Titus’ verzetsrol tijdens WO II en zijn martelaarsdood in het Duitse concentratiekamp Dachau was in 1985 aanleiding tot zijn zaligverklaring door paus Johannes Paulus II. De erkenning van een medisch wonder in 2020 bij de Amerikaanse Karmeliet Michael Driscoll in Florida (74), na aanhoudende gebedsacties tot Titus, was een belangrijke stap in het proces tot heiligverklaring. Het magazine schetst voor een breed publiek een veelzijdig portret van Titus Brandsma. Over zijn gedachtengoed, activiteiten en actuele betekenis voor mystiek, onderwijs en hedendaagse journalistiek.
Titus’ mystieke geloofsovertuiging – Gods gelaat is herkenbaar in elke medemens – inspireerde hem tot niet- aflatende inzet voor kerk en samenleving. Inzet die hij toonde in diverse rollen: priester Karmeliet, onderwijsman voor Carmelscholen, adviseur en journalist voor katholieke media, emancipator van katholiek erfgoed en de Friese taal in het noorden, hoogleraar voor Nederlandse mystiek aan de Nijmeegse universiteit, en kritisch katholiek woordvoerder jegens opkomend nazisme en de Duitse bezetter. Getuigenissen in het magazine van tijdgenoten en medegevangenen, verzameld door de Karmel Orde, spreken over Titus’ grote bewogenheid en oog voor menselijke waardigheid in al zijn optreden, tot in de mensonterende omstandigheden van Kamp Amersfoort en concentratiekamp Dachau.
Op tal van plaatsen in Nederland waar de bezielde ‘mysticus van de daad’ zijn sporen naliet wordt zijn naam in ere gehouden. Ook in Manila op de Filippijnen: het Karmelitaanse Mediacenter reikt daar tweejaarlijks de Titus Brandsma Award uit aan onafhankelijke jonge onderzoekers en journalisten. Betrokkenen uit alle hoeken van de samenleving reageren in het magazine op Titus’ actuele betekenis. Mgr. Hans van den Hende, voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie, en prior-provinciaal Huub Welzen van de Nederlandse Karmel Orde openen met een persoonlijk voorwoord. Andere reacties zijn van Wim van de Donk, voorzitter van het Nationale 4-5 Mei Comité; Commissaris van de Koning van Fryslân Arno Brok en schoolleiders van de Stichting Carmel College.
Professor Inigo Bocken, verbonden met het Titus Brandsma Instituut en hoogleraar Mystieke Theologie in Leuven, ziet in Titus’ rede over ‘Godsbegrip’ (1932) een nog altijd actuele beschouwing over het gevaar van politiek-ideologische godsbeelden in de samenleving. Karmelietes Anne-Marie Bos belicht een meerjarenproject dat alle teksten van Titus via een website digitaal toegankelijk maakt (Nederlands- en Engelstalig). Internationale Vaticaanjournalisten eren met een symposium op 10 mei 2022 Titus’ inzet voor persvrijheid en journalistieke waarheidsvinding en steunen een oproep om hem uit te roepen tot patroonheilige van de journalistiek.
Al spoedig na de oorlog gaan stemmen op voor heiligverklaring van Titus Brandsma. Na de zaligverklaring in 1985 volgt nu heiligverklaring door Paus Franciscus. Bedevaartorganisatie Huis voor de Pelgrim biedt voor hen die aanwezig willen zijn bij de heiligverklaring een vier- of vijfdaagse Rome-reis aan van 13 mei tot en met 16 of 17 mei. Op 22 mei is een nationale dankviering in de St. Janskathedraal van Den Bosch.
‘Titus Brandsma. Heilige van de Lage Landen’ is vanaf 29 maart door de bisdommen en de Karmel Orde verspreid naar parochies en kloostergemeenschappen. Overige geïnteresseerden kunnen het blad gratis aanvragen bij het bisdom Den Bosch ([email protected]) of het bisdom Groningen-Leeuwarden ([email protected]). Het blad is voor lezers van NieuwWij.nl via deze link online te raadplegen.
Levensloop Titus Brandsma in het kort
Titus Brandsma (1881-1942) is afkomstig uit het Friese gehucht Oegeklooster bij Bolsward. Op jonge leeftijd trad hij in bij de Karmel Orde in Boxmeer (Noord-Brabant). Na zijn priesterwijding in Den Bosch werkte hij als docent voor de Karmelieten in Oss en zette hij zich met andere ordegenoten in voor de stadsgemeenschap. In 1923 werd hij hoogleraar Filosofie en Mystiek aan de nieuwe Katholieke Universiteit te Nijmegen. Als adviseur Perszaken van de aartsbisschop was hij in de jaren dertig een belangrijke schakel tussen de Rooms-katholieke kerk en katholieke uitgevers en journalisten. Al vroeg in de jaren dertig liet Titus zich kritisch uit over het opkomend Duits nazisme en Neurenberger rassenwetten tegen de Joodse bevolkingsgroep. Bij het begin van de Duitse bezetting (1941) verzette hij zich met steun van aartsbisschop De Jong tegen verplichte opname van NSB-advertenties door dagbladen, waaronder de katholieke kranten en tijdschriften. Deze actie was aanleiding tot zijn arrestatie en gevangenschap door de Duitse Sicherheitsdienst in januari 1942. Titus’ vasthoudende stellingname leidde tot zijn transport en dood in het concentratiekamp Dachau (26 juli 1942).
