Aan de grenzen van Europa spelen zich dagelijks drama’s af. Mensen die op zoek zijn naar een beter en veiliger leven, verdrinken in zee of komen op andere manieren onderweg om. “Aan hen denken wij en hun namen worden genoemd, opdat zij niet vergeten worden,” zegt Gerard Moorman van het organiserend comité. De herdenking wordt dit jaar georganiseerd door de Raad van Kerken Amsterdam, het Jeannette Noëlhuis, De Protestantse Diaconie en Gemeenschap van Sant’Egidio.
Voorafgaand aan de herdenking is in het Huis van Sant’ Egidio, Waterlooplein 205, om 13.30 uur een informatiebijeenkomst over het EU-migratiebeleid en de gevolgen daarvan. Spreker is Thomas Spijkerboer, hoogleraar Internationaal Recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij verricht toonaangevend onderzoek op het terrein van het Nederlandse, Europese en internationale migratie- en vluchtelingenrecht. Voor deze bijeenkomst is aanmelden noodzakelijk via [email protected].
Willen jullie alleen herdenken of ook tot iets oproepen?
Gerard Moorman: “Het herdenken van zoveel mensen die vaak naamloos zijn gestorven, verdronken op overvolle bootjes of overreden door een vrachtwagen of geëlektrocuteerd wanneer ze op een treinwagon zijn geklommen of… Al die drama’s grijpen je naar de keel. Daar staan we op 7 november bij stil. De verhalen van de ‘dodenlijst’ die we elk jaar samenstellen staan centraal in de viering. Impliciet is onze boodschap dat er een einde moet komen aan een migratiebeleid dat mensen dwingt zulke risico’s te nemen.”
Wat moet er gebeuren om dit verdrinken op de Middellandse zee te stoppen?
“De enige echte oplossing is dat we als mensheid werk maken van een mondiaal systeem dat ervoor zorgt dat mensen in hun regio kunnen bloeien en groeien als mensen; dat er werkgelegenheid is, kansen om zich te ontplooien, goed onderwijs, goede huisvesting en gezondheidszorg, dat soort dingen. Zolang dat er niet is, zullen mensen armoede en geweld ontvluchten. Klimaatverandering speelt ook steeds duidelijk een rol in de reden dat mensen vluchten. Die klimaatverandering is een historische schuld van vooral rijke landen. Nu het in sommige delen van de wereld zo langzamerhand onleefbaar wordt door droogte, extreme hitte of juist door felle stormen, kan je het mensen niet kwalijk nemen dat ze naar gebieden trekken die nog wel leefbaar zijn.”
“Begrijp me goed: ik besef dat het realiseren van politieke oplossingen allesbehalve makkelijk is. Maar als gelovige staan voor mij respect en hulp aan mensen in nood hoe dan ook op de eerste plaats. De uitspraak van Jezus ‘Al wat je gedaan hebt voor een van de minsten van mijn broeders en zusters…’ geldt niet alleen voor individuele gelovigen maar ook voor overheden. Een beleid van wegkijken en het echt vuile werk overlaten aan overheden in transitlanden zoals Libië, daar moeten we ons eeuwig voor schamen.”
Waarom hebben jullie hoogleraar Thomas Spijkerboer uitgenodigd? Wat voegt zijn lezing toe?
“Juist omdat migratie geen makkelijke thematiek is, vinden we het belangrijk om mensen goed te informeren over wat er nu speelt: de belangrijke trends en de reactie daarop van Europese beleidsmakers. Professor Thomas Spijkerboer heeft een enorme expertise en kennis op het gebied van migratie en migratiebeleid. En hij heeft ook een visie daarop, hij is kritisch over de manier waarop de EU het nu aanpakt en heeft ideeën over rechtvaardigere en effectiever manieren om te reageren op migratie.”
Waarom is het van belang dat mensen erbij zijn op 7 november?
“Laat je raken door wat er dagelijks gebeurt aan de Europese buitengrenzen. Kijk niet weg, maar luister naar de verhalen. Dat doet pijn. Maar wie zich niet door dit soort pijn laat raken, verliest langzaam maar zeker zijn medemenselijkheid.”
