Jullie brachten in 2018 het pamflet ‘Damn, Honey’ uit, waarin jullie van leer trekken tegen seksisme en de gangbare opvattingen rondom schoonheid. Wat maakte een tegengeluid noodzakelijk?
Nydia: “Het boek van Jamie Li ‘Sexy but tired. But sexy’ was de directe aanleiding voor het schrijven van ‘Damn, Honey’. Haar boek stond een lange tijd in de bestseller top 60 in Nederland en staat bol van seksistische boodschappen, daarom vonden wij het van belang om tegengas te geven. Ons pamflet gaat verder dan enkel een kritiek op haar boek, het is een proteststem tegen de seksistische en giftige ideeën rondom vrouw-zijn die nog steeds heel gangbaar zijn in de Nederlandse samenleving.”
Marie Lotte: “We hebben het boek ‘Damn, Honey’ in een week geschreven. We vonden het belangrijk om ons in het actuele debat rondom dat boek te mengen. Aangevuurd door whisky en adrenaline schreven we in een keer alle frustraties van ons af. We hopen met dit boek het gesprek te openen over seksisme, schoonheid en gelijkwaardigheid, en we hopen dat iedereen in Nederland de problemen rondom deze thema’s serieuzer gaat nemen. Daarnaast willen we laten zien dat geen vrouw hier alleen in staat: het is geen individueel maar een cultureel probleem.”
Welke denkbeelden rondom vrouwen zijn volgens jullie giftig?
Marie Lotte: “Dat begint al bij het schoonheidsideaal van vrouwen dat nog steeds dominant is in de westerse wereld. We moeten ons in een mal wurmen om het gevoel te hebben dat we goed genoeg zijn. We moeten altijd dunner, vrouwelijker of jonger zijn.
Ik kan daar heel kwaad om worden. Het houdt vrouwen tegen in het ontplooien van zichzelf, en zichzelf te laten zien aan de wereld. Je hebt daar simpelweg geen tijd voor, omdat je bezig bent met het willen voldoen aan een onrealistische schoonheidsstandaard. Terwijl het een grote oplichterij is. Het is een verdienmodel van cosmeticagiganten. Ze laten ons geloven dat we niet goed genoeg zijn zodat we hun producten kopen om onszelf mooier te maken.”
Nydia: “Daarnaast zien we dat het vrouwenlijf nog steeds het bezit lijkt te zijn van mannen, waar je als man aan mag zitten of opmerkingen over mag maken. De #metoo beweging heeft daar gelukkig het gesprek over opengebroken, maar vrouwen hebben nog veel te vaak te maken met seksueel geweld of grensoverschrijdend gedrag. We vinden het daarbij jammer dat het feminisme al heel snel gaat over vrouwen; wij missen daarin de emancipatie van mannen, want daar valt nog veel winst te behalen.”
Welke rol kunnen mannen spelen in de emancipatiebeweging?
Nydia: “Het is belangrijk dat mannen meer ruimte geven aan vrouwen en voor hen opkomen. We kunnen ook middels een verandering in wetgeving werken aan de gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. In Nederland krijgen mannen nog steeds meer betaald dan vrouwen voor hetzelfde werk. We moeten daar harder tegen optreden en er moet meer inzage komen in hoe dit mogelijk is.
We kunnen het echter niet enkel oplossen met een aanpassing in de wetgeving, want deze ongelijkwaardige verhouding tussen man en vrouw komt voort uit stereotiepe rolpatronen die wij onbewust hebben geïnternaliseerd. En mannen en vrouwen houden elkaar gevangen in dit systeem. Je ziet deze stereotiepe beelden ook op verschillende plekken terugkomen: in de media, in reclames, series en boeken wordt de vrouw nog vaak afgebeeld als moeder, kijk bijvoorbeeld naar de Albert Heijn reclame met Ilse, de vrouwelijke storemanager. We maken plotseling kennis met haar privéleven: we zien haar zoontje, en hoe ze voor de hamsters van haar zoontje zorgt. Dit inkijkje kregen we niet toen de storemanager een man was.“
Marie Lotte: “We hebben heel erg de neiging om aan die rolpatronen vast te houden. Pas als je beseft dat we vastzitten in denkbeelden, kun je er uitbreken. Iedereen die in deze samenleving opgroeit, wordt gevoed met deze stereotiepe beelden. Ik kwam er op 28-jarige leeftijd pas achter dat ik gay ben. Ik groeide op met heteronormatieve denkbeelden. Het zijn kleine opmerkingen die deze beelden voortdurend bevestigen, zoals mijn moeder die tegen mij zegt dat ze ‘het Barbiehuis voor mijn dochters later zal bewaren’. Het kan al een wereld van verschil maken als je kinderen kennis laat maken met een diversiteit aan toekomstbeelden.”
Hoe verander je deze stereotiepe beelden in de mainstream media?
“We proberen met ons boek, onze Instagram-pagina en de podcast mensen aan het denken te zetten en gangbare ideeën te bevragen. Op die manier hopen we dat er zaadjes op andere plekken geplant worden. We zien dat we met onze kritiek een beweging op gang brengen.
In juni 2020 publiceerde Linda.nl een artikel waarin werd uitgelegd dat je als vrouw geen dieet meer hoeft te volgen om jezelf te kunnen vertonen in badkleding, want je kunt je te brede heupen en dijen shapen met make-up. Wij vonden dit schrikbarend. We reageerden kritisch op dit artikel met een bericht op Instagram. Vervolgens schreven onze Instagram-volgers massaal de Linda aan, en deelden vrouwen in alle soorten en maten foto’s van zichzelf in badkleding. Ze kwamen met ons in opstand. Onze kritiek heeft impact. Het breidt zich als een olievlek langzaamaan uit.
We zien ook steeds meer vrouwen die bijeenkomen om de onderwerpen uit onze podcast te bespreken, en dat vinden we geweldig. Het doet ons denken aan de praatgroepen uit de jaren zeventig, ten tijde van de tweede feministische golf. Deze vrouwen geven met ons een nieuwe beweging vorm.”
Jullie boek is een pleidooi om te doen wat je zelf wilt. Heeft iedereen het privilege om te doen wat hij of zij wil?
Nydia: “Nee, dat is precies het probleem. Het is heel gemakkelijk om te roepen dat je moet doen waar je zelf zin in hebt, maar dat is voor heel veel mensen nog helemaal niet mogelijk. Ook in Nederland niet. Het boerkaverbod is daar een voorbeeld van. We leggen wettelijk vast dat vrouwen een bepaald kledingstuk niet mogen dragen, dat vind ik heel bizar.
Daarnaast zie je dat de wet gelijke rechten voor iedereen probeert te waarborgen, maar dat de maatschappij het niet toelaat. Homokoppels kunnen niet altijd veilig hand in hand over straat lopen: de kans dat mensen uit de LHBTI-gemeenschap tegen geweld aanlopen is vele malen hoger dan voor hetero cis mensen.”
Hoe kijken jullie naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren op het gebied van beeldvorming?
Nydia: “Ik zie vooruitgang op allerlei maatschappelijke vlakken en dat maakt mij hoopvol. Er doen dit jaar meer vrouwelijke lijsttrekkers mee dan met de voorgaande verkiezingen. Er zijn veel veranderingen in gang gezet, het is niet meer te stoppen. En dit geldt ook voor seksisme. Nike heeft nu bijvoorbeeld een reclame waarin een vrouw met okselhaar te zien is. Zij breken hiermee met het heersende schoonheidsideaal.”
Marie Lotte: “Ik vestig mijn hoop ook op de jongere generatie want zij zijn veel verder dan wij. Deze generatie praat nu al openlijk over genderdiversiteit, seksualiteit en gelijkwaardigheid. Ik schiet bijna vol als ik met ze praat, en dan denk ik: het komt wel goed met de samenleving. Wij doen ons best om onze generatie nog een schop onder de kont te geven.”

Jullie geven een grote diversiteit aan mensen een podium in jullie podcast. Waarom moeten diverse stemmen hoorbaar worden gemaakt?
“Wij vinden het belangrijk dat verschillende stemmen gerepresenteerd worden. Er zijn veel mensen die geen podium krijgen in de mainstream media, maar wel een podium verdienen. Wij geven hen die plek in onze podcast. Het is belangrijk om met de mensen zelf het gesprek aan te gaan en het onderwerp dat zij agenderen serieus te nemen, zonder te zoeken naar sensatie. Dit zien we nog vaak gebeuren wanneer onderwerpen zoals ‘sekswerk’ of ‘transgender identiteit’ besproken worden door reguliere nieuwsplatforms.
In onze podcast bespreken wij een tal van onderwerpen, van intersectioneel feminisme tot racisme en autisme. We creëren een ruimte waar wij met onze gasten een onderwerp serieus onderzoeken, en brengen dit op een luchtige, toegankelijke manier, met humor over aan onze luisteraars.
Daarbij willen we met onze podcast taboes doorbreken. We hebben bijvoorbeeld een aflevering gemaakt over menstruatie. Wanneer dit onderwerp wordt besproken door de mainstream media wordt er vaak lacherig over gedaan, of schreeuwen mensen op Twitter dat het vies is en waarom erover gepraat moet worden. Wij willen dit soort thema’s serieus nemen.”
Jullie interviewden diverse politici in de aanloop naar de Tweede Kamer verkiezingen over het belang van vrouwen en feministen in de politiek. Waarom?
Nydia: “In de aanloop naar de verkiezingen hebben we Lilianne Ploumen (PvdA), Esther Ouwehand (PvdD), Sigrid Kaag (D66), Laurens Dassen (Volt), Sylvana Simons (Bij1) en Jesse Klaver (Groenlinks) geïnterviewd over dit onderwerp. We willen meer vrouwen én meer feministen in de kamer. Jesse Klaver en Laurens Dassen noemen zichzelf bijvoorbeeld ook feminist.
We leggen uit waarom vrouwen en feministen in de politiek zo belangrijk zijn, en laten onze luisteraars op een toegankelijke manier leren hoe verschillende politieke partijen denken over feminisme.”
Marie Lotte: “Het is belangrijk dat er iemand in de Tweede Kamer zit die op mij lijkt. Het bevalt me niet dat er een clubje mannen beslissingen maakt over mijn leven. Het is vreemd dat een man het beleid bepaalt over abortus of menstruatie-armoede. Als je goed ingelezen bent en je hebt een goed team om je heen dat je adviseert, is het mogelijk om je over dit onderwerp te buigen. Maar ik voel me eerder vertegenwoordigd door iemand die hier zelf ervaring mee heeft. Er zijn fantastische vrouwen met fantastische kwaliteiten die de mannen in de Tweede Kamer kunnen evenaren. De Tweede Kamer, het kabinet en de overheid worden rijker van meer vrouwen aan de top. Wij roepen al onze volgers op om te gaan stemmen, want met jouw stem kun je iets veranderen in de samenleving.”
Doe mee met de publiekscampagne "Ik ben En/En. En jij?"
Nieuw Wij Lab: onderzoek naar methoden van deskundigen en professionals
Dit interview is oorspronkelijk geplaatst op 26 februari 2021 en opnieuw gepubliceerd in het kader van de Nieuw Wij Zomerherhalingen.