De rechte rug van… Hassnae Bouazza

Waar sta jij pal voor en waarom?

Heel veel dingen zijn belangrijk, ik vind, zonder ironie, dat geluk, vrolijkheid en goed eten een mensenrecht zouden moeten zijn, maar laten we beginnen met gelijkheid en gerechtigheid, die zouden de minimale basis moeten vormen van samenlevingen en de politiek. Dat is nu verre van het geval in deze uitzonderlijk harde, giftige, deprimerende tijden. We zijn decennialang de les gelezen door politici over democratie, internationaal recht en mensenrechten en we zien nu hoe hol en betekenisloos die woorden waren. Wat al die westerse politici bedoelden, is dat democratie, internationaal recht en mensenrechten voor Westerse mensen zijn. De rest heeft het te doen met desinteresse, willekeur en minachting.

Dat zagen we natuurlijk al aan de manier waarop vluchtelingen worden behandeld; hoe onbelangrijk hun veiligheid is, hoe ze met behulp van Europa op zee verdrinken of overgeleverd worden aan afschuwelijke dictators. Democratie is mooi, behalve wanneer je mensen die je veracht met zogenaamd schone handen kunt lozen.

Het sterkst zien we dat in Palestina, waar Israël genocide pleegt, Gaza vernietigt en de mensen afgeslacht en in de Westelijke Jordaanoever bewoners gewelddadig verjaagt. Het doet onze politici niets. Geen onthoofde baby, uiteen gereten kinderlijk, verwoesting, vernietiging, naakt verdriet van moeders, vaders, oma’s, opa’s, beelden van sadistische geweld, gruwelijke verkrachtingen en slachtingen leiden ertoe dat er iets in de hoofden of (kille) harten van de politiek leiders gebeurt. Nu is Israël bezig met een concentratiekamp voor Palestijnen en de stilte blijft oorverdovend.

We zien het elke dag; beelden van Israëliërs die zonder gêne zeggen dat zij beter zijn, dat Palestijnen beesten zijn. Maar de echte beesten zijn zij die de menselijkheid in de ander niet meer kunnen zien en zich te buiten gaan aan bloedstollend geweld en dat vrolijk vastleggen op filmpjes, alsof het vermaak is.

Dat is wat je krijgt wanneer mensen niet als gelijk worden gezien en behandeld.

Inspireert iemand of iets je daartoe? Welke waarden spelen hierin een rol?

Ik word vooral gedreven door een gevoel voor rechtvaardigheid. De ellendige beelden die we dagelijks zien, werken ontmoedigend, verlammend, verstikkend. Maar zwijgen mag geen optie zijn. Wij hier zijn slechts toeschouwers, de mensen daar ondergaan de helse behandeling elke dag en toch gaan ze door, ademen ze door, leven ze door, houden ze hoop. Het zou misdadig zijn om hen in de steek te laten.

Hoe laat jij dit zien?

Concrete voorbeelden van ongelijkheid, onrecht, hypocrisie werken altijd het best. Gewoon laten zien wat er gebeurt, wanneer iemand liegt, waarom het hypocriet is om over beschaving te praten, terwijl je de meest onbeschaafde politiek steunt. Niet alleen in het geval van Gaza, maar ook op andere plekken in de wereld en hier in Nederland, op alle mogelijke niveaus: criminalisering vluchtelingen, uitverkoop van de rechtsstaat, ondermijning van ons demonstratierecht en vrijheid van meningsuiting.

Wil je wat veranderen en zo ja: wat?

Ik ben veel te nietig om wat te veranderen, het is een illusie te denken dat ik met mijn stukken iets wezenlijks teweeg kan brengen, maar heel veel stemmen samen kunnen revoluties ontketenen, onrecht beëindigen, veranderingen doordrukken. Dat heeft de geschiedenis laten zien, dat zien we elke dag op plekken in de wereld en dat is wat mij betreft ook de opdracht: blijven opstaan tegen onrecht.

Wat zorgt ervoor dat je het volhoudt?

Het is heel makkelijk je ogen te sluiten voor wat er gebeurt, je op te sluiten in je eigen kleine universum en de buitenwereld niet toe te laten, maar zo werkt dat niet. Ten eerste klopt die buitenwereld vanzelf wel een keer bij je aan, want foute politiek raakt ieders leven. Ten tweede vind ik empathie en medemenselijkheid een plicht. Als iemand in nood is, loop je niet door, steun je de agressor niet, maar probeer je te helpen.

En ik weet dat het niet altijd makkelijk is, we hoeven niet constant overal op te reageren, maar een basale betrokkenheid is toch wel het minste dat we mogen vragen.