planeet en voor de mensheid. Polarisatie, haat en onverdraagzaamheid vormen vergif voor zowel politiek als samenleving. Liefde is het enige tegengif. Als politici liefdevol met elkaar en met ons Nederlanders omgaan, is dat een enorm belangrijke vorm van moreel en spiritueel leiderschap waar ons land heimelijk naar hunkert. Vertrouwen als politiek in de samenleving als geheel, in individuen, in maatschappelijke organisaties, in het bedrijfsleven, maar ook in andere politici. Wie vertrouwen zaait, zal vertrouwen oogsten. Juist nu we in een tijd leven waar vertrouwen in politiek en openbaar bestuur zorgwekkend laag is, is het van groot belang dat de politiek wantrouwen niet beantwoordt met wantrouwen. Nederigheid en dienstbaarheid horen in het verlengde daarvan een natuurlijke grondhouding te zijn van politici. Zij zijn er om ons te dienen en om namens ons moeilijke besluiten te nemen. Egocentrische en narcistische politici kunnen we missen als kiespijn. Compassie, ten slotte, is een wezenlijke waarde in een tijd waarin ook politici zich laten meeslepen door de behoefte aan het hard afrekenen van ‘de ander’ op fouten. We maken allemaal fouten. Niet elke minister die een fout maakt of de verantwoordelijkheid neemt voor de fouten van zijn/haar voorganger, moet gedwongen worden meteen af te treden. Geef mensen de ruimte te leren van hun fouten. Met een koel hoofd, warm hart en een ziel die vanuit compassie handelt, wordt ons land écht mooier, eerlijker en rechtvaardiger.”
Welke thema’s, moeten gezien die waarden, bovenaan de politieke agenda staan?
“Wij hebben als mensen deze aarde slechts tijdelijk in bruikleen gekregen, maar gaan er erbarmelijk mee om. De aarde is geen wegwerpproduct, maar het is onze levensbron. Voor huidige en toekomstige generaties. De huidige klimaatcrisis, waar wij als mensheid de grootste veroorzaker van zijn, bedreigt mens, dier en natuur. Daarom is klimaat en duurzaamheid voor mij het belangrijkste thema. Vervolgens komen de menselijke thema’s, waarbij ik primair denk aan kinderen en jongeren. Zij gaan op 22 november niet naar de stembus, maar kunnen wel last of profijt hebben van de uitslag. Eén op de negen kinderen leeft in armoede. Welke partijen maken nu eindelijk écht einde aan kinderarmoede? Verder krijgt niet elk kind dezelfde kansen. Denk aan voor alle gezinnen betaalbare kinderopvang, kwalitatief goed onderwijs of de ruimte om in je eigen wijk, buurt of dorp lekker te kunnen buitenspelen. Wij horen als volwassenen niet alleen dienstbaar te zijn aan onze planeet, maar ook aan onze kinderen: de toekomst van ons land en deze wereld. Ten derde vind ik internationale solidariteit van wezenlijk belang. Mensen in nood moeten kunnen rekenen op onze steun en ondertussen behoren we in allerlei internationale verbanden en coalities bij te dragen aan een veilige wereld. Kinderen, jongeren en volwassenen hoor overal op aarde in vrede te kunnen leven. Honderd procent vrede op aarde is mogelijk onrealistisch, maar behoort wel een diepgeworteld verlangen van ons allen te zijn.”
Wie in de politieke arena krijgt van jou een ongevraagd advies wat betreft die waarden?
“Ik kan veel namen noemen, maar laat mij me beperken tot Pieter Omtzigt – de meest besproken man van politiek Den Haag. Pieter: je hebt je hele volwassen leven gewijd aan de publieke zaak en controleert de regering vanuit een grote betrokkenheid bij mens en maatschappij. Door alles wat je is overkomen – met name rondom het ‘Functie Elders’ debacle – kan wantrouwen in de medemens en cynisme in de politiek om de hoek steken. Blijf echter vanuit liefde, vertrouwen en compassie politiek bedrijven. En blijf anderen inspireren om tot de alom gewenste, nieuwe bestuurscultuur te komen.”
Wat wil je aan de kiezers meegeven?
“Ga stemmen op 22 november! Dat is het belangrijkste. 22 november is onze Nationale Feestdag van de Democratie. Het is een groot goed dat wij als vrije burgers naar de stembus mogen en kunnen gaan en deelgenoot zijn van eerlijke verkiezingen. We kiezen onze volksvertegenwoordiging. Sommigen doen dat vanuit idealisme, anderen maken een ‘strategische keuze’. Wat u ook doet, denk na over hen die geen stem hebben: de natuur, de dieren, de planeet als geheel, maar ook kinderen en jongeren. Wat is goed voor hen? Stem niet vanuit je eigen portemonnee of vanuit persoonlijk materialisme, maar stem voor ons land en beschaving als geheel.”
Hoe kan een nieuwe generatie politici bijdragen aan een hoopvolle toekomst?
“Er zijn deze verkiezingen veel nieuwe politieke leiders. De meesten van hen geven aan dat het tijd is voor een nieuwe politieke cultuur of nieuw leiderschap. ‘Show, don’t tell’ is mijn advies. Laat het zien in daden; laat andere politici zien hoe een meer inclusieve politieke cultuur eruit kan zien. Een politieke cultuur waarin alle politici zichzelf mogen en kunnen zijn, geef de ruimte geven aan hun ideeën voor de toekomst van Nederland. Sta voor een cultuur waarin politici fouten mogen maken en de ruimte krijgen daarvan te leren. Een cultuur waarin het niet gaat om het vergaren van zoveel mogelijk media-aandacht, maar maatschappelijke impact. Een cultuur waarin sterk geopinieerde politici als Geert Wilders en Thierry Baudet kunnen leren wat hun woorden met bijvoorbeeld kinderen doet. Kinderen van kleur bijvoorbeeld die zich door de xenofobe retoriek van deze heren tweederangs Nederlanders voelen. Stel je voor dat Wilders en Baudet meer liefdevol en met meer respect voor onze democratische rechtsstaat en onderliggende waarden zouden opereren in de politiek; dat geeft de samenleving als geheel buitengewoon veel hoop in een betere toekomst van ons allen. Het klinkt wellicht naïef, maar ik blijf geloven dat het mogelijk is.”
