Manuela Kalsky bijzonder hoogleraar op Karen Armstrong leerstoel

De nieuwe leerstoel richt zich op zingeving en het bevorderen van de dialoog tussen mensen met verschillende levensbeschouwingen in de Nederlandse samenleving. De focus ligt daarbij op de vraag welke levensbeschouwelijke waarden een bijdrage kunnen leveren aan het ‘goede leven voor allen’ in een moderne samenleving, die zich kenmerkt door secularisatie, individualisering en technologisering.

In haar werk is Manuela Kalsky al vele jaren bezig met de vraag hoe je verschillen in levensbeschouwelijk, etnisch en gender opzicht met elkaar kunt verbinden. Kalsky: “Ik wil van een ‘of-of’ naar een ‘en-en’ samenleving, waarin ruimte is voor verschillen.” Verbind de verschillen is ook het motto van Nieuwwij.nl, het journalistieke platform dat zij in 2008 oprichtte in samenwerking met het ministerie van VROM en als directeur tot 2017 leidde. “Op dit journalistieke dialoogplatform zoeken we naar die verbindingen met behulp van een breed maatschappelijk en academisch netwerk, vanuit doorleefde ervaring en betrouwbare academische kennis.”

Manuela Kalsky: “Ik wil onderzoeken of en zo ja welke waarden vanuit levensbeschouwelijke tradities in dit opzicht betekenisvol kunnen zijn. Is transparantie bijvoorbeeld een nieuwe waarde? Geïnspireerd door de Verlichting vinden we dat de rede alles moet doordringen en transparant moet maken. Het is een vaak gehoorde eis in het politiek debat. Hierdoor verdwijnt het mysterie. Wat betekent dat? Ook is het de vraag of het concept ‘inclusie’ daadwerkelijk recht doet aan de feitelijke diversiteit in onze samenleving. Belangrijke vragen in het maatschappelijk debat.”

Ze vervolgt: “Uiteraard ben ik zeer vereerd onderzoek te mogen ontwikkelen op een leerstoel, die de naam draagt van Karen Armstrong. Zij is een befaamde auteur en onderzoeker die bestsellers over religieus/levensbeschouwelijke vraagstukken schrijft en zo academische kennis aan een breed publiek weet over te brengen. Geleefde praxis en academische reflectie met elkaar verbinden, daar gaat het me om.”

De bijzondere leerstoel wordt ondergebracht bij de onderzoeksgroep Humanisme en Sociale Weerbaarheid. Voorzitter en hoogleraar Anja Machielse: “Het werk van Manuela Kalsky is een belangrijke aanvulling op ons onderzoek naar humanistische waarden en de mogelijkheden om sociale en culturele structuren in de samenleving meer rechtvaardig en zorgzaam te maken.”

Dr. Manuela Kalsky is theologe en bekleedde van 2012 tot 2022 de Edward Schillebeeckx-leerstoel aan de Vrije Universiteit Amsterdam, waar zij onder andere een NWO-onderzoeksprogramma naar ‘Meervoudige religiositeit in Nederland (multiple religious belonging)’ in samenwerking met prof dr. A. van der Braak leidde. Als directeur van het Dominicaans Studiecentrum voor Theologie en Samenleving (DSTS) gaf zij leiding aan multidisciplinaire onderzoeksprogramma’s op het snijvlak van religie en samenleving. In 2008 richtte zij in samenwerking met het Ministerie van VROM het inter-levensbeschouwelijke dialoogplatform Nieuwwij.nl op, dat zij als directeur tot 2017 leidde. Kalsky had leeropdrachten in Hamburg, Wenen, Hannover en Fribourg. Zij was jarenlang lid van het theologisch elftal van dagblad Trouw en is een graag geziene spreker in de media en op conferenties in binnen- en buitenland over actuele maatschappelijke vraagstukken in relatie tot zingeving en religie.

Een interview met Manuela Kalsky in de rubriek Verbinders in NRC (zaterdag 3 september 2022): ‘Inclusie? Ik word achterdochtig wanneer iedereen een begrip omarmt.’