“Ik ben een theoloog met een grondige argwaan ten opzichte van mooie woorden”

Om verder te kunnen met een aantal van deze projecten en om nieuwe projecten te kunnen starten, is Voorberg ook dit jaar weer een crowdfundactie begonnen. Op de teller staat nu bijna 7.000 euro, nog ruim 3.000 euro en 7 dagen te gaan…

Eerst even deze vraag: ben je ergens in dienst of ben je ZZP-er?

“Sinds januari ben ik fulltime ZZP-er. Een deel van mijn werk kan ik declareren bij stichting PopUpWerk, waar ook giften en crowdfunding terecht komen. Tot voor kort was ik nog in dienst van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt. Zij gaven mij de ruimte voor het oprichten van PopUpKerken. Nu die er zijn, kunnen we zelfstandig verder. Het fijne van het ZZP-bestaan is dat je afhankelijk en onafhankelijk tegelijk bent. Ik geloof dat ik dat wel een mooie staat van zijn vindt.”

Ben je theoloog of kunstenaar?

“Ik ben een theoloog met een grondige argwaan ten opzichte van mooie woorden. De kunst werkt met ervaring en uitleg is in principe verboden. Daarom past de kunst beter bij de weg van de man van Nazareth: cryptisch, ontdekkend, wie het pakt, pakt het. Ik weet niet wat de ander moet of kan geloven, maar ik ben wel onwijs nieuwsgierig wat er met de ander gebeurt als die door de ervaring van geloof, ongeloof, hoop en wanhoop gaat. De kunst ontmaskert en vertrouwt dat het goede overwint. Veel geloof wil dat het goede overwint en maskeert het eigen kwaad. Ik heb veel geleerd van de onbevreesdheid van de kunst. De kerk weet dan weer beter de handen uit de mouwen te steken in zorg voor een ander.”

Wie inspireren je het meest?

“Ik lees heel graag wat Stephan Sanders schrijft in zijn proces van ‘proefgeloven’. Dominee Paul Visser weet in zijn context scherp en verrassend te spreken. Peter Rollins is voor mij een grote bron van inspiratie en van een tralietrotter als de Vlaming Jan de Cock (liet zich insluiten in gevangenissen over de hele wereld) kan ik alleen maar stil worden.”

Kun je iets meer vertellen over waarom je vorig jaar hebt besloten om te gaan crowdfunden?

“Ik betrek graag zoveel mogelijk mensen in de realisatie van projecten, kunst en schrijven. Er ontstond de afgelopen jaren een soort netwerk van mensen die je altijd kon mailen als er een plan was, zowel in de PopUpKerken als daarbuiten. Mensen lazen graag mee in columns en boeken. De acties zijn vaak te spontaan om lang van tevoren te plannen. Niemand wist nog dat we met We Gaan Ze Halen aan de slag zouden gaan. De reis naar Idomeni is ook geen groots project waar je subsidie voor kunt aanvragen, het is tickets boeken en gaan. Van je eigen geld. Alleen het initiëren kost tijd, er moet iemand zijn die zegt: kom, ik ga. Ga je mee? En dat doe ik graag.

Door de crowdfunding kunnen mensen me een duwtje in de rug geven om dat ook te blijven doen: initiatief nemen, ja zeggen tegen wat er zoal langs komt en waarvan je normaal zou zeggen: eigenlijk zou je dat moeten doen. Nu kan ik het ‘eigenlijk’ schrappen.”

Wat waren voor jou de hoogtepunten van je projecten?

“Ik was heel gelukkig met de ruimte die ik kreeg van de Protestantse Diaconie om te spelen met de Dodenherdenking. Dat is zo’n heilig fenomeen en doordat zij bijdroegen (en dankzij de crowdfunders) kon ik van dat officiële NATO scheermesprikkeldraad kopen, konden we vluchtelingen betalen voor de catering en nog veel meer. Het was geen poging om de dodenherdenking te verstoren, hoogstens om in beeld te brengen wat we aan het doen waren: denken aan onze vroegere doden, terwijl er achter Europees prikkeldraad mensen die vluchten voor oorlog vragen om aan hen te denken. En We Gaan Ze Halen is een heel groot project. Dat houdt niet op.”

Wat waren de belangrijkste leerpunten?

“Ergens komen doe je samen. Zonder teams, instanties die wat geld toeschuiven, vrienden of totaal onbekenden die bellen en zeggen: volgens mij kun je wel wat hulp gebruiken, kom je nergens. Hulp vragen is écht de weg om te gaan. En de beste manier om samen te werken. Niet het voor anderen uitzoeken maar laten weten dat je het niet weet en desondanks op weg gaan met de vraag: doe je mee, help je mee, ik weet het ook niet.”

25 maart was het startfeestje van je crowdfundactie van dit jaar. Was het een succes?

“Ja, het was een onwijs gelukkig moment. Voor het eerst kon ik aan al die supporters van afgelopen jaar tonen wat er allemaal was gebeurd. Sommigen hadden fiks geld erin gestoken en dat is fantastisch maar ook wel een beetje eng. Met al dat filmmateriaal wat er voor handen was van het afgelopen jaar was iedereen onwijs gelukkig met wat ze zelf hadden helpen realiseren. Op dat feest was het heel duidelijk dat het echt niet om mij draait, maar door dat er door die crowdfunding in heel diverse samenwerkingsverbanden er vette dingen worden gerealiseerd: van techno-genesis-interpretatie op het Amsterdam Dance Event tot Start-Up-Incubator als middel om vluchtelingen ondernemers te laten zijn in plaats van hulpvragers.”

Ervan uitgaande dat de crowdfundactie zal slagen – je hebt nog een week! – welke nieuwe projecten wil je gaan ontwikkelen de komende periode?

“Dat is het gekke hiervan. Het is nog helemaal niet duidelijk wat het jaar brengt. Natuurlijk moet We Gaan Ze Halen verder gebracht. De overheid gaat ze niet halen, zoals het nu lijkt. Dus wij moeten het gaan proberen. Rijden, naar Griekenland. Absurd en daardoor misschien wel juist haalbaar – in elk geval noodzakelijk. Er komt een boek aan met mijn vroege-ochtend-overwegingen. Ik ben een jaar lang elke werkdag om zes uur opgestaan om voor zeven uur een gedachte te schrijven gekoppeld aan de actualiteit. Peinzen, mijmeren, zoeken: bewust beginnen, noemde ik het. Niet met je agenda of met anderen om je heen, maar met de vraag naar je eigen rol op deze aardbol. Daarnaast ontstaan er van die ongedefinieerde PopUpKerken in het land, los-vaste communities van mensen die wekelijks met elkaar brood breken, wijn drinken en plannen maken om te kijken wat er alvast mogelijk is van die nieuwe wereld. Dat help ik heel erg graag van de grond komen.”

Hoe groot is de kans dat je over 5 jaar iets heel anders doet dan nu?

“Dit is wat ik wil doen. Vijf jaar. Tien jaar. Hoe lang dan ook. Het zal vast in vorm nog wijzigen, het is tenslotte experiment: kijken wat er kan. Maar dit is mijn leven. Overmacht kan altijd, iets in gezin, gezondheid, familie. Maar ik wil dit heel graag blijven doen: dwarse content ontwikkelen uit die oude christelijke teksten, dat neerzetten in kunst of omzetten in handelingen in het publieke domein. Graag nog eens vijf jaar. Maar dat kan alleen als anderen zien dat het moet gebeuren en mij steeds weer op pad sturen.”