Toen Winny de ziekte van Lyme kreeg stopte haar baan als juf. “Gelukkig zijn pen, potlood en papier altijd geduldig. Ik bleef schrijven en tekenen. ‘Emoties als boodschappers’ is mijn tweede boek. Ik ben altijd dat kind van toen gebleven.”
Waarom heb je dit bijzondere boekje geschreven?
“Ik merk dat, nog steeds, emoties tonen (behalve de blije emotie) gezien wordt als niet stabiel zijn. Te kwetsbaar zijn. Ik ‘leerde’ mijn emoties in te houden, terwijl ik eigenlijk heel expressief ben en makkelijk mijn emoties uit. Nu weet ik dat iemand die vindt dat je je emoties ‘in’ moet houden, eigenlijk zélf niet zo goed raad weet met emoties.
Ik vind het heel verwarrend voelen als iemand iets anders doet en zegt dan wat diegene uitstraalt. Nu begrijp ik pas dat ik als kind en eigenlijk alle opgroeiende jaren later daar zó onzeker van werd: Waar moest ik naar luisteren? Naar wat in woorden werd gezegd? Of naar die soms compleet andere informatie die zonder woorden mee kwam? En dan zei mijn hart óók nog iets anders dan mijn hoofd dat vaak vond dat ik mij moest aanpassen. Want ik vertrouwde toen nog zelden mijn intuïtie. Ik hoop dat dit boekje mensen uitnodigt emoties weer vaker bespreekbaar te maken, het normaler te vinden ze te laten zien. En dus niet alleen de blije emotie!
Er is al veel geschreven over dit onderwerp, maar deze manier is anders. De kern van het boekje is het gedeelte met de beeldverhalen waarin met weinig woorden een gevoel wordt opgeroepen. Je kunt dan even stil ‘staan’ en luisteren naar wat raakt, naar wat je gevoel dan fluistert.”
Waarom is het belangrijk dat we naar onze emoties luisteren?
“Dat is een belangrijke vraag. Het wordt direct helder als je er deze vraag van zou maken en zou moeten beantwoorden: wat gebeurt er als je niet luistert? Wat zijn daarvan de consequenties? Je geeft dan geen grenzen aan, je houdt je tranen in, mensen weten niet hoe je je voelt. Maar de emoties zijn er natuurlijk wel en worden soms groter zodat je wél naar ze moet gaan luisteren. Dan kan boosheid woede worden, verdriet en angst kunnen zorgen voor eenzaamheid, ziekte of depressie. Want het gaat niet weg als je het binnenin jezelf houdt. Dat is het probleem. Het blijft aanwezig omdat je het niet aangaat, niet oplost. Omdat je niet luistert naar wat de emoties jou wilden vertellen.
Naast ‘emoties als boodschappers’ heb ik ook dierenverhalen over emoties en levensvragen geschreven (Het woud van Holst). In één van de verhalen zit Egel met allemaal doosjes met herinneringen om haar heen. Blije herinneringen, maar ook verdrietige herinneringen. ‘Waarom gooi je de verdrietige doosjes niet weg?’, vraagt Haas ‘Dan ben ik niet meer ik’, antwoordt Egel. Emoties horen bij ons. Het negeren van je emoties is het negeren van een deel van jezelf.”
Wat belemmert ons om dit te doen? En wat kan ons juist stimuleren het wel te doen?
“Ik denk dat het alles te maken heeft met hoe we zijn opgegroeid. Ergens voelde ik altijd de ‘norm’ dat het krachtig was -als je eenmaal volwassen zou zijn- om niet te huilen, niet boos of angstig te zijn, waarbij ik als kind ook nog meekreeg dat boosheid iets meer geaccepteerd werd bij mannen, en tranen bij vrouwen. Maar emoties zijn er. Bij ons allemaal. Wie ze durft te bekijken en te laten zien is degene die de meeste veerkracht houdt. Soms zie ik mensen krom lopen van verdriet, of stijf staan van woede. Je sloopt je lichaam. Letterlijk. Daarmee wil ik niet zeggen dat het makkelijk is je emoties te uiten. Soms heb je een muur om je heen gebouwd, moeten bouwen.
En om dan bij de vraag te komen: ‘Wat stimuleert om het wél te doen: een veilige omgeving. Want heel vaak heb je het jezelf – vaak om een toen belangrijke reden – aangeleerd om je emoties niet te laten zien. Praten met mensen waar je je vertrouwt bij voelt, in het begin gewoon over de kleinste dingen die je opmerkt, kan helpen. Vraag elkaar vaker ‘hoe voel je je vandaag?’ Stilte en rust helpt ook. Onrust houdt je weg van je gevoel. Maar stilte, rust en ontspanning… buiten zijn, in de natuur… de tijd nemen voor jezelf, dat alles maakt dat je weer dichter bij je zelf komt. Dichter bij je gevoel. En als je te bang bent voor wat naar boven kan komen, dan is er altijd professionele hulp.
En natuurlijk helpt lezen! Als ik denk aan ‘emoties als boodschappers’ dan zou ik het geweldig vinden als je alleen of juist met een vertrouwd iemand de beeldverhalen gaat lezen. En ga dan in gesprek met jezelf, of misschien dus samen met de ander over wat er dan voor gevoel naar buiten wil komen.”
Wat wil je bijdragen met je boekje?
“De verhalen uit het boekje ‘emoties als boodschappers’ zijn ontstaan tijdens mijn coachopleiding en de gesprekken die ik met mensen voerde. Ze hielpen vaak om iets duidelijk te maken. Het lukte mij niet om het coach-zijn in praktijk te brengen door mijn ziek zijn, maar op deze manier – via het schrijven van verhalen – hoop ik toch te kunnen bijdragen mensen te helpen weer meer bij hun gevoel, meer thuis bij zichzelf, te laten komen.”
Winny Bogaards. Emoties als boodschappers. Verhalen van binnenuit. Morgenland Uitgeverij, 2024. 112 blz. € 10,00. ISBN 9789083133492.
