Er is wel gezegd dat er in feite maar één dilemma is: de keuze tussen liefde of angst. Dat mag misschien al te gemakkelijk en soft klinken, maar het draait in iedere samenleving om deze basisvraag: hoe verwezenlijken we een menselijke samenleving? Het spreekt dan ook voor zich dat we niet voorbij kunnen gaan aan de vraag wat onze menselijkheid inhoudt. Wie een totaalvisie uit wil dragen, maar deze vraag laat liggen, heeft het woord totaalvisie in ieder geval slecht begrepen. Erger is dat zijn visie een goed doordachte basis ontbeert, wat de stevigheid en houdbaarheid van zijn onderneming niet ten goede komt.
Westerse samenleving
Baudet beweert met grote stelligheid dat de Westerse samenleving superieur is aan alle andere. Dat hij deuren wil sluiten naar andere samenlevingen en culturen, valt wellicht nog enigszins te begrijpen, maar dat hij met zijn rug naar Europa gaat staan, is volstrekt in strijd met de claim van de totaalvisie en de glorie van de westerse samenleving. Daarbij moet de vraag worden gesteld welke Westerse samenleving hij in feite bedoelt. De Nederlandse van de V.O.C. of in ruimere zin die van het kolonialisme? Die van de tolerantie voor vluchtelingen in de 16de en 17de eeuw die ons land verder vooruit hebben geholpen?
Westerse waarden
Het logo van FvD doet verwantschap vermoeden met de oude Grieken die aan de basis stonden van het Westen. Maar aan het feit dat in de wereld van de filosofen – waaraan we inderdaad veel te danken hebben – slavernij heel gewoon was, wordt dan gemakshalve voorbijgegaan. Wellicht doelt Baudet op de verworvenheden van de Verlichting en van de Franse Revolutie: ‘Vrijheid, gelijkheid en broederschap’. Maar deze ‘westerse waarden’ exclusief claimen voor het blanke ras, lijkt in flagrante tegenspraak met deze nobele uitgangspunten.
Baudet is zeker niet uit op een wereldwijde broederschap en de principiële gelijkwaardigheid van mensen is bepaald geen uitgangspunt van FvD.
Niet voor niets zegt het eerste artikel van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens: ‘Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen.’ Baudet is zeker niet uit op een wereldwijde broederschap en de principiële gelijkwaardigheid van mensen is bepaald geen uitgangspunt van FvD. Daar komt nog eens bij dat wie grenzen wil sluiten en muren op wil trekken, moeilijk vol kan houden dat hij vrijheid hoog in het vaandel heeft.
Motieven
Baudet kiest voor de frontale aanval van zijn opponenten en niet voor respect en de toegestoken hand. Hij is er niet op uit om in goed overleg tot een besluit te komen, maar schoffeert en eist onomwonden gehoorzaamheid aan zijn ideeën. Daarover hoeft en kan hij niet in discussie gaan aangezien hijzelf de laatste ware intellectueel van het Avondland is en bovendien de enige die het allemaal ziet zoals het werkelijk is. Baudet is intelligent genoeg om te beseffen dat zijn ideeën en uitlatingen frappante overeenkomsten vertonen met die van de opkomst van de duistere machten die Europa in de twintigste eeuw in hun macht hadden. Dat zou hem tot een andere koers of op z’n minst tot meer voorzichtigheid moeten manen. Dat dit vooralsnog niet gebeurt, roept de vraag op naar zijn motieven.
Hoe anders waren leiders als Mahatma Gandhi, Martin Luther King en Nelson Mandela. Zeker, ze bleven vastberaden bij hun standpunt, maar ze minachtten nimmer hun opponenten en waren er nooit op uit te beledigen of te kwetsen. Sterker nog: hun standpunt stoelde op het idee van de principiële gelijkwaardigheid van alle mensen en hield logischerwijs ook het welzijn van hun opponenten in.
Menselijkheid
“Er zijn idealen waarvoor ik bereid ben te sterven, er is echter geen ideaal waarvoor ik bereid ben te doden” zei Gandhi. Het is volkomen in lijn met het leven en optreden van deze drie leraren van de mensheid om dat te verbreden tot: “Er zijn idealen waarvoor ik desnoods beledigd of gekwetst wil worden, maar er bestaat geen ideaal waarvoor ik wil beledigen of kwetsen.” Hiermee komen we bij het hart van de kwestie want menselijkheid is de basis van iedere samenleving. Humaniteit gaat vooraf aan ieder systeem en gaat het bovendien te boven. De geschiedenis, ook die van het Westen, geeft het keer op keer te zien: waar de mens ondergeschikt wordt gemaakt aan een systeem, een ideologie, een partij, een leider, een leer of dogma, ligt onvermijdelijkheid onmenselijkheid op de loer.
De geschiedenis, ook die van het Westen, geeft het keer op keer te zien: waar de mens ondergeschikt wordt gemaakt aan een systeem, een ideologie, een partij, een leider, een leer of dogma, ligt onvermijdelijkheid onmenselijkheid op de loer.
Kern van onze menselijkheid is liefde en mededogen. Ieder mens wordt geboren in complete afhankelijkheid van anderen en zal in de meeste gevallen in afhankelijkheid van anderen de laatste dagen van zijn leven slijten. Voor het voedsel dat we eten, de dingen die we gebruiken, de ideeën waarmee we leven, zijn we in hoge mate afhankelijk van anderen: alleen in wederkerigheid kunnen we leven. Alleen wanneer we oog hebben voor het welzijn van de ander, is ook ons eigen voortbestaan en welzijn niet in het geding.
Verbondenheid met alles en allen
Deze wederkerigheid geldt evenzeer voor onze omgang met de aarde: we kunnen onze veiligheid en kwaliteit van leven nooit los zien van de gezondheid van onze planeet. Het wezen van onze menselijkheid en van geleefde broederschap bestaat in het besef van deze wederkerigheid en in de wil deze tot uitgangspunt van ons handelen te nemen. Wie voorbijgaat aan onze principiële, organische en daarmee ook praktische verbondenheid met alles en allen, kan niet komen tot een ‘totaalvisie’ die levensvatbaar is of ook maar de minste vooruitgang brengt.
Bloedlinke onderneming
Ieder mens maakt in zijn ontwikkeling een periode door met een sterke drang naar onafhankelijkheid. De meeste pubers beleven een fase waarin ze zich met jeugdige overmoed afzetten tegen hun ouders en het allemaal veel beter denken te weten. En ja, wie als jongeman Nietzsche leert kennen, zal zich aangesproken voelen door het idee ‘groots en meeslepend te leven’. Dat is allemaal prachtig en noodzakelijk en kan bovendien bijzonder heilzaam zijn voor de wellicht wat ingedutte, oudere generatie. In zoverre kan FvD ook van mijn kant op enig krediet rekenen. Maar wanneer de zelfverheffing en vermeende superioriteitsgevoelens op de spits worden gedreven, wordt het al te gemakkelijk een bloedlinke onderneming die uiteindelijk zichzelf onmogelijk maakt en onherroepelijk tot (zelf-)vernietiging voert.
De zachte krachten zullen zeker winnen
in ’t eind – dit hoor ik als een innig fluistren
in mij: zoo ’t zweeg zou alle licht verduistren,
alle warmte zou verstarren van binnen.
De machten die de liefde nog omkluistren
zal zij, allengs voortschrijdend, overwinnen,
dan kan de groote zaligheid beginnen
die w’als onze harten aandachtig luistren
in alle teederheden ruischen hooren
als in kleine schelpen de groote zee.
Liefde is de zin van ’t leven der planeten
en mensche’ en diere’. Er is niets wat kan storen
’t stijgen tot haar. Dit is het zeekre weten:
naar volmaakte liefde stijgt alles mee.
Henriëtte Roland Holst (1869-1952)
In feite is het simpel: wat niet geënt is op liefde en medemenselijkheid, heeft uiteindelijk geen toekomst. Wat gebouwd wordt op angst, egocentrisme en streven naar macht, zal als een kaartenhuis in elkaar storten.
Deze opinie is oorspronkelijk gepubliceerd op 25 maart 2019 en is opnieuw gepubliceerd in het kader van de Nieuw Wij Zomerherhalingen 2020.
partijen die als leidend thema alleen negatieve zaken hebben, inspelen op tegen zijn blijken steeds opnieuw geen bindende kracht te hebben en vervolgens in ruzie uiteen te vallen
Ouderen die nog in sinterklaasverhalen geloven komen steeds weer van een koude kermis thuis of ontwaken in een dictatuur, zie Maduro-Venezuela
Beste Dirk,
”Baudet kiest voor de frontale aanval van zijn opponenten en niet voor respect en de toegestoken hand. Hij is er niet op uit om in goed overleg tot een besluit te komen, maar schoffeert en eist onomwonden gehoorzaamheid aan zijn ideeën. Daarover hoeft en kan hij niet in discussie gaan aangezien hijzelf de laatste ware intellectueel van het Avondland is en bovendien de enige die het allemaal ziet zoals het werkelijk is.”
Is dit werkelijk zo anders dan de houding van de andere, ‘goede’ politici? Is er werkelijk sprake van een toegestoken hand van de zijde van bvb Groenlinks en D66? Moge duidelijk zijn dat dat een retorische vraag is. Nee die is er niet voor zover ik kan zien. In ieder geval niet richting FvD.
Ik ben zelf geen groot expert op de tijd voorafgaand aan WOII dus mij past enige bescheidenheid maar er wordt tegenwoordig wel heel snel geroepen dat iets of iemand gelijkenissen vertoond met nazi’s, fascisten etc. Ik zeg niet dat dit altijd onterecht zal zijn maar ik krijg het gevoel dat het tegenwoordig meer een tactiek van ‘links’ is om tegenstanders buitenspel te zetten dan dat het berust op een degelijke analyse van de feiten. Want ja, met een rechts-extremist, met een nazi hoef je natuurlijk niet in gesprek. Dan is het geoorloofd om te vragen waar Volkert is. Dan is het geoorloofd om te scanderen dat iemand moet worden doodgeschoten tijdens een demonstratie. Ik vind deze houding minstens net zo gevaarlijk als die waartegen zij in stelling wordt gebracht eerlijk gezegd…
Beste Steven,
Dank voor je reactie! En ja, ik vind de houding van Baudet anders dan die van de andere politici (Wilders daargelaten). Nee, die anderen zijn ook niet altijd even netjes bezig, maar de wijze waarop Baudet zich vanaf dag 1 na zijn verkiezing in de kamer heeft uitgelaten over zijn collega’s aldaar, ervaar ik als uitermate stuitend: ik zou moeilijk kunnen en willen samenwerken met een nieuwe collega die zo openlijk twijfelde aan m’n integriteit en zichzelf voortdurend opwerpt als de enige die in staat is de boel van de ondergang te redden.
Je hebt gelijk wanneer je zegt dat terughoudendheid inzake vergelijkingen met WOII op z’n plaats is en het laatste wat ik wil is oproepen tot geweld tegen Baudet. Anderzijds: we leren onze jongeren op school toch over WOII om ze te waarschuwen voor soortgelijke geluiden wanneer die vandaag mochten klinken. Ik maak me zorgen over de onverbloemde manier waarop Baudet spreekt over de superioriteit van het blanke ras, ‘eigen volk eerst’ en de ‘ander’ binnen (of aan) onze grenzen stelselmatig als een gevaar wegzet. Dat doet mij inderdaad denken aan die donkere tijd. Zie eventueel m’n andere artikel hier op NieuwWij: ‘Farce van Democratie’
Zwijgen is wat mij betreft dan ook geen optie. Zie ook de reactie van Hanneke Gelderblom alhier.
Met hartelijke groet,
Dirk van de Glind
Hoi Dirk,
Ik denk dat ik ook niet makkelijk zou samenwerken met de beste man. Maar ik blijf het een lastig punt vinden dat het vrij gemakkelijk geaccepteerd wordt de hand ‘natuurlijk’ niet uit te steken naar iemand als TB. Doet mij een beetje denken aan de intolerantie van tolerantie. Ik heb heel tolerant, totdat ik vind dat de ander zelf niet tolerant is, dan wordt ik heel intolerant….
En helemaal eens met je opmerking dat we juist moeten leren van de geschiedenis en ervoor moeten waken dat zaken als de opkomst van het nationaalsocialisme zich weer herhalen.
Ik heb alleen wel eens de gedachte dat we te weinig oog hebben voor die andere ideologie die zoveel, zo niet nog meer, doden op haar geweten heeft; het communisme. Ook daar maak ik mij wel eens zorgen over als ik kijk naar de Nederlandse samenleving. Het alsmaar meer mensen groeperen en dan vooral in het frame ‘meerderheid vs minderheid’ of ‘onderdrukker vs onderdrukte’, iets dat je kunt blijven doen en waar nooit een einde aan komt. En als ik dan een filmpje zie van die demonstratie in Amsterdam waarbij onze linkse vrienden niets lijken te zeggen van iemand die roept: ‘als je Thierry dood wil schieten roep dan paf’, dan groeien die zorgen bij mij eerlijk gezegd.
Steven de Jager,
Het lijkt me logisch dat men niet de hand uitsteekt naar Baudet. Je kunt het hartgrondig met iemand oneens zijn, maar hem toch respecteren, omdat zijn opvattingen binnen de bandbreedte van de democratische samenleving vallen. Het wordt anders wanneer iemand als doel heeft de democratie en de daarmee verbonden rechtsstaat aan te tasten, bijvoorbeeld door beroepsgroepen collectief als een bedreiging weg te zetten of minderheden rechten en vrijheden te ontnemen, die elke burger van Nederland toekomen.
Het maakt nogal verschil of tijdens een demonstratie enkele figuren verwerpelijke uitlatingen doen of dat verwerpelijke opvattingen deel uitmaken van het politieke streven van een partij.
Grappig trouwens dat je het communisme ter sprake brengt. Dat bestaat vrijwel nergens meer in de wereld, behalve in Noord-Korea, in inmiddels wat afgezwakte vorm op Cuba en in een vorm die er naar neigt in Venezuela. Maar realiseer je je eigenlijk wel dat het uitgerekend Putin is – die door Baudet in bescherming wordt genomen tegen kritiek – die Maduro van Venezuela en het Cubaanse regime de hand boven het hoofd houdt? En het is Trump – die door Baudet zo bewonderd wordt – die Kim Jong-un veel sympathie toedraagt en daarom bereid is de sancties tegen Noord-Korea op te heffen, zonder dat daar controleerbare tegemoetkomingen van Kim tegenover staan?
Beste Johan,
Ik kan blijkbaar niet direct op jouw reactie reageren dus dan maar zo :-).
Voor mij is het niet zo duidelijk dat TB als doel heeft om de democratie en de daarmee verbonden rechtstaat aan te tasten. Dus als je daar wat voorbeelden van kan geven dan laat ik mij graag informeren.
En die ‘enkele figuren’ zijn volgens mij meer voorkomend dan jij het nu doet voorkomen. Maar dat kan een gevoel zijn, ik heb ze niet geteld.
Grappig dat jij het grappig vindt dat ik het communisme ter sprake breng. Het feit dat er vrijwel geen communistische staat meer op de wereld is betekent volgens jouw dat er dus geen communisme meer bestaat? Een interessante gedachtegang. Dan hoeven we ons toch ook niet meer druk te maken om het nationaalsocialisme nietwaar? Of zijn er tegenwoordig nog nationaalsocialistische staten? Was het maar zo gemakkelijk.
Het enige dat ik wil zeggen is dat we ons terecht zorgen moeten maken en ons moeten uitspreken wanneer we duidelijke tekenen zien dat een ideologie als het nationaalsocialisme de kop op steekt, maar dat we dit ook moeten doen wanneer onderdelen van het communisme meer gewoongoed worden.
En zoals gezegd meen ik dat dit deels gaande is door het steeds meer opdelen van de bevolking in groepen binnen de frames ‘minderheden vs meerderheden’ en ‘onderdrukten vs onderdrukkers’. En dit gebeurt mi juist door de mensen die de mond vol hebben van ‘verbinden’. Het steeds maar verder opdelen in groepen waartussen een tegenstelling zou bestaan (en mogelijk overigens ook best bestaat), werkt mi juist niet verbindend.
Beste heer van de Glind, binnen een week hebt u twee uitvoerige bijdragen geleverd waarin Thierry Baudet en het Forum voor Democratie uitvoerig worden beoordeeld en veroordeeld. Ik heb elders aangegeven dat ik de denkbeelden van Baudet verwerp. Het is mij te gemakkelijk om te blijven hameren op het aambeeld van aversie jegens een nieuwe partij.. U overtuigt Baudet c.s. naar mijn mening hierdoor niet, zo hij er al kennis van zou nemen. Van de lezers op dit forum verwacht ik dat zij zelf allang weten dat FvD geen partij is waarmee het landsbelang wordt gediend c.q. wat voor vlees zij met Baudet in de kuip hebben
Is het trouwens een idee om eens in gesprek te gaan met Baudet in plaats van te (s)preken voor eigen parochie?
Ik heb de indruk dat NieuwWij, onder meer via Dirk van de Glind, in Baudet en zijn aanhangers een NieuwZij gevonden heeft. Het verhaal van Van de Glind is een mooi voorbeeld van exclusief denken. Zijn artikel illustreert dat een woord als “verbinden”-waar NieuwWij voor staat- vaak een legehuls term is, zoals al eerder geconstateerd is door Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam. Verbinding zoeken met mensen waar je een antipathie voor koestert, bijvoorbeeld door de dialoog te zoeken lijkt voor Van der Glind een brug te ver. En eerlijk gezegd neem ik hem dat niet kwalijk, want ik denk dat de meest gemotiveerde verbindingsmensen te vinden zijn bij de EHBO en in gipskamers van ziekenhuizen…..
Goed gezien Hans. Ik kan het niet helpen, maar steeds wanneer op deze site Baudet kritisch ter sprake wordt gebracht, moet ik onwillekeurig aan de parabel van Lukas 18, 1 t/m 14 denken en in het bijzonder aan vers 11 daarvan.