Zou bij deze poging God achter de voordeur op te sluiten niet veeleer de seculiere wens vader van de gedachte zijn? Het mag dan zo lijken alsof sinds de jaren zestig van de vorige eeuw de secularisatie keihard heeft toegeslagen, maar religie is nooit weg geweest. Sterker nog: er wordt zelfs in menige studie gesproken over ‘de terugkeer van religie’. Al dan niet wonderbaarlijk.

Hoe ziet het religieuze landschap van ons land er eigenlijk uit anno 2013? Uit het meest recente onderzoek God in Nederland blijkt dat tweederde van de Nederlandse bevolking zich als religieus beschouwt, maar slechts vier van de tien personen hangt nog het traditionele geloof aan. De andere zes stellen hun eigen religieuze levensvisie samen uit de wijsheid van verschillende levensbeschouwelijke tradities. Er zijn vormen van persoonlijke, individuele beleving; de term solo-religieus ziet het licht. Tegelijkertijd blijft de behoefte om religie te delen in gemeenschappelijke ruimten, kerken, kloosters, maar ook in musea, concerten en rond herdenkingen. De individuele wereld wordt collectief beleefd en grenzen tussen religieuze en publieke ruimten vervagen. Dus in tegenstelling tot wat de secularisatiethese ons wilde doen geloven, is religie niet verdwenen, – ook niet achter de voordeur – , maar getransformeerd en permanent aan verandering onderhevig. Het is minder dogmatisch en institutioneel geworden. Niet secularisatie, maar pluralisme is het wezenskenmerk van onze samenleving. Dit heeft ook te maken met het feit dat er nieuwe Nederlanders arriveerden met andere religieuze achtergronden. Moslims, hindoes en migrantenchristenen zorgden ervoor dat onze samenleving steeds diverser werd op religieus en cultureel gebied.

Zeker na de gebeurtenissen van 9/11 stond religie weer hoog op de maatschappelijke en politieke agenda. Toen was het klip en klaar dat we in een multireligieuze samenleving leven en is de noodzaak om elkaar als religieuze en levensbeschouwelijke tradities – gelovigen en ongelovigen – te begrijpen urgenter geworden. Een van de meest nijpende vragen is hoe we omgaan met wat voor onszelf en voor de ander heilig is. Zaken die ons heilig zijn, laten zich niet zo maar privatiseren en achter de voordeur opsluiten. Ze hebben vaak niet alleen een maatschappelijk belang, maar ook niet zelden botsende waarden. En daarover moet gediscussieerd worden.

Daarom is de meest urgente vraag in een pluriforme samenleving: Hoe de verschillen te verbinden en te zorgen dat we goed met elkaar samenleven? Het beantwoorden van die vragen heeft alleen kans van slagen als religieuze en humanistische stromingen een bijdrage leveren aan onze samenleving en daarbij niet hun geloof achter de voordeur hoeven achter te laten. Juist hun religieuze of levensbeschouwelijke traditie maakt het verschil!

Religie en levensbeschouwing zijn een bron voor gemeenschapszin en reflectie op morele en ethische kwesties. Daarom hoort religieus en levensbeschouwelijk engagement thuis in de civil society. En dat is waar we het deze maand over gaan hebben.

Rest mij u, namens de redactie van Nieuwwij.nl, een jaar vol engagement toe te wensen. Kom achter uw voordeur vandaan!

I.Overdijk-Twitter

Ida Overdijk

Eindredacteur religie & cultuur TV

Ida Overdijk is eindredacteur religie & cultuur TV, tot 2016 bij de IKON, nu bij EO.
Profiel-pagina
Al 2 reacties — praat mee.