Laat de kerk een betrouwbare gesprekspartner zijn voor homo’s en gezinnen

Aan een tweede huwelijk gaat een echtscheiding vooraf. Veel mensen trouwen niet, maar hebben bij de notaris of op een andere manier een ‘samenlevingscontract’ gesloten. Wordt het samenwonen geen succes, dan kan men een beroep doen op wat in het contract over een mogelijk uiteengaan is afgesproken. Ik schrijf dit hier kort neer, maar er is veel pijn en verdriet bij het misgaan van een intieme relatie, en soms ontstaan er heftige conflicten, die nooit meer opgelost worden. Homoseksuelen kunnen, althans in Nederland, met elkaar trouwen en mogen kinderen adopteren of zelf baren.

Deze ontwikkeling gaat in tegen de traditie van de katholieke kerk. Je mag niet hertrouwen tenzij het huwelijk nooit een echt huwelijk is geweest. In Nederland kun je scheiden voor de kerk als het duidelijk is dat de partners geen gemeenschappelijk leven kunnen opbouwen. Elders hangt alles af van de huwelijksdag en –nacht. Als daar iets mis ging – het mag ook een vormfout zijn – is het huwelijk ongeldig. Gescheiden katholieke mensen die opnieuw een burgerlijk huwelijk of een nieuw contract gesloten hebben mogen niet ter communie. In feite wordt er meestal niemand geweigerd die naar voren komt voor de communie. Ik kan me indenken dat er tijden geweest zijn dat iemand die gescheiden was en toch ter communie ging, een schandaal veroorzaakte. Trouwens volgens de kerk leven allen die ongehuwd samenleven in doodzonde; zij mogen strikt genomen evenmin ter communie tenzij ze gebiecht hebben en zij samenwonen hebben opgegeven.

De kerk wil mensen graag pastoraal benaderen en ondersteunen. Dit gebeurt overwegend door mensen op te roepen naar de oude, officiële regels terug te keren. De kerk schrikt mensen daardoor af. Zij zien de kerk steeds meer als een vijandig instituut, onbarmhartig en verouderd. In de parochies ontbreken jonge gezinnen steeds meer. Jonge mensen ervaren scheidingen als een falen, maar niet als zonde.

We kunnen zeggen dat mensen losbollen zijn geworden. We doen dan vele mensen tekort, ook jonge mensen die hun leven met anderen zeer serieus nemen. We moeten ons herinneren dat Jezus zelf kritiek had op het allen en alles opeisende gezin met in zijn tijd een patriarchale structuur: “Al wie de wil van God zal doen, die is mijn broeder, en zuster en moeder.” (Mk3, 35) Het is aan de middeleeuwse kerk te danken dat de vrouw die ging trouwen uitdrukkelijk haar ja-woord moest geven. Het huwelijk is daardoor vrijer, losser en minder dwingend geworden. De seksualiteit heeft ook een geschiedenis. Nog in het begin van de twintigste eeuw konden in sommige streken op het platte land meisjes pas trouwen als zij vruchtbaar bleken te zijn. Er werd een kamertje bij de boerderij gebouwd waar zij ’s nachts verbleef en waar jonge mannen haar konden bezoeken. Vernederend een dergelijke toets!

Wil de kerk werkelijk gezinnen, vrouwen en mannen, hetero’s en homo’s pastorale aandacht geven, dan moet zij laten zien een betrouwbare gesprekspartner te zijn. Bescheiden en kritisch. Een theologie is nodig die weet heeft van geschiedenis, van de betrekkelijkheid van kerkelijke regels, en van de veranderlijkheid van culturen en individuen. Een aandachtig pastoraat dat open staat voor het zoeken van God naar ons.

Scheurtjes laten licht door – praat mee over de gezinssynode 2015

Datum: 22 april 2015 Locatie: zalencentrum ‘In de Driehoek Willemsplantsoen 1c te Utrecht
Tijd: 13.00 – 16.45 uur
Kosten deelname: € 10,- (kosten mogen echter geen belemmering zijn)
Met: – Manuela Kalsky (dagvoorzitster)
– Ervaringsverhalen
– Mogelijkheid om mee te praten tijdens plenaire gesprekken
– Input van diverse theologische experts
Organisatie: Unie NKV en KNR
U kunt zich opgeven voor deze bijeenkomst via [email protected] of telefonisch 073-6921321