Vandaag ging ik wandelen om op afstand van de massa mijn gedachten te laten gaan over de vraag: Volgen wij de massa? Het was rustig, ik kwam weinig mensen tegen. Heel anders dan vorige week zaterdag. Na een zwarte zaterdag met veel massaal gedrag volgt blijkbaar een stille zaterdag. Tegenover de massa beweegt de eenling en in het wij onderscheidt het ik zich. Uitersten van eenzelfde geheel. Een oude spreuk zegt: de uitersten raken elkaar.
Mensen verenigen zich om in een voor of tegen bepaalde zaken kracht bij te zetten door vooral kwantiteit. Door hongersnood en vakantieplanning vindt er een massale migratie plaats. Het massale opstandig bewegen schokt de wereld en vooral in regionen waar dat lang niet voor de hand lag. Wat gebeurt er? Hoe omzeil ik de files? Welk land is veilig? Wat betekent het oproer daar voor ons hier? Zijn we veilig in eigen land? De massa ligt zwaar op de maag van velen.
De Ierse socioloog John Holloway ziet verzet als iets dat plaatsvindt in het dagelijkse leven door antimacht te creëren. De massa heeft dorst en dorst naar ‘anders’. Er is een kritisch punt bereikt. Maar, dat niet in alles mee willen gaan, de dorst naar anders manifesteert zich ook in mijzelf soms.
Ik wandel verder. Hoe ik het ook keer, draai en mijmer er is geen ontsnappen mogelijk: ik ben ook onderdeel van de massa en de massa is verbonden met mij. De essentie van de vraag zit niet in het woord massa of in het wij, maar volgens mij in het werkwoord volgen. Volgen kan op diverse manieren. Er is het slaafs volgen van de meerderheid, maar er is ook zoiets als gebeurtenissen volgen om de eigen positie te bepalen. Dat vergt waarnemen en onderscheiden om te ontdekken waar de massa heen wil of gaat. Kan ik mij daarin vinden en volgen? Of is het een richting die geheel tegen mijn wezen ingaat en keer ik mij om?
Bij het inrichten van mijn eigen leven en het bepalen van mijn koers zorgt juist het volgen van wat er in en om me heen gebeurt en daardoor mijn plaats bepalen voor evenwicht tussen mijzelf en de massa. Beiden kunnen dan naast elkaar bestaan. Zien en horen, afstand nemen en schouwen, essenties onderscheiden en dan de eigen stappen zetten, vormen dan samen een betrouwbare gids.
Als we dit schouwen in combinatie met gevoel voor gemeenschap bewust en gericht zouden toe-eigenen, dan is er een beweging van openheid en meer begrip voor elkaar in gang gezet. Daarmee geven we aan dat het niet alleen om onszelf draait maar ook om de ander. Egoïsme, hebzucht, drang naar macht en overheersing, materieel gewin zouden weinig tot geen kans meer krijgen.
Uitgewandeld en weer thuis drink ik wat water en herlees het boek Exodus. De tijd waarin het verhaal van Massa en Mariba zich afspeelt lijkt ver weg, maar de beweging van de massa en de eenling lijkt verdacht veel op wat zich ook nu nog afspeelt. Zouden we zo weinig geleerd hebben of duurt het gewoon heel veel eeuwen van dit soort ervaringsverhalen voor er wat wezenlijk verandert? Of zit ieder stiekem hoopvol uit te zien naar een nieuwe Mozes die de massa zal leiden naar een nieuwe wereld? Ik blijf alles volgen en bepaal mijn eigen stappen.
Zo, dit is een tekst met meerdere diepe lagen. Zal ‘m zo nog eens lezen.
Ha Marianne, inderdaad een artikel om een paar keer te lezen. Mijn moeder had het altijd over de Massa. Wij zijn niet als de massa, zei ze met een minachtend mondje. Wij observeren de mens! Ik werd dan altijd kriegel omdat ze zich boven anderen stelde als iemand die daar natuurlijk niet toe behoorde en veeeel beter was dan de rest. Nou was ze een bijzonder mens en viel ze in een groot gezelschap meteen op.
Voelde me zelf jaren lang een eenling tot ik er achter kwam dat we allemaal één zijn. Dus behoor ik ook tot de massa of wordt het woord massa altijd alleen gebruikt als meelopers en volgers van de meerderheid? Ik zocht het nu net even op op google en vond: een grote groep mensen.
Mooi hoe je schrijft over het inrichten van je eigen leven en hoe de massa en jijzelf naast elkaar kunnen bestaan.
Zou het zo zijn dat we één zijn, tegelijkertijd individuen, soms opgaan in de massa omdat we iets blindelings volgen om dan te ontdekken dat we een eigen richting in kunnen slaan om dan weer te herontdekken dat we één zijn in het licht van het universum?
Prachtig eind van je column: “Ik blijf alles volgen en bepaal mijn eigen stappen.”
al heel snel had ik in het leven door dat we allen één zijn maar dat de mensheid nog steeds de voorkeur geeft aan het eigen ik. sommige mensen zijn al zo ver dat ze in kleine kring het één zijn kunnen volgen maar de grote groep over de hele wereld heeft wel wat anders aan zijn hoofd, want het grote Ego van deze wereld zal nog decennia blijven voortduren. zo lang de mensheid nog niet echt houdt van de ander zal de éénheid ver te zoeken zijn. je kunt dus niet anders dan inderdaad alles blijven volgen en je wapenen voor datgene wat je kan overkomen door diegene die het één zijn nog steeds niet door hebben.
Alleen kwam ik ter wereld en alleen zal ik weer afscheid moeten nemen. Ondertussen blijf ik, soms ook tegen wil en dank, alleen. Ik pas niet bij de massa en verlang er ook niet meer naar.
Mozes zou een band hebben met zijn schepper, daar had de rest geen boodschap aan. Ook al kon hij de massa leiden hij mocht het beloofde land niet binnengaan. Het beloofde land als ideaal waarop je de massa kunt wijzen. De massa moet het leven nog genieten voordat er hieruit een enkeling, diezelfde band ontdekt; het verbond met zijn oorzaak waarop de massa hem of haar verder vreemd schijnt. Wie heel is, heeft niets of niemand meer nodig omdat er buiten diegene ook niets bestaat. Zo overstijgt men de dood omdat het leven verder gaat, zowel alleen als in de massa in de schijnbare tijd en de virtuele ruimte als was het een podium en programma voor ons aller ervaring.
Vrijdag, 13 augustus jl ging ik alleen op pad in de bergen van Súd-Tirol. Op ongeveer 1350 m hoogte stapte ik uit mijn auto om vervolgens op pad te gaan, rugzak gevuld en klimmen maar. Helemaal alleen, niemand gezien en alleen kwam ik 3 uur later aan op de top (2724m). Daar stond een kruis en ik raakte het aan en dankte het kruis dat ik boven was gekomen, alleen , zonder enige hulp van anderen, zonder dat de massa mij had geadegeslagen. Ik dankte Moeder Aarde dat ik deel uit maakte van het geheel, dat ik in de cocon van deze aarde de kracht kon ontwikkelen om die tocht te maken.
Tijdens de afdaling kwam ik de eerste medemens tegen, die was nog op weg naar de top, naar het kruis. Was jij al boven? was de vraag die de vrouw aan mij stelde. Ja, ik was daar al geweest, zij zou de tweede op deze dag zijn. Grúss Gott, zeiden we tegen elkaar en we gingen ieder onze weg, de ene bergaf, de andere bergop.
Niemand die ons verder gadesloeg, de massa was ver achter gebleven, in het dal.
Ik heb mij niet afgevraagd of de massa genoot van het leven, ik voelde alleen maar vreugde voor m’n eigen leven. De bergtop was mijn podium van die dag.
“De Massa”,
het zet me aan het denken. Wat is “de massa”, het zijn de anderen…. niet ik… toch?
Maar hoe ik ook níet wil,
ik moet met de massa mee. Níet met de koopzondag, maar alleen (met twee) naar de bossen.
Wil ik varen, ik zal met anderen in een boot moeten gaan.
Als “massa” in de rij staan.
Soms is het reden níet te gaan, niet bij de massa willen (kunnen) zijn.
Soms kan ik “alleen” tussen velen zijn. Zonder een moment eenzaamheid te ervaren.
Ben ik een uitzondering? Voel ik me méér? Integendeel.
Ik voel me beter alleen, dan met zovelen. Gesprekken met twee zijn me liever, dan gekwek in een groep.
Ik zal altijd de ene bloem kiezen, die daar in het veld alleen staat, dan de honderden anderen die door het veld verspreid bij elkaar staan.
Juist die ene bloem daar alleen, vertelt me het verhaal, het verhaal van haar schoonheid.
Nee, een leider volgen waar de massa achteraan zou volgen, voor een betere wereld misschien? Nee.
De betere wereld heb je al in je, juist als je met jezelf bent.