Racisme in Nederland staat veel in de belangstelling de laatste tijd. Wat was de aanleiding voor Dutch Racism?

IH: “We zijn er een hele tijd mee bezig geweest en dat het nu zo actueel is konden wij ook niet voorzien. Dutch Racism is onderdeel van de Thamyris-reeks ‘Intersecting place, sex and race’. Ik zat in de redactie van deze wetenschappelijke boekenreeks en we beseften dat ‘race’ nog maar weinig aan bod was gekomen. Daar moesten we wat mee. Vanwege haar expertise hebben we Philomena benaderd om een bundel over Nederlands racisme samen te stellen.”
PE: “Eerlijk gezegd was ik aanvankelijk niet zo enthousiast. Ik had al veel gepubliceerd over het onderwerp en ik wilde mezelf niet herhalen. Bovendien was het een taboe geworden om over racisme te schrijven. Blijkbaar raakten academici en beleidsmedewerkers erdoor geïntimideerd. Maar als je het fenomeen niet mag benoemen, dan haal je een conceptueel kader weg. Ik realiseerde me dat jonge academici geen taal meer hadden om over het onderwerp te spreken. Ik kon er zelf dan wel klaar mee zijn, maar mijn verantwoordelijkheid hield niet zomaar op. Dus ik besloot in te gaan op het verzoek. Maar ik wilde het niet alleen doen, want ik werkte inmiddels in de Verenigde Staten. Toen heb ik Isabel gevraagd het samen te doen, want wij kenden elkaar al lang als kritische wetenschappers.”

In de bundel worden uiteenlopende uitingen van Nederlands racisme behandeld. Hebben jullie zelf nog wat nieuws geleerd?

IH: “Voor mij is het meest leerzame het algemene beeld dat uit de diverse artikelen naar voren komt. Juist doordat de problematiek vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines wordt belicht, is het alsof er stukjes van een grote puzzel op hun plek komen te liggen. Dat geeft een duidelijk beeld en ik kan dat nu ook expliciet verwoorden, bijvoorbeeld in mijn onderwijs. Ik heb gemerkt dat mijn studenten aanvankelijk stil blijven wanneer ik er over spreek, ze zijn terughoudend in het delen van hun ervaringen en ideeën. Maar daarna komt er weerstand. Het materiaal in dit boek geeft studenten de mogelijkheid om hun eigen situatie te analyseren en te verwoorden, ongeacht hun achtergrond. Dutch Racism is dan ook een tool voor jonge mensen.”
PE: “Voor mij was vooral het artikel over antisemitisme van Evelien Gans een eye opener omdat ik de rode draad ontdekte tussen antisemitisme en hedendaags racisme in Nederland. Schokkend. Maar de hele bundel heeft me ontroerd, omdat zo duidelijk werd dat jongeren een stuk antiracisme geschiedenis in Nederland hebben gemist. Toen ik in de VS ging werken besefte ik hoe sterk de intellectuele censuur is in Nederland, de mate van repressie is hier erg hoog als het om racisme-kritiek gaat. Mensen brengen hun mening  pas naar buiten als ze weten, of vermoeden, dat die breder  gedragen wordt. ”

Tijdens de lancering van het boek gaven jullie aan zelf geen censuur toe te passen op de bijdragen. Hoe zal Dutch Racism ontvangen worden?

PE: “We wilden de auteurs inderdaad alle vrijheid geven en hebben geen inhoudelijke redactie gepleegd. De artikelen maken duidelijk dat racisme een deel is van het wezen van de Nederlandse samenleving en op welke manier. Het is juist goed wanneer er naar aanleiding van de artikelen een gesprek ontstaat over dit fenomeen. We hebben er voor gekozen om naast de inleiding zelf geen artikel te schrijven en wilden slechts een kader bieden. Evenwel ben ik het met de meeste auteurs grotendeels eens.”
IH: “We hebben tot nu toe positieve reacties ontvangen van collega’s, maar het boek is nog niet wijd verspreid. Overigens heb ik het idee dat we nu wel op een kantelmoment staan wanneer het gaat om het racismedebat.”
PE: “Inderdaad, ik vergelijk het met die haaientanden die je op sommige parkeerplaatsen hebt: je kunt daar wel overheen rijden, maar niet meer achteruit, want dan rijd je je banden lek. Zo is het ook met deze discussie. We gaan  alleen nog maar verder, we kunnen niet meer terug.”

Klik hier voor een ander interview met Isabel Hoving.
Klik hier voor een blog van hoofdredacteur Ida Overdijk over racisme.

B Mijland bw

Bart Mijland

Humanist

Bart Mijland is de Groen & Kleurrijke Humanist en houdt zich bezig met vraagstukken rondom duurzaamheid, diversiteit en inclusie. …
Profiel-pagina
Al 3 reacties — praat mee.