Het is niets bijzonders in een crisis te zijn. Mensen zijn vanaf het begin van hun bestaan actief in het proberen een crisis uit te lokken, te veroorzaken, af te weren of op te lossen. Het Griekse woord ‘crisis’ betekent ‘beslissing’. Individuen en gemeenschappen moeten, geconfronteerd met de wereld om hen heen, steeds weer beslissingen nemen. Een beslissing kan een probleem oplossen, maar de ervaring leert dat iedere oplossing van een probleem nieuwe problemen oproept. Een perfecte oplossing blijkt er na enige tijd niet te zijn. Het probleemveld verschuift, de beslissing die u hebt genomen, wordt nagevolgd en op een gegeven moment wandelt u weg van de schaduw in het volle licht. Maar dan blijkt het volle licht te fel te zijn voor uw ogen: u hebt een nieuw probleem.
We ervaren op dit ogenblik dat de beslissingen die tot voor kort ons hielpen oplossingen te vinden ons nu niet meer baten. De meeste beslissingen hebben het karakter van meer van hetzelfde. Er dreigt minder economische activiteit ontwikkeld te worden, er is minder werk en dus beslissen we dat de economie gestimuleerd moet worden. We geven nog meer gas en we gaan steeds harder totdat de motor oververhit raakt en afgekoeld moet worden. De economische activiteit loopt terug, meer mensen raken hun baan kwijt, er is een crisis, er moeten harde beslissingen genomen worden. We bezuinigen, kopen minder, daarom verkopen we ook minder en zijn er minder arbeiders nodig. Bezuinigen bij mensen die toch al weinig hebben is het gemakkelijkste. Die kochten toch al weinig. We gaan investeren in hen die al hebben. We proberen meer van deze mensen bij onze economie te betrekken of laten onszelf inschakelen bij een andere, harder groeiende economie om dan met volle kracht vooruit te gaan. Het is een soort piramidespel.
In dit spel worden we allen opgezogen. We doen meer en meer wat iedereen om ons heen ook doet. We verliezen onze eigenheid. Misschien praten we over ‘onze diepste zelf’, maar het is de vraag of er wel zoiets is dat onafhankelijk van onze omgeving bloeit en groeit, onaantastbaar is en alles overleeft. We dreigen grijze muizen te worden, mensen dus die hetzelfde willen en hetzelfde doen om hetzelfde te bereiken, namelijk van alles meer. We zijn niet alleen in een economische crisis, ons eigen ik staat op het spel. Maar misschien kunnen we proberen een beetje af te wijken van wat iedereen doet. Een verschil maakt, hoe klein ook, verschil en kan op den duur een andere uitweg bieden, een ander ‘wij’ scheppen. Na de val van het Romeinse rijk dreigde heel West-Europa in een chaos te verzinken. Het ene volk na het andere verhuisde naar nieuwe gebieden. Monniken besloten toen te blijven zitten waar ze waren. Zij brachten het begin van stabiliteit. Hebben we opnieuw zulke eenlingen (‘monnik’ betekent ‘eenling’) nodig?
Scherpe tekst, zeker zijn opmerkingen over piramidespel.