Deze woorden zijn afkomstig van Albert Einstein. De bekende natuurkundige besloot tijdens een lezingentoer door Amerika in de jaren dertig van de vorige eeuw niet meer terug te keren naar Europa. Het oplaaiende en steeds brutaler tegen het establishment en het individu agerende nationaal-socialisme was daar de oorzaak van.
Deze ideologie beschouwde het belang van het eigen volk, van een toekomstig groot-Arisch Duitsland, vele malen belangrijker dan dat van de enkeling. Of deze enkeling nu enthousiast met hakenkruis-vlaggetjes langs de kant van de weg stond te zwaaien naar de passerende Führer of angstig thuis bleef en zich schuil hield. Mein Kampf werd een mondiaal overlevingsproces.
Net terug van een bezoek aan het concentratiekamp Dachau, ten noordwesten van München, heb ik de neiging het individu sterk te profileren. Nog met ‘verse foto’s en werkelijkheid’ van een Brausebad in gedachten, stap ik zonder aarzelen de barricaden op om de persoonlijke vrijheid en de ruimte en mogelijkheden tot persoonlijke groei en ontwikkeling van de mens te verdedigen. Hierdoor kan ik mijn mening bijvoorbeeld hier plaatsen, in dialoog of discussie gaan met anderen, eten en drinken wat en wanneer ik dat zelf wil, het oneens te zijn met anderen. Ik kan mijn religie op eigen wijze beleven.
Dit zijn vrijheden waarvan ik besef dat die niet op enig individueel conto geschreven kunnen worden. Daar is een eeuwenlange maatschappelijke, politieke en sociaal-culturele, dus gezamenlijke beweging en ontwikkeling aan vooraf gegaan. En helaas veel lijfelijke strijd. En nog steeds zijn er volkeren die om diezelfde mate van vrijheid strijden en sterven.
Ik ben een product van een lange rij voorvaders en –moeders. Ik heb van mijn ouders en grootouders (de rest herinner ik me niet) handvatten meegekregen om het leven draaglijk en zo mogelijk comfortabel en zinvol door te gaan. Net zoals zij ook weer vervolgverhalen zijn van hún voorouders. Elk familielid is uniek in uiterlijk, doen en laten, maar de afkomst verbindt ons.
De gezamenlijkheid, de maatschappij, de nationale en mondiale bevolking kan ik niet zomaar weglaten. Wanneer ik ziek ben, wil ik graag door een ander geholpen worden. Wanneer ik iets moois heb beleefd of juist iets verschrikkelijks, geeft het lucht dat met een ander te delen. In de supermarkt koop ik wat ik nodig heb, maar ben niet de producent van die artikelen. Ik ben verliefd geworden, getrouwd en ben moeder geworden. Daar was ook een ander bij betrokken.
Niet echt lastig te concluderen dat ik een ander nodig heb voor dat unieke, comfortabele en interessante leven dat ik mezelf toewens. Dit beseffende begint die ander zowaar op mijzelf te lijken wat behoeften en verlangens betreft. Daardoor kan ik niet anders doen dan daarmee rekening houden. In Dachau zijn mensen ook voor mij gestorven die het ‘vrijheid en respect’ principe overeind trachtten te houden tegenover een overmacht van moordenaars van een grote massa tegenstanders en heel veel individuele meelopers.
Persoonlijke vrijheid, zelfbewustzijn, zelfontplooiing en zelfbeslissingsrecht zijn prima bewegingen. In goede een-zaam-heid moet dat toch ook mogelijk zijn. Het feit dat niemand zelf in het leven is gestapt, maar dat ontvangen heeft is al voldoende om respectvol met een ander om te gaan. Om plaats te maken en die ander ook wat ruimte te gunnen. Wat u niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Zo simpel en blijkbaar toch zo moeilijk.
Bijzonder dat u dezelfde gedachten had in een concentratiekamp. Dank voor uw mooie tekst.
Helder beschreven en helaas nog steeds van toepassing in bepaalde landen wat de overheersing en onderdrukking betreft en inderdaad we zijn een ander nodig, alleen kunnen we het niet.
een heel mooi artikel. wat u niet wilt dat u ….. wat is de wereld wat dat betreft toch verandert. je moet heel diep zijn gegaan toen je in Dachau was, want je innerlijk zoekt altijd naar waarheden antwoorden waarom. in goede eenzaamheid is alles mogelijk tot op zekere hoogte want om je te ontplooien, senang te voelen heb je toch de gemeenschap deels in je leven nodig. typisch is dat als ik ziek ben niet door een ander geholpen wil worden. laat me met rust ik genees me zelf. welke functie een leven op aarde heeft is niet helemaal duidelijk. in een terugreis naar een vorig leven heb ik wel karaktertrekken overeenkomsten gezien die ik nu ook heb. prachtige ervaring. ik heb het gevoel na al je artikelen dat je steeds dieper in je zelf terecht komt en de dingen steeds beter en voller gaat benoemen. kijk, dat noemt men evolutie en jij gaat in sneltrein vaart.
De concentratie vinden om dit artikel te schrijven volgt op het bezoek aan een (voormalig) concentratiekamp. Mooi verhaal en prachtige ervaring.
Persoonlijk ga ik niet snel terug in het verleden, net zo min als ik in de toekomst kijk. Na bijna 60 jaar in dit leven te hebben geleefd, leerde ik het moment van nu meer te beleven dan dat van vroeger of later.
De karaktertrekken van daders en slachtoffers uit de tijd van de concentratiekampen zie je vandaag de dag overal op de wereld. Elke dag sluipen die eigenschappen via het niet meer uit onze wereld weg te denken t.v.-scherm aan ons voorbij. Velen zijn niet of nauwelijks geconcentreerd op wat er elders in de wereld gebeurt.
Ik betrap mij erop dat ik telkens twijfel aan de oprechtheid van zovelen die via dit medium aandacht willen vestgigen op oorlog, terreur, armoede en honger.
De Tour de France is heroïsch, Koning Voetbal is weer teruggekeerd met het eerste hooligangedra0g door Hollandse Hagenaars, ergens ver weg in een deelstaat van Rusland. De Wereld Draait Door zal binnenkort weer optreden en dus zijnn onze zorgen weer voor even vergeten. O ja, er is nog altijd Giro 555, nietwaar?
Wat u niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.
Wellicht zou het eervoller zijn om datgene wat wij onszelf aandoen, eerlijker onder ogen te gaan zien. Dan verandert er wezenlijk iets. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd.
Prachtige tekst die ik uitgeprint heb om nog eens over te lezen. Bedankt!!