“Dit kinderboek schreef ik dankzij mijn nani als inspiratiebron”

Mahesvari Autar is een cultuurmaker met een passie voor de Indiase kunsten, spirituele tradities en hun hedendaagse interpretatie en daarnaast het verbinden van mensen op basis van gedeelde interesses, waarden en belangen. In 2011 heeft ze cultuurplatform DesiYUP opgericht om de alternatieve Indiase podiumkunsten onder de aandacht te brengen. Daarnaast is zij media- en communicatiespecialist en adviseert ze culturele instellingen ook rond vraagstukken gerelateerd aan de Surinaams-Hindoestaanse en Indiase gemeenschappen. Ter ere van 150 jaar Hindoestaanse immigratie debuteert ze met het kinderboek ‘Radha’s eerste concert’.

Wat heeft je grootmoeder jou meegegeven en neem je mee?

“Onze relatie was echt heel bijzonder. Ze was alles in een voor mij: moeder, vader, nani en beste vriendin. Nani was hartelijk en ze heeft mij zo liefdevol opgevoed. Ik vind het best ingewikkeld om mijn relatie met haar te beschrijven. Woorden schieten te kort.

Ik heb mijn culturele identiteit, levenshouding en geloof in God te danken aan mijn oma, mijn nani en ik draag alles wat ik van haar heb meegekregen nog elke dag met mij mee. Dit deed zij door het goede voorbeeld te geven. Mijn nani was geen prediker. Zij heeft nooit de behoefte gehad om haar standpunten expliciet te verkondigen of op te leggen aan anderen. Door haar manier van leven droeg zijn haar levenshouding uit en dit heb ik onbewust heb meegekregen. Dit uitte zich in de kleine dagelijkse dingen die ik haar heb zien doen. De lijst is onuitputtelijk. In het verhaal ‘Radha’s eerste concert’ heb ik een paar van haar waardevolle levenslessen of haar kijk op zaken verwerkt.

Nani is haar hele leven lang sterk verbonden geweest met de natuur, omdat ze in haar geboorteland Suriname op het land werkte. Zo verbouwde ze op kleine schaal haar eigen groente en fruit en verzorgde ze dieren, in het bijzonder koeien. Nani’s (holistische) levensstijl ten aanzien van de natuur was duurzaam en respectvol. Ze verspilde geen voedsel, ze recyclede al plastic en glazen potten, zelfs toen circulair nog geen populair begrip was in de volksmond. Intuïtief heeft ze de verbondenheid met de natuur en respect voor alle levende wezens aan mij meegegeven.

Toen nani eenmaal in Nederland kwam wonen heeft ze altijd zaadjes geplant, plantjes gestekt en verzorgd. Ze was altijd wel bezig met zaden en planten en deed dit met de grootste zorg en vol overgave, ook weer lang voordat mindfulness een trend werd. Vergeleken met nani ben ik geen expert in tuinieren, maar ik probeer jaarlijks wel wat plantjes te stekken en geef ik het weg als cadeau. Ook dit heb van nani geleerd: gul zijn en altijd iets meegeven aan een ander, al zijn het maar zelf gestekte plantjes.

Een ander bijzonder ritueel wat ik nani heb zien doen is haar ochtendgebed. Elke ochtend, meteen nadat ze uit bed stapte, richtte nani enkele gebeden tot de zon en Moeder aarde. Dat deed ze door met haar hand eerst de grond aan te raken en hen hardop te vragen voor voorspoed en bescherming. Ik vermoed dat het haar eigen interpretatie was van de zonnegroet (yoga-houding). Uit al deze kleine dagelijkse handelingen blijkt dat nani zichzelf niet los zag van de natuur of de vijf elementen. Nani’s relatie met de natuur was spiritueel volledig geïncorporeerd in haar dagelijks handelen en, naar ik later zou leren, ook in overeenstemming met de oude Indiase Vedische geschriften.”

Hoe eer jij je grootmoeder?

“Ik had het kinderboek ‘Radha’s eerste concert’ nooit kunnen schrijven zonder mijn nani als inspiratiebron. Daarom draag mijn eerste kinderboek op aan mijn nani en aan alle andere lieve oma’s en opa’s die de levens van hun kleinkinderen verrijken met hun liefde en aandacht.

Een belangrijk thema in het kinderboek is de relatie tussen kleindochter en grootmoeder. Ik heb tijdens het schrijven veelvuldig nagedacht over mijn eigen band met mijn nani en ik heb verschillende elementen van onze relatie verweven in het boek. Zo komt er een fragment in het boek voor waar ik terloops aangeef dat oma dagelijks een ochtendgebed doet voor haar altaar en alle Goden bloemen offert. Voor mij was het namelijk als kind niet meer dan normaal om nani dagelijks haar dag te zien beginnen met eerst douchen, en vervolgens voor haar altaar bloemetjes te offeren aan alle Goden en wierook aan te steken.

De verwevenheid van nani’s alledaagse handelingen met universele spirituele principes en tegelijkertijd haar eenvoud, hartelijkheid en liefde voor eenieder maken haar zo speciaal. Deze unieke eigenschappen heb ik toebedeeld aan de personage ‘oma Sarasvati’, de nani van Radha. Oma Sarasvati is zorgzaam, heeft onvoorwaardelijk lief, ze is grappig, wijs en haar mooiste eigenschap is haar pro-actieve ondersteuning bij de ontwikkeling van haar kleindochter.”

Wat is of betekent grootmoederschap voor jou?

“Onvoorwaardelijke liefde, dat is wat het (groot)moederschap voor mij betekent. Het opvoeden van kinderen is misschien wel de moeilijkste taak in een mensenleven. Dit vergt heel veel liefde, doorzettingsvermogen en kracht. Het zorg dragen voor een veilige thuis of leefomgeving is een primaire verantwoordelijkheid van elke verzorger. De rol van grootouders mag hierin niet worden onderschat. Zij kunnen een grote rol van betekenis spelen in het vormen van een sterk karakter bij hun kleinkinderen. Door hun betrokkenheid kunnen ook de culturele tradities en waarden worden doorgegeven aan de volgende generaties.”

Het kinderboek ‘Radha’s eerste concert’ is vanaf 30 mei in de boekenwinkels verkrijgbaar. Wil je het boek eerder bemachtigen, kom dan 21 mei naar het volgende DesiYUP concert van componist en sitarspeler Jasdeep Singh Degun, in de Doelen Rotterdam.

Het kinderboek ‘Radha’s eerste concert’ (fictie) van Mahesvari Autar is te koop voor € 14,99. Uitgeverij ROSE stories, een collectief van verhalenvertellers, producenten en talentontwikkelaars.