De uitreiking vond plaats op de Internationale Dag van de Mensenrechten op 10 december. Naast Bamenga waren Lida van den Broek, oprichter van diversiteitsbureau Kantharos, en Marjorie Malbons van Stichting MAIT genomineerd als kanshebbers. De drie genomineerden zetten zich volgens de jury op een effectieve manier in tegen racisme en zijn daarmee voortrekkers.
Mpanzu Bamenga werd in 2018 op vliegveld Eindhoven door de marechaussee na een vlucht uit Italië uit de rij gepikt voor een controle. Toen hij vroeg waarom alleen hij gecontroleerd werd, was het antwoord dat er gezocht werd naar criminelen en niet-Nederlanders. Bamenga spande samen met mensenrechtenorganisaties een rechtszaak aan tegen de staat om etnisch profileren te stoppen. De rechtbank oordeelde dit jaar dat de marechaussee huidskleur mag meewegen in de beslissing om iemand te controleren, maar dat dit niet de enige reden mag zijn. De marechaussee heeft inmiddels toegezegd te stoppen met etnisch profileren.
Schending van mensenrechten
“Etnisch profileren heeft veel negatieve gevolgen, zowel voor mensen die ermee te maken krijgen als voor de samenleving als geheel”, stelt het College. “Het vergroot stigmatisering van bepaalde bevolkingsgroepen, en maakt dat mensen zich vernederd, onveilig en in hun waarde aangetast voelen. Bovendien wakkert het wantrouwen in overheidsinstanties aan en doet het afbreuk aan het vertrouwen in de rechtsstaat. Daarmee is deze vorm van discriminatie een ernstige schending van de mensenrechten.”
Bamenga noemt zijn titel een bijzondere eer en een privilege. “Het is een geweldige steun en erkenning voor de strijd tegen etnisch profileren”, zegt hij in een reactie op sociale media.
