Rabbijn Soetendorp zal a.s. vrijdag een korte bijdrage verzorgen tijdens de presentatie. Wat betekent hij voor je?
“Awraham Soetendorp was mijn eerste spirituele leraar. Hij is een vriendelijke, ruimdenkende wijze man die de intentie heeft om verbindingen te maken. Het is zo mooi om te merken dat het niveau van onze hernieuwde ontmoeting, meer dan 40 jaar later, zich zo heeft verdiept. Ik vind het een eer dat hij zo voor de aanvang van de sjabbat naar Heeswijk-Dinther wil komen om het eerste exemplaar van mijn boek in ontvangst te nemen.”
Het voorwoord van je boek werd geschreven door Hein Stufkens. Eerder zei hij tegen mij: “Laten we spiritualiteit niet blijven verwarren met happiness-recepten”. Ben je dat met hem eens?
“Ja, mee eens! Het ligt in de aard van ons mensen om de kracht van de waarheid te manipuleren in het belang van de commercie. Er worden bij voorbeeld kant en klare recepten aangereikt om alles wat je wenst te kunnen bemachtigen: geluk, rijkdom en een partner. Alsof de mens totale controle kan hebben. Je kunt pas iets sublimeren wanneer je de controle uit handen geeft in een wakkere overgave. Je kunt pas geloven in jezelf wanneer je een kracht kunt aanspreken die groter is dan jij. Wijzelf zijn niets. Je moet klein worden om het grote te kunnen ontvangen. Dan word je een schat gegeven die je duurzaam vervult.”
De eerste zinnen van je boek zijn: “Ik kom uit een niet-religieus gezin, maar als kind had ik al spirituele gevoelens. Ik voelde een gelaagdheid, iets dat blijkbaar met god te maken had”. Kun je een voorbeeld geven van dat gevoel en wat je daar dan mee deed?
“Ik had altijd het gevoel dat er ergens een toegang was naar een voller bestaan. Dat was vlakbij. Ik droeg het in me maar ik kon de deur niet vinden. Ik had altijd heimwee. Mijn ouders zeiden dat god niet bestond en ik nam daar geen genoegen mee. Als meisje van 8 of 9 ging ik op eigen initiatief naar bijbelles. Ik was aan het zoeken waar dat land nou was dat mij werkelijk riep. Ik kreeg het heel benauwd in dat klasje. Wel heb ik een aantal mooie verhalen geleerd die ik nooit ben vergeten, maar na een tijdje ben ik niet meer gegaan. Later, toen ik als meisje al liedjes zong bij een gitaar, kwam ik bij joodse mensen thuis omdat de zoon mij de uitspraak en betekenis zou leren van een Hebreeuws lied. Ik zag ineens een boek met Hebreeuwse letters en ik kreeg kippenvel: een herkenning!”
“Toen ik 24 was ging ik over naar het jodendom,” schrijf je. Waarom?
“Ik voelde mij thuis in joods gezelschap. Mijn eerste vriendje was joods. Mijn eerste echtgenoot ook. Ik wilde leren wat er in dat boek stond dat ik ooit als meisje zag. Het abstracte van het joodse godsbeeld sprak mij aan. Voor mij was god een abstracte kracht. Ik ging over tot het jodendom omdat ik op die manier kon leren wat ik wilde weten en omdat de eventuele kinderen uit mijn huwelijk met mijn eerste man niet-joods zouden zijn wanneer ik dat ook niet was. Volgens de joodse wet is iemand joods wanneer hij/zij uit een joodse moeder is geboren, of overgaat tot het jodendom. Later bleek dat juist de esoterische kant van het jodendom, de kabbala, mij dieper aansprak dan het traditionele jodendom. Ik herkende onmiddellijk dingen die ikzelf ook zo ervaren had. Begrippen zoals: ‘Wij zijn de beker en god is de vulling’. Ik kreeg rond mijn 40ste een visioen waarin werd geschreven: ‘Laat je beker steeds opnieuw vullen’. Ik wist dat onze beker steeds opnieuw gevuld diende te worden. Dat betekent dat wij ons eerst moeten ledigen voordat hij gevuld kan worden.
Ik houd mij nog steeds aan een aantal gebruiken. Het niet eten van varkensvlees bij voorbeeld en het aansteken van de kaarsjes op vrijdagavond. Ik houd van deze symbolen omdat ze me steeds terugvoeren naar de oorsprong, of de essentie der dingen. Ik laat mij in geen enkel dogma vangen. Er is geen enkele godsdienst superieur aan een andere. Een godsdienst is een poging om structuur aan te brengen in een esoterisch gegeven. Dus daarom dient een godsdienst niet letterlijk genomen te worden, maar moet je het hebben van de interpretatie van het gegeven. Dan kom je toch in het midden uit. Daar waar we elkaar via allerlei wegen allemaal vinden. Toen ik 43 was heb ik een weg gekozen om in dat midden uit te komen.”
Twintig jaar geleden ben je begonnen met mediteren. Maar al vrij snel verloor je je stem. In Gekust door de eeuwigheid vertel je daarover. Hoe kijk je daar nu op terug? Wat was de oorzaak en wat zorgde ervoor dat je je stem weer terug kreeg?
“Ik verloor mijn stem op een drastische manier; het zag er naar uit dat ik nooit meer als daarvoor zou kunnen spreken, laat staan zingen. Ik verloor daarmee de houvast van mijn imago. Ik voelde mij afgesneden van de liefde omdat muziek, stem en zang met elkaar verbonden waren. Ik ontving door middel van mijn stem altijd de inspiratie voor de liedjes en via de stem kon ik daar dan expressie aan geven en dat was weg. In één keer was die lijn doorgeknipt. Ik voelde dat dit, hoe ontzettend moeilijk ook, het gereedschap was waarmee ik mijzelf moest transformeren. Ik moest mijn beker ledigen. Ik moest werkelijk tot de kern komen waar de gouden sleutel bleek te liggen. Uitgebreid vertel ik daarover in mijn boek. Ik weet niet wat de oorzaak van dit verlies is geweest, maar achteraf gezien heeft dit verlies mij op een verfijnd niveau mij een enorme winst gebracht. Ik zou het niet meer over willen doen, maar ben zo dankbaar dat het mij is overkomen en dat ik het zo kon toepassen op mijn weg naar ruimere harmonieën. Het hoort gewoon bij mijn leven en het heeft mij duurzame inspiratie gegeven.”
Het boek gaat naast het verhaal over je stem over wat jou bezielt, wat jou heeft gemaakt tot wie je nu bent. Het eerste deel met name ‘gewone tekst’, het tweede deel prachtige ‘gedachten, gedichten en gebeden’. Voor mensen die veel met mystiek bezig zijn of concreter met meditatie, allemaal erg herkenbaar denk ik. Maar wat nou als je daar helemaal niks mee hebt maar wel graag naar jouw muziek luistert? Het boek niet kopen of…?
“Mensen die graag naar mijn muziek luisteren en onze concerten bezoeken, zijn vaak geraakt door ‘iets’ dat ze in mij, mijn liederen en/of mijn stem herkennen. Ze genieten ook van het harmonisch samenspel van mij en mijn twee muzikanten. En dat ‘iets’ plus het harmonische samenspel heeft een spiritueel karakter, ook al is men er zich niet meteen van bewust. Veel mensen hunkeren, net als ik lang gedaan heb, naar bevestiging van iets dat ze diep van binnen al weten. Die bevestiging vinden ze deels al tijdens de concerten. De diepere uitleg en concrete uitspraken kan men in mijn boek vinden. Dus ik weet zeker dat een groot deel van mijn publiek verrast en blij zal zijn met mijn boek. Mijn bezieling ligt in alle dingen. Er is geen verschil.”
In het boek komt het onderwerp Israël af en toe terug. Hoe kijk jij naar wat er in Israël en de Palestijnse gebieden gebeurt momenteel? En: in hoeverre bepalen jouw spirituele ervaringen jouw ideeën over de situatie daar?
“De schrijnende toestand in het Midden-Oosten en met name tussen Israël en de Palestijnen is een voorbeeld van een schijnbare tegenstelling. Wat we zien is dualiteit. Wanneer beide partijen, 1 en 2, zich met de derde dimensie verenigen met het verlangen ‘vrede’, dan zullen 1 en 2 door de derde dimensie worden opgenomen en daarmee worden doorstraald. Ik denk dat de vrouwen het voortouw moeten nemen en zich, ter wille van hun kinderen, innerlijk met elkaar moeten verbinden. Beide volkeren lijden onder het geweld. De rede is niet aanspreekbaar om het geschil te slechten. Zo gaat dat ook individueel. Wanneer de rede niet meer aanspreekbaar is, dan richten wij ons vaak noodgedwongen op de derde dimensie, ofwel God. Eerder durfden wij die naam niet te noemen, maar nu wel. Ontdoe je van al je vijandbeelden. Weet dat ‘de vijand’ een illusie is. De vijand van vandaag is de compagnon van morgen. Overtref je ego, je trots en verbind je met de moeder aan de andere kant die net zo, of misschien meer lijdt dan jij. Dit bezing ik in mijn lied’ Moederhart’. Het stenen hart moet breken om het schijnbaar onmogelijke toe te laten. Tot dan bevinden de volkeren zich in een schijnbaar onmogelijke situatie. De plek waar dit zich afspeelt is volgens mij de as van de aarde. Het ligt zo dicht bij elkaar: duisternis en glans. Het schijnbaar onmogelijke is wel mogelijk indien beide volkeren hun slachtofferrol verruilen voor volwassenheid. Van binnenuit moet aan beide kanten de grond worden voorbereid waarop de pilaren kunnen staan waar de brug van de vrede op kan rusten. Het vat van verlangen moet al worden voorbereid door de volkeren zelf om de vrede te kunnen ontvangen. Dit is niet afhankelijk van welke leider dan ook. Het volk maakt het fundament en dan zullen de leiders opstaan om de brug te bouwen. Ik heb joodse Israëlische kleinkinderen en één aangenomen Joods/Palestijns kleinkind. Het is één familie. In de meeste families kunnen er conflicten zijn, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en dat is juist wat ik bedoel. De intentie is ‘vrede’ en dan komt het altijd goed. Niet eerder.”
De laatste weken wordt steeds duidelijker welke tragedies zich hebben afgespeeld en nog steeds afspelen in met name Syrië en hoeveel mensen op de vlucht zijn, o.a. naar Nederland. Hoe wanhopig ze zijn. Wat is volgens jou de kern van het probleem?
“Het probleem is altijd de strijd tussen vastgeroeste beeldvormingen. De identificatie met een groep of een idee. Dat zijn de stenen die doorbroken moeten worden. Het liefst vanbinnen uit. Vaak hebben we gezien dat militaire steun om een dictator te verslaan tot meer chaos leidt dan daarvoor. De hulp moet vooral humanitair zijn volgens mij.”
Nieuwwij.nl heeft als motto: verbindt de verschillen (vooral de verschillen tussen culturele en religieuze groepen in NL). Heb je iets met deze woorden of juist niet?
“Daar heb ik alles mee. Ik kan niet anders dan verbindend denken. Wanneer onze denkbeelden breken dan opent zich het hart. En in het ene hart zijn wij allen één.”
Laatste vraag, terug naar je boek. In het voorwoord schrijft Stufkens: ‘Nu, zoveel jaar later, blijkt dat in de Troubadour de blauwdruk van haar levensweg lag opgesloten’. Kun je dat uitleggen?
“Dat heeft Hein mooi gezegd. Ik interpreteer het als volgt: ik zong een lied over iemand die ik zelf ben geworden en natuurlijk toen onbewust ook al was.
Hij zong voor groot en klein publiek
Hij maakte blij melancholiek
De Troubadour
Dat doe ik tot op de dag van vandaag, nog steeds. Het woord Troubadour is afgeleid van het Occitaanse werkwoord trobar dat vinden betekent. Trobar d’or is goud vinden. De Troubadour vond goud op het Eurovisiesongfestival. Leuke speling van het lot.”
Voor meer informatie over Lenny Kuhr: klik hier.
Prachtig interview met een prachtig mens. Ik ga dit boek zeker kopen.
Mooie van Lenny Kuhr is dat ze toegankelijk is!
De kracht van moeders en de liefde voor hun (klein)kinderen en het leven zijn de bouwstenen voor vrede en veiligheid. Moeders aller landen laat ons verenigen!! Beleidsmakers, politieke leiders en ceo’s luister naar ons en overleg met ons! Gebruik jullie kennis en kunde en geld voor de moeders en hun kinderen! Zodat jullie mannen en de vaders hun ware geluk vinden in hun gezin.