Open brief ‘Voor het te laat is’ tegen escalatie in Oekraïne

Als er vanuit kerkelijke hoek wordt opgeroepen tot vrede houd ik al mijn hart vast: welke zalvende woorden zullen nu weer volgen? Dit keer is het nog erger dan dat: Kerk en Vrede laat zich geheel voor het karretje van Poetins propaganda spannen! Geen woord van compassie met de bevolking van Oekraïne voor het afschuwelijke leed dat hun wordt aangedaan door Poetins leger, maar in plaats daarvan feitelijke onzin over een Nato-lidmaatschap van Oekraïne als legitimatie voor Poetins brute overval. Géén woord over grove schendingen van mensenrechten door Rusland noch woorden over zelfbeschikkingsrecht van élk land om eigen keuzes te maken of over territoriale integriteit van ELK land. Wel woorden van afkeuring over wapenleveranties, maar geen woord over de weg die Poetin al vóór de verovering van de Krim in 2014 is gegaan in zijn agressie om verloren gegaan Sowjet-gebied weer terug te winnen. Ongelofelijke geschiedvervalsing van een clubje hobby-duiven, die mogelijk met Poetin terug verlangen naar de oude Sowjet-Unie.
Geen woord ook over wat president Zelensky – en niet Poetin of Lavrov – al weken stelt: deze oorlog wordt uiteindelijk niet beslist met wapens maar aan de onderhandelingstafel. Ik vraag mij af wat dit clubje dominees en theologen dan heeft ondernomen? Hebben zij al contact gezocht met Poetin? Hebben ze al gebeld met metropoliet Kyriĺl van de Russisch-orthodoxe kerk, die Poetin openlijk steunt – met de vraag om samen de weg naar vrede en gesprekken te zoeken? Ik vermoed zomaar dat deze dominees niet veel meer doen dan dit goedkope schrijven over vrede vanuit hun vredige pastorie en huizen, ach en wee roepend. Zij schrijven vanuit de door geallieerde gewapende inzet zwaar bevochten vrijheid op het nazisme- waarschijnlijk keuren zij dié inzet ook achteraf af, want ja – ook die inzet vergde veel wapens en mensenlevens. Waar ze in elk geval wat mij betreft slagen is het failliet uit te spreken over het vermogen van kerken om afgewogen en wel geïnformeerd en vanuit diverse gezichtspunten over vraagstukken van oorlog en vrede zich uit te spreken. Men zou zich de woorden van filosoof Ludwig Wittgenstein ter harte moeten nemen: “Von dem mann nicht speechen kann, darüber soll mann schweigen”. (Tractatus Logico Philosoficus). Deze mensen presenteren zich met hun brief als “engelen van vrede” (mijn zienswijze, ja) maar helaas is het effect van hun eenzijdige en onzorgvuldig gekozen woorden dat zij de “engel des doods” dienen.
Als predikant van de PKN wil ik me nadrukkelijk distantiëren van deze brief en de hoop uitspreken dat de wapens inderdaad uiteindelijk zullen zwijgen – als een voor alle partijen rechtvaardige oplossing gevonden zal worden aan de onderhandelingstafel.

Eindelijk eindelijk een keer iets verstandigs iets van realisme uit de hoek van de theologen. De oorlog is voorbij wanneer de NAVO zou verklaren de Ukraine niet als lid te willen. In plaats daarvan kiest men voor de oorlog , meer wapens en meer doden. Alsof de Ukraine ooit wereldmacht Rusland kan verslaan. Wat een gebrek aan realisme. Amerika wil geen linkse regimes in zijn continent en intervenieert in Chili, Cuba, Grenada en wij begrijpen dat. Maar voor Rusland is geen begrip. Gebrek aan realisme. Nordstream2 toonde wil tot samenwerking van Rusland en is van groot belang voor ons maar onder druk van Amerika zien we er vanaf. We hebben geen sterke en verstandige leiders meer maar leiders die een blinde ambitie hebben te willen leiden. Dat gaat ons opbreken. Critici van deze brief gooien met kreten en gaan niet in op de argumenten, een zwaktebod.