Zowel het DSTS als Nieuw Wij zijn maatschappelijke partners van het NWO-onderzoek naar Multiple Religious Belonging, waar zij medeaanvrager van is. En daarmee heeft Manuela Kalsky een dubbelrol: ze is partner en onderzoeker tegelijkertijd.
“In 2008 publiceerden we bij het DSTS al het boek Buigzame gelovigen. We signaleerden toen in ons onderzoek een nieuwe trend in Nederland: mensen die elementen uit verschillende religies haalden en daaruit hun eigen levensbeschouwing creëerden. In de vakliteratuur heet dat Multiple Religious Belonging (MRB). We vonden dat verschijnsel zo interessant dat we er twee onderzoeksvoorstellen voor schreven. Het ene onderzoek, bij DSTS, is gericht op een breed Nederlands publiek. Het andere voorstel werd gehonoreerd door NWO en richt zich op een internationaal academisch publiek. Beide onderzoeken leid ik samen met professor André van der Braak.
Deze twee onderzoeken vullen elkaar steeds aan. Bij het DSTS krijgen we regelmatig aanvragen voor lezingen en cursussen over MRB. De reacties en vragen verwerken we dan weer in ons onderzoek. Mensen zijn nieuwsgierig naar MRB en herkennen deze manier van geloven vaak bij zichzelf. Het klinkt wel een beetje als een ziekte – MRB – alsof je een virus hebt opgelopen! Onderdeel van ons onderzoek is dan ook of de naam wel de inhoud dekt. Wat betekent in dit geval bijvoorbeeld ‘belonging‘? MRB’ers willen geen lid meer zijn van een religieus instituut, maar wat houdt ‘verbondenheid’ dan wel voor hen in?”
En dan de website waar Kalsky de leiding over heeft: Nieuw Wij is een inter-levensbeschouwelijk dialoogplatform met een grote en zeer diverse achterban, ooit begonnen binnen het DSTS-onderzoeksproject: Op zoek naar een nieuw wij in Nederland. Het onderzoek en dus ook het platform waren opgezet voor 4 jaar, maar de website was zo succesvol dat we er niet mee konden stoppen. De website Nieuw Wij trekt nu 80.000 unieke bezoekers per maand, en andere media nemen de artikelen graag en veelvuldig over. Er zijn zes mensen in dienst en daarnaast zijn er verschillende ZZP’ers betrokken die de artikelen en video’s maken.
“Via Nieuw Wij komen we in aanraking met degenen over wie ons onderzoek gaat. Mensen herkennen zich in de bijdragen en reageren opgelucht dat er meer mensen met hybride identiteiten zijn: ‘Ja, zo geloof ik ook. Ik wist niet dat we met zo velen waren.’ Dat was een vaak gehoorde reactie op onze representatieve steekproef binnen het NWO-project aan de VU, waaruit bleek dat 3,1 miljoen Nederlanders MRB’ers zijn. Veel mensen hebben het gevoel dat ze moeten kiezen voor één religieuze traditie. MRB vertelt een ander verhaal en op Nieuwwij kunnen ze dan meer over het onderzoek te weten komen en er met elkaar over spreken.
De website helpt om de resultaten van het academisch onderzoek te verspreiden onder een breed publiek. En we vonden via Nieuwwij voor het NWO-onderzoeksproject makkelijk respondenten voor het kwalitatieve onderzoek, dat onze post-doc Joantine Berghuijs nu doet.
Het combineren van Nieuw Wij, DSTS en mijn werk aan de universiteit is niet altijd gemakkelijk. Nieuw Wij is inmiddels uitgegroeid tot een bedrijf waar we nu een verdienmodel voor moeten bedenken. Het is soms lastig om naast mijn directeurschappen voldoende rust en ruimte te vinden voor het doen van onderzoek.
Ik zou andere onderzoekers die op zoek moeten naar maatschappelijke partners voor hun NWO-aanvraag aanraden om goed te kijken met wie je belangen deelt en mogelijk win-winsituaties kunt creëren. Denk in netwerken en geef ook ruimte aan de creativiteit van jonge mensen. Ga vroeg met mogelijke partners in gesprek en vraag hen: Welke vragen spelen er bij jullie? Waarop zoeken jullie naar antwoorden?
Het denken in netwerken werkt alleen maar als de overheid blijft investeren in goed wetenschappelijk onderzoek. Want de meest geschikte partners, zijn niet altijd partners met geld.”
Manuela Kalsky verblijft op dit moment als Forum Humanum gasthoogleraar aan de Akademie der Weltreligionen van de Universiteit Hamburg. Bovenstaand artikel werd eerder geplaatst op de website van de NWO.