Hoe belangrijk is de diaconie binnen een kerk, vind je?
“Ik kom van buiten de kerk, en werd als kind gegrepen doordat we in een lied zongen dat God ieder kind zag, en we vervolgens ook allemaal een boek kregen. Daardoor werd het lied echt voor mij als klein kind. Diaconie is voor mij het Evangelie dat gedaan wordt. Zonder daad geen woord en Zonder woord geen daad zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ook in de Bijbel is dat zo. God sprak: er zij licht, en er was licht. Ook Jezus is een doener denk ik altijd.
Hoe het gaat met de diaconieën en of ze het geld goed besteden? Voor mij gaat het daar waar het mij onder ogen komt uitstekend, maar uiteraard gaat het daar om die diaconieën die actief zijn op het terrein van vluchtelingen en niet andere terreinen. Ik ben me ervan bewust dat mijn zicht hier beperkt is.”
Hoe belangrijk is Kerk in Actie binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN)?
“Kerk in Actie is belangrijk, maar dat zijn de andere geledingen binnen de PKN ook. Het is net als dat ene lichaam met vele delen: het een kan niet zonder het ander. De plaats die we binnen het geheel hebben als Kerk in Actie is ook voor de komende tijd een goede. Veel aandacht zal zich richten op ondersteuning, versterking van het werk van de lokale kerk, en ook op datgene wat we namens en met hen kunnen doen.
Uiteraard zijn de hoofdthema’s Armoede, Zorg, Duurzaamheid en Vluchtelingen. We zullen vooral de verbindingen zoeken.
Wat er niet in staat, maar wat ik zelf belangrijk vind, is waar we God ontmoeten in de vluchteling, in de arme, in de zorgbehoevende. Immers God komt met hen mee, en waar ontwaren we dan God en wat zegt dat ons over de levende God in ons midden? Dat zou een veelbelovende input kunnen en moeten zijn in de verkondiging.”
Dat altijd maar weer omzien van jou naar de arme of hulpbehoevende ander… Waar komt dat vandaan? Heeft het te maken met het feit dat je opgegroeid bent in een gezin met 12 kinderen?
“Ik heb van mezelf echt niet het gevoel dat ik altijd omzie naar een ander. Ik ben wel erg gevoelig voor onrecht in systemen, en mensen die getroffen worden door onrecht. Soms kun je met een klein stapje een verandering in zo’n systeem bewerkstelligen, of met iets kleins voor iemand een grote verandering teweegbrengen. De mogelijkheid om iets ten goede te kunnen veranderen spreekt me aan, daar word je vermogend van, rijk. En als je dat een ander ook nog kunt leren, dan groeit het goede.”
Wat bepaalt voor jou wanneer je wel en wanneer je niet in actie komt voor de naaste? Je kunt immers niet iedereen helpen?
“Ik heb niet zoveel regels over wanneer wel of niet iemand te helpen. Als het binnen mijn bereik ligt om te helpen, dan zal ik helpen. Maar weet je altijd wat helpen is? Soms is het ook belangrijk om even niet te helpen, wie kent dan precies de wegen? Soms is helpen zelfs dat je iemand naar iemand anders stuurt, omdat die ander een betere helper is. Er zijn geen regels voor. Wel is het goed te weten dat God ook de weg van de ander kent, en ook de betekenis van alles. Je moet het dus ook over kunnen laten, er gerust op zijn.”
Eind volgende week verzorg je een workshop tijdens de Reli-bazaar over ‘Grenzen aan de hulp van vluchtelingen’. Manuela Kalsky geeft in een ander interview aan dat die grenzen in Nederland nog niet bereikt zijn. Mee eens?
“Grenzen in de hulp aan vluchtelingen? Grenzen in Nederland? Dat zijn zulke grote woorden. Zolang de nood niet gelenigd is, zolang mensen basale behoeften als veiligheid en voedsel ontberen, ja, zolang moeten we maar delen denk ik. En voor velen is er nog ruimte genoeg om te delen, maar anderen wilden al helemaal niet delen, daarom zal dit delen altijd gaan met de group of the willing. Zij krijgen uit het delen gevoelens van vreugde, het geeft zin aan het bestaan, het geeft saamhorigheid. Nederland is beter af met een bevolking die bereid is welvaart te delen. De waardigheid van de ander hangt erg samen met de waardigheid van je zelf. Door te zorgen dat ieder mens mee deelt, ontstaat waardigheid in de bevolking.”
Hoe serieus moeten we de zorgen nemen van Nederlanders die vinden dat er in Nederland meer dan genoeg vluchtelingen zijn? Die vrezen voor meer criminaliteit, minder banen en meer problemen?
“Ik denk dat je zorgen van de ander altijd serieus moet nemen, ongeacht of ze terecht zijn. Vorig jaar heb ik meerdere keren gezegd dat ik ook niet wist waar het zou eindigen, maar dat ik uitga van hetgeen ik wel weet. En dat is dat elk mens zoekt naar veiligheid en behoefte heeft aan onderdak voedsel, kleding, onderwijs en gezondheidszorg. Ieder mens wil ook graag een toekomst. Je kunt met exacte kennis sommige angsten ook pareren, maar doorpraten over angsten en waar ze vandaan komen vind ik ook belangrijk, Een vluchteling zei eens: ‘Wij komen hier, we waren angstig om te vertrekken, en kwamen hier en waren angstig om te komen. Wat vinden ze hier van ons? En dan zien we hier mensen die angstig zijn over onze komst, dan zitten we hier en zijn we allemaal bang. Het wordt dan tijd dat we elkaar ontmoeten, zodat we onze angsten kunnen pareren met de werkelijkheid dat we elkaar kennen.”
Hoe eensgezind zijn de kerken in Nederland als het gaat om vluchtelingenopvang?
“Kerken zijn bijzonder eensgezind als het om de opvang van vluchtelingen gaat. Het is niet zo dat ze soms geen zorgen hebben over alles, maar ze zien de ander in nood en willen dan toch helpen. Ik had nooit gedacht dat ik zo’n explosie van hulp en activiteiten zou zien onder kerken op het terrein van vluchtelingen als vorig jaar. En nog steeds! In alle hoeken en gaten in Nederland zijn er kerkelijke activiteiten met en voor vluchtelingen. Waren het eerst vooral welkomstactiviteiten, nu zijn het vooral activiteiten om samen te integreren, samen elkaar leren kennen. Fantastisch werk op lokaal niveau.”
Hoe kijk jij naar wat er momenteel gebeurt in Mosul?
“Ja Mosul, afschuwelijk wat er gebeurt.wel de eerste maal dat ik hoor dat ze al van te voren rekening houden met vluchtelingen en daar ook iets voor proberen in te richten. Wat anders kun je nog zeggen dan “Heer erbarm u! ”
Volgend jaar ga je met pensioen. Zie je hier naar uit of…?
“Mijn pensioen is gewoon een feit. Vanwege mijn leeftijd word ik er uit gezet. Ik zie er niet naar uit, ik hik er ook niet tegenaan. Ik ben benieuwd hoe het wordt. Ik wil straks in elk geval een dag per week wandelen met mensen in een zorginstelling die anders niet buiten komen. Maar ik mag in de vreemdelingenbewaring voor gezinnen in Zeist ook een kinderboerderij opzetten, als vrijwilliger. Dit is wat omstreden, want ik vind dat kinderen niet in de gevangenis horen. Maar als ze er dan toch zijn, is het goed als ze iets hebben om voor te zorgen, een konijntje of een geitje. En ik zit nog in het platform Bezinning kerk 2025. Elke dag niet op hoeven schieten lijkt me trouwens heerlijk!”
Wat wil je je opvolger meegeven?
“Mijn opvolger zou ik mee willen geven: blijf je zelf, ontwikkel je eigen stijl, ontwikkel steeds meer je beste zelf, iedere keer weer.”
