Op het ritme van Gods eigen adem

De titel Op het ritme van Gods eigen adem sluit volgens de samenstellers aan bij het grote belang dat de liturgie voor Henri Veldhuis had “als ruimte en tijd om met elkaar het kerk-zijn en mens-zijn te oefenen, te beleven en te vieren”. De vorm van het brevier is een dagboek, met een tekst per dag bedoeld voor bezinning. De uitgave bevat ook een biografische schets van Henri Veldhuis.

Voorjaar 2024 verschijnt het brevier bij Uitgeverij Ekklesia. De intentie is om de uitgave te kunnen presenteren op zaterdag 15 juni in de Grote of Barbarakerk te Culemborg, de standplaats van Veldhuis, waar vanuit hij ruim een kwart eeuw zijn theologische en kerkelijke exercities ondernam.

Als theologiestudent liet de jonge Veldhuis belangstellende medestudenten kennis maken met teksten van Emanuel Levinas. Later wijdde hij een aparte doctoraalscriptie filosofie aan deze grote Frans-joodse denker. Als voorzitter van het Utrechtse dispuut van de CSFR leidde hij een reeks lezingen over het jodendom. Ook raakte hij betrokken bij de contacten met dissidenten in Oost-Europa via Hebe Kohlbrugge. Het zou resulteren in geheime coördinatie van lezingen van filosofen en theologen voor dissidenten van de Charta-beweging in Tsjecho-Slowakije rond de latere president Vaclav Havel. Na de val van het IJzeren Gordijn kreeg Veldhuis een erepenning van de Praagse Karelsuniversiteit.

Zijn promotieonderzoek ging over Johann Georg Hamann, een lutherse denker. Hij raakte lange tijd actief in het Duns Scotus gezelschap dat werk van deze grote middeleeuwse theoloog onderzocht en toegankelijk maakte. Een ander initiatief was de ‘Utrechtse Studiedagen’ waaruit een reeks publicaties voortkwam.

Hij werd na zijn promotie – intussen getrouwd en vader van twee kinderen – predikant in Culemborg en bleef dat 26 jaar. Als predikant legde hij gevoeligheid aan de dag voor pastoraal-psychologische vragen. De Barbaragemeente in Culemborg werd ook de thuishaven van de beweging voor bibliodrama en dans in de kerk én de moederkerk van protestantse vriendschap met Palestijnse christenen. De Stichting de 7de hemel voor bibliodrama en dans had hem tot voorzitter gemaakt.

Daarnaast bleef hij kritisch betrokken op de Protestantse Kerk op landelijk niveau als voorvechter van mensenrechten. Het IJzeren Gordijn en de Berlijnse Muur waren in 1989 gevallen. Een andere Muur werd juist opgetrokken, met nog meer beton en prikkeldraad, dwars door het gebied van het Palestijnse volk. Zijn ogen werden geopend voor de mensenrechtensituatie in Israël en Palestina. En ‘Vrijstad Culemborg’ werd steeds meer de leverancier van deelnemers aan initiatieven als de Olijfboomcampagne, Vrienden van Sabeel, Stichting Kairos Palestina en Vrienden van Tent of Nations. Van dat laatste werd Henri mede-oprichter, zoals hij dat eerder was samen met oud-premier Dries van Agt van The Rights Forum. Daoud Nassar, de christelijke eigenaar van de Palestijnse vredesboerderij Tent of Nations, werd zijn vriend.

Veldhuis ambieerde, zo melden diverse bronnen, leiding te geven aan de Protestantse Kerk in Nederland bijvoorbeeld als scriba. Daarvoor liep hij theologisch en politiek te sterk voor de troepen uit; kerkpolitieke krachten bepaalden dat het anders liep.