Elke week kwamen er vorig jaar gemiddeld bijna vier nieuwe miljardairs op aarde bij. Ondertussen is het aantal mensen dat wereldwijd in armoede leeft nauwelijks gewijzigd sinds 1990, volgens gegevens van de Wereldbank.

Oxfam berekende ook dat de tien rijkste mannen ter wereld gemiddeld bijna 100 miljoen dollar per dag rijker werden. “Zelfs als ze van de ene op de andere dag 99 procent van hun rijkdom zouden verliezen, zouden ze miljardair blijven”, zegt de organisatie.

Verder schat Oxfam in dat de wereld binnen tien jaar minstens vijf biljonairs zal tellen, dit omdat de rijkdom van miljardairs in sneltempo toeneemt. Die ‘biljonairs’ zouden dan een vermogen bij elkaar hebben gehaald van elk minstens duizend miljard.

Oxfam publiceert het rapport ‘Takers Not Makers‘ op het moment dat zakelijke elites samenkomen in het Zwitserse Davos en miljardair Donald Trump, gesteund door de rijkste man ter wereld Elon Musk – met een geschat vermogen van meer dan 200 miljard dollar, wordt ingehuldigd als nieuwe president van de Verenigde Staten.

“De verovering van onze wereldeconomie door een paar geprivilegieerden heeft een ongeziene hoogte bereikt. Niet alleen is het tempo waarin miljardairs hun rijkdom vergaren drie keer zo hoog geworden, maar ook hun macht”, zegt Amitabh Behar, directeur van Oxfam International.

“Het kroonjuweel van deze oligarchie is een miljardair-president, gesteund en gekocht door ’s werelds rijkste man, Elon Musk, die de grootste economie ter wereld leidt”, aldus Behar. “Dit rapport dient als een grimmige wake-up-call dat gewone mensen over de hele wereld worden verpletterd door de enorme rijkdom van een klein aantal.”

Onverdiende rijkdom

Het rapport laat ook zien dat, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, de rijkdom van miljardairs grotendeels ‘onverdiend’ is. Wereldwijd komt 60 procent van die rijkdom vandaag voort uit erfenissen of monopolies. In bijvoorbeeld België is 79 procent van de rijkdom van miljardairs geërfd en 3 procent afkomstig van monopolies.

Veel van de superrijken, vooral in Europa, hebben een deel van hun rijkdom ook te danken aan historisch kolonialisme en de uitbuiting van armere landen, zegt Oxfam, dat tevens beweert dat de dynamiek van het onttrekken van rijkdom vandaag nog steeds bestaat. Het rapport noemt de sommen geld die vandaag via het financiële systeem van het Globale Zuiden naar het Globale Noorden stromen “hedendaags kolonialisme”.

“De ultrarijken vertellen ons graag dat je om rijk te worden moet beschikken over bepaalde vaardigheden, doorzettingsvermogen en vooral hard moet werken”, aldus Behar. “Maar de waarheid is dat de meeste rijkdom wordt afgenomen, niet gemaakt. Veel van de zogenaamde self-made men zijn eigenlijk erfgenamen van enorme fortuinen. Onbelaste miljarden dollars aan erfenissen bestendigen een nieuwe aristocratie waar rijkdom en macht in de handen van enkelen blijven.”

Ook volgens Eva Smets, directeur van Oxfam België, toont het rapport dat extreme rijkdom grotendeels onverdiend is. “Ook in België is 79 procent van hun rijkdom geërfd, en dus niet afkomstig van hard werk alleen. De nieuwe regering mag dit mantra nu eindelijk eens doorprikken en werk maken van een broodnodige fiscale hervorming waarbij de breedste schouders eerlijk bijdragen”, zegt ze.

“De rijkste 1 procent van de Belgen betaalt de helft minder belasting op hun inkomen dan de gemiddelde Belg. Voor elke 100 euro die hij of zij verdient, betaalt de gemiddelde Belg 43 euro belasting, terwijl de top 1 procent slechts 23 euro betaalt.”

In Nederland blijkt dat bijna de helft van de top 50 van de huidige Quote 500-lijst hun vermogen gedeeltelijk of volledig heeft geërfd. In Nederland bezit de rijkste 1 procent van de huishoudens bijna een kwart van al het vermogen.

Oxfam Novib schrijft: “Rijke, westerse bedrijven halen grondstoffen uit Afrika, Azië en Latijns-Amerika, waarbij het land en de bevolking worden uitgebuit. Nog altijd wordt elk uur 30 miljoen dollar weggesluisd uit landen in het armere Zuiden, dat vooral terechtkomt in de zakken van de rijkste 1% in rijke landen. Geld dat de overheden van deze landen dringend nodig hebben voor investeringen in bijvoorbeeld onderwijs, zorg en de energietransitie. Zo dient onze economie vooral de allerrijksten – ten koste van de rest van de wereld.”

Heel rijk zijn – en niks hoeven doen – loont meer dan hard werken, legt Oxfam Novib uit. “Zo betalen we in Nederland 40% belasting over ons inkomen uit arbeid, maar de rijkste 1% betaalt maar 20-30% belasting over hun vermogen. Vermogen dat veelal groeit zonder dat ze daar iets voor hoeven te doen, omdat het bijvoorbeeld in vastgoed of aandelen zit. Daarnaast geldt er een laag belastingtarief van maximaal 20% voor miljoenenerfenissen aan directe erfgenamen. Doordat (geërfd) vermogen veel minder zwaar wordt belast dan arbeid, blijft de rijkdom hangen bij een kleine groep machtige mensen en dragen gewone mensen de zwaarste lasten. Daarmee is ons belastingstelsel onderdeel van ons oneerlijke economische systeem.”

Oxfam Novib wil van politiek Den Haag dat de superrijken vermogensbelasting gaan betalen en dat inkomen uit vermogen en inkomen uit arbeid gelijk belast worden. Volgens de organisatie moet ook de belasting op miljoenenerfenissen worden verhoogd alsmede de winstbelasting voor bedrijven. Oxfam Novib is hiertoe een petitie gestart die kan worden ondertekend.

Lees ook

Ongelijkheid_geld_pixabay

Dick Timmer: “Ongelijkheid is geen toeval”

Politiek filosoof ziet extreme rijkdom als probleem

Schermafbeelding 2022-02-22 002500

Inter Press Service

IPS Vlaanderen is een nieuwsagentschap dat dagelijks persklare artikelen levert aan Vlaamse en Nederlandse nieuwsmedia. De focus ligt …
Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.