Je bent boeddhist én je bent veel op Facebook en Twitter te vinden. Leg dat eens uit…

“Regelmatig krijg ik de vraag of boeddhisme en internet wel samen gaan. Boeddhisme staat voor rust en duurzaamheid, terwijl internet voor hectiek en vluchtig staat. Maar dat zijn allemaal plaatjes die we voor ons zelf bedacht hebben. Het is namelijk veel gemakkelijker om mensen te begrijpen als we er een plaatje van gemaakt hebben. En een boeddhist zit nu eenmaal veel op het kussen te mediteren en sociale netwerken als bijvoorbeeld Twitter en Facebook passen niet bij dat beeld. Maar op het kussen leer je dat je verantwoordelijk bent voor je eigen daden en gedrag, dus je weet dat je verantwoordelijk bent voor je eigen gedrag op en met het internet. Omdat het boeddhisme in Nederland relatief jong en nog klein is, ben ik voor informatie wel vaak aangewezen op het internet. Er is hier in Nederland niet veel gestructureerde informatie over het boeddhisme voor handen. In landen als Amerika is veel meer informatie voor handen en via het internet is die weer makkelijk voor mij te bereiken.”

Eén van de meest gehoorde klachten over social media is: het gaat nergens over, veel berichten zijn één grote schreeuw om aandacht. Wat vind je van deze kritiek?

“Deze kritiek is heel herkenbaar en is meestal afkomstig van mensen die nog nooit iets op de social media gedaan hebben. Iedere vernieuwing of verandering is nu eenmaal eng. De mens vindt stabiliteit en zekerheid fijn en wordt zenuwachtig van verandering. Maar in het boeddhisme ben je heel erg bezig met vergankelijkheid. Alles is vergankelijk. Daar hoeven we niet moeilijk over te doen. We moeten dus niets proberen vast te houden, maar gewoon accepteren en aanvaarden dat dingen veranderen. En ook de social media zullen vergankelijk zijn. Daar is helemaal niets ergs aan, maar het is wel handig als je een beetje meegaat. Dan worden de toekomstige veranderingen wat gemakkelijker om eigen te maken. En ik vind de opmerking ook wel typisch Nederlands, want als je hier je hoofd boven het maaiveld uitsteekt, dan moet hij er nog steeds af. Dat zie je ook gebeuren bij de mensen die veel gebruik maken van de social media, het hoofd komt dan te veel naar boven en dat mag niet volgens velen.”

Het oppervlakkige van internet en de social media én het altijd maar online willen zijn… Dit zou er ook voor kunnen zorgen dat mensen zich steeds minder goed kunnen concentreren…

“Dit is een serieus gevaar. Ik mediteer heel veel en daarmee heb ik geleerd mijzelf te focussen. Maar ik weet hoe gemakkelijk je je mee kan laten slepen door de social media. Voor je het weet heb je andere dingen zitten doen dan op je things to do-lijstje stonden. Je zal hier dus heel erg alert op moeten zijn. Maar voorkomen dat kan je het niet. Er zullen mensen zijn die verslaafd raken aan social media en aan het online zijn. Het is een verschijnsel dat hoort bij deze tijd. Ook dat zullen we gewoon moeten accepteren en kijken hoe we daar mee om kunnen gaan. Tegengaan heeft geen enkele zin. Gelukkig zie je aan de andere kant de trend van bijvoorbeeld mindfulness waardoor mensen kunnen leren om meer geconcentreerd bezig te zijn en zich minder laten afleiden.”

We verliezen onze privacy dankzij het internet. Is dat erg?

“Ik zeg zelf altijd dat ik een open boek ben. Is dat erg? Ja, dat weet ik eigenlijk pas over een aantal jaar als ik met dingen geconfronteerd word waar ik niet blij mee ben. Ik probeer daarom wel met de nodige aandacht met het internet bezig te zijn. Dronken gaan twitteren is niet verstandig dat zou ik ook niemand aanraden. Maar helemaal niet op het internet? Ik weet niet of dat verstandig is, er kan gedacht worden dat je wat te verbergen hebt. Je moet zorgen dat je de regie, zover mogelijk, zelf in handen houdt. Maar dat is niet altijd gemakkelijk.”

Nog een minpuntje. Dankzij internet ontstaat er een nog grotere generatiekloof…

“Ja en nee. Ja, maar dan meer met de generatie twintigers van nu. Ik merk dat dat een generatie is die helemaal niet zoveel met bijvoorbeeld de social media doet. Ik geef les op een hogeschool en mijn studenten doen heel weinig met de social media. Iets wat ik als werkgever in deze tijd wel verwacht van mijn werknemers. In die zin gaan zij het wellicht moeilijk krijgen ten opzicht van de generatie dertigers en de middelbare scholieren die wel volop op de social media zitten. Over de generatie boven mij (de zestigers en ouder) maar ik mij niet eens zo druk, je ziet dat die het steeds leuker vinden om met het internet bezig te zijn. Die redden het denk ik wel. Als er een kloof komt is dat tussen internetgebruikers en niet internetgebruikers, maar dat heeft volgens mij niet zoveel met leeftijd te maken.”

Wat vind je nou het allermooiste van internet?

“Voor mij is het toch dat informatie zo makkelijk voor handen is gekomen. Boeken, artikelen, teachings en meditaties: ik vind alles op het internet. Dat zou een stuk moeilijker geweest zijn als ik geen internet gehad had. Ook mijn retraites volg ik nu vaak bij buitenlandse boeddhistische leraren die ik zonder het internet waarschijnlijk nooit gekend had. En de interactie die je hebt via het internet is voor mij heel belangrijk. Ik ben via het internet met mensen in contact gekomen die ik anders waarschijnlijk nooit ontmoet had, al was het alleen maar door de afstand.”

Op je site staat: “Omdat netwerken een grote passie van mij is noem ik mij zelf ook matchmaker. Ik koppel mensen uit mijn netwerk aan elkaar, of ga voor mijn netwerk op zoek naar matches die ik voor hen kan maken.” Kun je uitleggen hoe je dit precies doet?

“Ook voor het internettijdperk was ik al bezig met netwerken, maar dat kostte enorm veel tijd. Ik ging naar recepties, congressen en bijeenkomsten om mensen te ontmoeten. Ik zat veel in de auto en in die tijd hadden we ook nog geen mobiel. Natuurlijk ga ik nu nog steeds naar bijeenkomsten, maar nu is de kwaliteit van de bijeenkomst vaak veel groter. Je kent mensen al via het internet en je kan gelijk veel dieper gaan in een gesprek. De gebruikelijk prietpraat kan overgeslagen worden want die ken je al. Je komt veel sneller tot diepgaandere thema’s. En met mensen die je leert kennen op een bijeenkomst, kan je na afloop via de social media het contact oppakken en hen wat beter leren kennen terwijl vroeger het visitekaartje vaak zonder verdere follow-up in je bakje verdween. Internet heeft mijn werk dus wel enorm vergemakkelijkt en verdiept, maar dat laatste kan ook komen omdat ik nu met hele andere thema’s bezig ben door het boeddhisme.”

Binnen nu en enkele decennia zullen miljarden mensen met elkaar verbonden zijn dankzij social media en internet. Wat zullen de belangrijkste positieve effecten hiervan zijn denk je?

“Het grote voordeel van internet vind ik dat mensen die het moeilijk vinden om contact te leggen via het internet over een drempel kunnen komen. Als iemand op een bijeenkomst stil en teruggetrokken is dan is de kans groot dat niemand met hem of haar een praatje maakt. Terwijl het misschien juist de persoon kan zijn die jij net zoekt of nodig hebt. Het internet verlaagt die drempel enorm. En natuurlijk moet je uitkijken want er zijn ook mensen die hier misbruik van maken, maar misbruik van mensen maken is van alle dag, dat gebeurt zowel online als offline. Ik denk dat internet veel mensen uit een isolement kan halen, hoewel het aan de andere kant ook weer voor een isolement kan zorgen. Maar er is voor mij pas sprake van een isolement als de persoon dat zelf zo ervaart en niet als de omgeving vindt dat iemand in een isolement leeft. Maar dat blijft in Nederland lastig want we oordelen nu eenmaal graag over anderen.”

Een kleurrijke samenleving, een samenleving waarin de nadruk ligt op verbinding. Hoe zou internet dit ideaal kunnen verwezenlijken?

“Ik zie op het moment veel initiatieven die mensen met elkaar verbinden. Zeker vanuit religieuze en spirituele tradities zie ik veel initiatieven op bijvoorbeeld Facebook en Twitter langskomen. Prachtig, we leren elkaar daardoor kennen, waarderen en accepteren. En voor mijzelf gaat het internet straks een nog grotere rol spelen. Vanaf 1 mei is mijn huis verkocht en ga ik leven zonder vaste woon- en verblijfplaats. Omdat ik niet weet waar ik zal wonen, zelfs niet of het in Nederland is of in het buitenland is het internet voor mij dus een hele belangrijke verbinding, met vrienden, met mijn werk en met mijn omgeving. En als ik dan ergens verblijf waar geen internet is? Ach, zal even slikken zijn maar ook daar zal ik wel weer aan wennen.”

Greco Idema

Greco Idema

Eigenaar Bureau Intermonde

Greco Idema is eigenaar van Bureau Intermonde, een interreligieus advies- en organisatiebureau. De afgelopen jaren ontwikkelde hij (soms …
Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.