Michelle Smid werd regeneratieve boerin: “Durf te veranderen!”

Michelle gelooft nog steeds in systeemverandering, vertelt ze. “Maar echte verandering gebeurt zowel top-down als bottom-up. Ik heb besloten om mijn focus te verleggen van top-down verandering naar bottom-up verandering door bij mijzelf en mijn eigen handelen te beginnen en daarmee hopelijk anderen te inspireren.” Ze wordt opgeleid tot regeneratieve boerin, maar wat is dat eigenlijk? En waar haalde ze de moed vandaan om haar leven radicaal te veranderen?

De traditionele landbouw heeft een negatieve impact op het milieu. Het gebruik van pesticiden, kunstmest en grote, grove machines put de bodem uit. Ook het verbouwen van grote hoeveelheden van één plantensoort (‘monocultuur’) heeft een negatieve invloed op het bodemleven en de biodiversiteit. Dit leidt tot een negatieve spiraal, waardoor er steeds meer pesticiden, water en kunstmest nodig zijn om een goede oogst te kunnen behouden. Door deze manier van landbouw bedrijven is op dit moment 33 procent van de landbouwgrond op aarde uitgeput. “Het doel van regeneratieve landbouw is deze landbouwgrond weer te herstellen,” vertelt Michelle, “niet alleen om de negatieve invloed te verminderen, maar juist om echt een positieve invloed te hebben.” Door niet te ploegen en meer verschillende planten te verbouwen die met elkaar een ecosysteem vormen (‘permacultuur’) herstellen het bodemleven en de biodiversiteit. Daardoor houdt de bodem meer water vast en is er geen kunstmest nodig. Ook levert de regeneratieve landbouw op verschillende niveaus een bijdrage op sociaal gebied. Op de lange termijn helpt het boeren bijvoorbeeld om een beter en stabieler inkomen te krijgen. Als je naar ontwikkelingslanden kijkt kan dát ervoor zorgen dat meer kinderen naar school kunnen en dat de kloof tussen arm en rijk uiteindelijk kleiner wordt.

Hoe meer Michelle leerde over regeneratieve landbouw, hoe meer ze overtuigd raakte. “Ik dacht: Holy Moly, dit is het! Dit is de oplossing voor bijna al onze klimaatgerelateerde problematiek! Hier wil ik gewoon al mijn tijd, energie en aandacht aan besteden, zowel op persoonlijk als op professioneel vlak.” Maar natuurlijk kwamen er ook twijfels op: Wat zou ze ervoor terugkrijgen als ze haar baan op zou zeggen? Zou ze haar hypotheek dan nog wel kunnen betalen? En wilde ze wel echt boerin worden, of misschien toch liever op een andere manier de regeneratieve landbouw ondersteunen? In plaats van verlamd te raken door de twijfels, zette Michelle de eerste stap. Ze ging in de leer bij de Regeneratieve Boerderij Bodemzicht om te kijken of het boerenleven bij haar paste. Twee dagen per week liep ze mee op de boerderij en leerde alles over regeneratieve landbouw.

Het leertraject bij Bodemzicht verloste Michelle van haar laatste twijfels. “Het was fantastisch!” vertelt ze. “De werkzaamheden op een regeneratieve boerderij zijn heel divers: van composteren tot zaaien en van oogsten tot het zorgen voor de kippen; het was allemaal ontzettend leuk. Behalve dat ik geloof in deze manier van landbouw, is de diversiteit aan werkzaamheden en het fysiek bezig zijn iets dat goed bij me past. Daarnaast gaat het niet alleen om het boeren, maar is er ook een educatief aspect richting degenen die nog niet bekend zijn met regeneratieve landbouw: je wil uiteindelijk een grotere beweging creëren richting een meer duurzame vorm van landbouw.”

Het was voor haar omgeving geen al te grote schrik dat Michelle haar leven omgooide en ging boeren. Ze was al wel vaker van de gebaande paden afgeweken. “Ik zat vanaf mijn 6^de op voetbal wat toen nog als jongensachtig werd gezien; op een gegeven moment kwam ik erachter dat ik op vrouwen val; drie jaar geleden zijn mijn vrouw en ik van Amsterdam naar een dorp verhuisd om meer in de natuur te kunnen zijn: kortom ik heb het altijd al net iets anders gedaan dan in mijn omgeving gebruikelijk was. Ik heb altijd mijn eigen keuzes gemaakt op basis van wat voor mij goed voelt en waar ik in geloof. Het is een onderdeel van mijn identiteit om trouw te zijn aan mijn eigen normen en waarden en daar dan ook mijn keuzes op te baseren.” Volgens Michelle is het voor iedereen mogelijk om zo’n verandering aan te gaan. “Het is een kwestie van durven en gewoon doen. Jezelf de vraag stellen ‘waar geloof ik in?’ en daar voor gaan staan.”

Michelle hoopt met haar verhaal andere mensen te inspireren om ook te gaan staan voor datgene waar ze in geloven. “Kijk eens in de spiegel,” zegt ze, “we hebben een probleem en iedereen kan daar iets aan doen!” Dat betekent niet dat iedereen zich nu moet laten omscholen tot regeneratieve boer(in). “Dat de één niet hetzelfde doet als de ander is natuurlijk prima. Kijk er vanuit het positieve naar: wat kan ik aanpassen, wat kan mijn bijdrage zijn?”

Michelle voegt hier aan toe dat het kan helpen om terug te denken aan dat wat je als kind energie gaf. “Ik vond in bomen klimmen heel erg leuk,” vertelt ze, “ik speelde veel buiten en was altijd al erg geïnteresseerd in dieren. Het zat er dus al vroeg in, maar het is alsof ik daar nu pas naar terugga.” Hoewel een stap in het onbekende altijd eng is, hoopt Michelle ook dat haar verhaal een bron van vertrouwen mag zijn voor anderen: “Wie kiest wordt gekozen: door iets uit te spreken komen er ook dingen naar je toe. Als je een stap zet in een bepaalde richting komt het doel ook dichterbij.”