Theatervoorstelling: Gastarbeider Mazlum en dochter Ozlem

Volgens Sahin Yildirim van Atlas Cultureel Centrum gaat het om twee “aangrijpende voorstellingen over mensen die in een vreemd land proberen te aarden”. En van mensen die proberen te aarden, zijn er maar enkelen die durven af te rekenen met dilemma’s als eenzaamheid, verlatenheid, isolement, discriminatie, onderdrukking, huwelijksdwang en de angst voor femicide, die hen blijven achtervolgen. Dit psycho-realistische stuk hebben de schrijvers Damla Yürü en Imam Hasan Çakmak geschreven met de bedoeling om in deze roerende tijden mensen “bij elkaar te brengen, te stimuleren om met elkaar een dialoog aan te gaan en zich te verbinden met hun gönül”.

Zij vertellen over wie zij zijn. De gastarbeiders, hun kinderen en hun kleinkinderen. De eerste, de tweede en de derde generatie en óók alle komende generaties. Wie zijn zij? Wat kwamen zij hier doen en wat hebben zij hier meegemaakt? Waar kwamen zij vandaan? En waarom en hoe zijn zij hier in Nederland terechtgekomen? En vooral: waar staan zij nu en wat waren de invloeden van cultuur, cultureel erfgoed, opvoeding, opleiding en socialisatie bij hun aardingsproces?

Yildirim: “Wij hopen dat u door het zien en het horen van het spel en het ervaren van deze twee verhalen inzicht verwerft in ‘de bevroren tranen van hun ziel’. Door het spel en het verhaal willen zij zich met u verbinden en helen en met u de dialoog aan gaan. Vragen als: ‘Hoe nu verder?’ en ‘Hoe mag het anders…?’ mogen onderzocht worden. Want dat het anders mag, dát is hun wens.”

Daarom is er ook na afloop van beide voorstellingen ruimte voor dialoog. Voor de toeschouwers met elkaar én met de makers. Yildirim: “Zo stimuleren zij het gesprek. De verhalen van de gastarbeiders uit de jaren zestig en zeventig, maar ook die van hun kinderen en kleinkinderen mogen gehoord worden. Deze tijd heeft het nodig om de gevoelens van onze gastarbeiders en hun nazaten te ontdekken. Hun emoties van pijn en leed hebben zij opgeslagen in ‘het centrum van hun hart’. In de rijke Turkse taal en cultuur gebruiken ze daar de magische term ‘Gönül’ voor.”

“Gönül betekent ‘Voelen met het centrum van jouw hart’. Naast de bekende Turkse woorden als Döner, Kebab, Yoghurt en het Arabisch/Turkse woord Kismet, wat ‘jouw lot’ betekent, zou het geweldig zijn als zij mede via deze voorstelling het woord ‘Gönül’ mogen introduceren als nieuw belangrijk Turks-Nederlands woord. Laten wij onze Gönül gebruiken om de deuren van een ieders ‘centrum van het hart’ te mogen openen. Want dan ontstaat er ruimte, verbinding, licht en liefde en zo kunnen wij leren helen en toewerken naar een betere, helende maatschappij.”

En Yildirim besluit: “Van de ene Gönül naar de andere Gönül is er altijd een onzichtbare brug. Het is aan ons mensen, het is aan onszelf om deze brug zichtbaar te maken.”