“Nu ik marathons loop en geen pillen meer slik, zijn mensen opeens bezorgd”

Jaren geleden was je als theoloog actief op het terrein van geloof en samenleving. Sinds een paar jaar ben je… een planteneter. Wat is een planteneter?

“Ja, ik ben planteneter geworden en ik heb van die plantaardige lifestyle zelfs een bedrijf gemaakt. Zo op het oog iets heel anders dan theoloog. Toch voelt het verrassend verwant: nog altijd houd ik mij intensief bezig met het welzijn van mensen en de zorg voor de aarde. Maar dit keer boek ik ook daadwerkelijk resultaten.
Een planteneter is iemand die helemaal of voornamelijk plantaardig eet. Dat betekent dat je menu bestaat uit groente, fruit, granen en graanproducten, peulvruchten (bonen, erwten, linzen), noten en zaden, kiemen en paddenstoelen. En natuurlijk alles wat je daarvan kunt maken. De plantaardige keuken blijkt ontzettend gevarieerd en smakelijk. En de wereldkeuken blijkt bovendien verrassend vaak plantaardig te zijn.”

Waarom ben je planteneter geworden?

“Het begon bij mijn zoektocht naar gezondheid en mijn verlangen om af te vallen. Ik was in de loop der jaren steeds zwaarder geworden en mijn gezondheid haperde steeds vaker: hoge bloeddruk, hoofdpijn, verminderde weerstand, nauwelijks conditie. Ik begon te balen van mijn eigen lijf: ‘waar was die ooit zo sportieve man gebleven?’
Nadat ik eerst een poosje een eiwitdieet probeerde (Dr. Frank), stuitte ik op de plantaardige lifestyle en raakte geboeid. Wat een ongelofelijke gezondheidsclaims werden daar gedaan! Het zou de meeste welvaartziekten genezen – dat kon toch nooit waar zijn. Ik besloot de proef op de som te nemen en het gewoon eens een maandje te proberen.
En het ongelofelijke gebeurde: ik viel af, ik kreeg energie, mijn bloeddruk daalde, ik ging lekker ruiken, mijn hoofd klaarde op, mijn huid werd schoon… Een maand proef werd een half jaar en ik werd een ander mens. Mijn lijf veranderde en mijn geest veranderde mee. Mijn lifestyle veranderde voorgoed.
En er gebeurde meer. Plotseling realiseerde ik me dat ik was thuisgekomen bij mijn idealen. Al jaren voelde ik hoezeer het niet klopte hoe wij als samenleving omgaan met de aarde in het algemeen en de dieren in het bijzonder. Wij consumeren in het Westen ten koste van anderen – ten koste van de dieren, ten koste van de armen, ten koste van toekomstige generaties. Dat wilde ik weliswaar niet, maar ik veranderde mijn lifestyle niet wezenlijk. Totdat. Ja, totdat ik planteneter werd. Ik was plotseling niet langer onderdeel van het probleem, maar ik leefde de oplossing. Ik was thuisgekomen bij mijn idealen en droeg nu werkelijk bij aan een leefbare aarde!”

In hoeverre is het planten eten-verhaal een nieuw evangelie geworden voor je?

“Ja, als ik er zo over praat, klinkt het bijna religieus. Het gaat inderdaad om meer dan voeding alleen. Het is een lifestyle en die raakt alle aspecten van mijn bestaan. Je wordt er een gelukkiger en – ja, ik durf het te zeggen – een beter mens van. Misschien wel meer de mens zoals je bedoeld bent.
Is dat een nieuw evangelie? Het is beslist goed nieuws: wij dragen zelf verantwoordelijkheid voor onze voeding en voor ons lijf en gezondheid is veel meer de resultante van gezond leven dan dat het een gelukkig lot is. Dat vinden mensen ook niet altijd fijn om te horen, omdat ze denken te horen dat ziekte dus hun schuld is. Dat is niet wat ik zeg. Maar je hebt wel veel meer macht over je gezondheid dat we denken. Dat is toch goed nieuws?
Overigens heeft het een het ander niet vervangen hoor. Ik ben nog altijd gepassioneerd voor het Koninkrijk van God, maar ben door deze ontwikkeling gaan zien dat ook ons lichaam daar een onderdeel van is.”

Op Facebook las ik dat je regelmatig berichten kreeg/krijgt van mensen die zich zorgen maken over je. Zij zien dat je vele kilo’s bent afgevallen. En eerlijk gezegd: ik dacht en denk het ook. Kun je je daar iets bij voorstellen? Of zien we het verkeerd?

“Eerlijk gezegd vind ik dat wel een beetje vreemd. Ik had destijds zichtbaar overgewicht, slikte pillen voor hoge bloeddruk en was regelmatig verkouden. Maar in die tijd heeft nooit iemand zorgen geuit over mijn gezondheid en mij gewezen op mijn voeding. Nu heb ik een gezond BMI, loop ik marathons en blaak van de energie, heb de bloeddruk van en jonge vent, slik geen pillen en ben nooit meer ziek… en nu zijn mensen opeens bezorgd! Ja, dat is wonderlijk.
Misschien laat het wel zien hoe vervormd ‘onze’ blik op een gezond lichaam is. En hoe verblind we zijn geraakt. Mensen denken dat ons huidige eetpatroon ‘normaal’ is, terwijl het een historisch novum is dat we zoveel dierlijke eiwitten, dierlijke vetten, geraffineerde suikers en gifstoffen consumeren. De westerse lifestyle is een historisch experiment. En een experiment dat duidelijk aan het mislukken is. Meer dan de helft van Nederland is aan de pillen. Wat dat betreft eet een planteneter veel ‘normaler’, veel meer in overeenstemming met de menselijke geschiedenis.”

Recent was een moeder met kind hét gespreksonderwerp omdat zij haar kind geen warm eten wil geven en het kind hierdoor niet meer naar school kan. Wat vind je hiervan? En: hoe ver ga jij zelf met je ideeën over voeding?

“Tja, Francis en haar zoon Tom… wát een heisa! Ik vond het echt absurd. Honderdduizenden kinderen zijn te dik omdat ze dagelijks vette meuk eten, bergen snoep wegwerken en energiedrankjes drinken. En dan zijn we collectief boos omdat er één moeder is die haar kind alleen maar groente en fruit, noten en zaden te eten geeft. De jongen mankeert niks, maar blijft alleen wat kleiner dan alle ongezonde reuzenkinderen die wij ‘normaal’ zijn gaan vinden. Het is de omgekeerde wereld.
Hoewel ik geen fan ben van hun manier van rauw eten, heb ik het in de media toch opgenomen voor deze moeder en haar zoon. Intussen denk ik dat ik met de gevarieerde (en deels wel gekookte) plantaardige lifestyle een gezonder en sociaal acceptabeler alternatief heb.”

Was Jezus een goede planteneter denk je?

“Het zal je misschien verrassen, maar ik denk het wel. Net als al zijn tijdgenoten trouwens. Natuurlijk at hij wel eens vlees en vis (dat wordt ook beschreven), maar als je de bijbel en de archeologische gegevens goed bestudeert, ontdek je dat het in die tijd normaal was om 90% (of meer) van je calorieën van plantaardige voeding te halen. Granen, bonen, linzen, fruit, fruit en olie… dát was de basis van het dieet van het oude Midden-Oosten. Dierlijke producten waren de uitzondering, voor feesten en religieuze hoogtijdagen.
Overigens geldt dat voor alle grote, gezonde, succesvolle culturen: de basis is altijd een zetmeelhoudend plantaardig product: rijst, graan, maïs, de aardappel, bonen… Daar haalden en halen mensen de bulk van hun calorieën vandaan. In de ‘Blue Zones’ (gebieden op aarde waar mensen exceptioneel oud worden) zie je precies hetzelfde.”

Zou er in kerken, moskeeën en synagogen meer aandacht moeten zijn voor de heilzame werking van bepaald soort voeding?

“Absoluut! Het verbaast me nu zelf dat voeding en gezondheid ook voor mij als theoloog destijds zo’n blinde vlek was. Terwijl voeding ontzettend belangrijk is in de bijbel. De eerste zonde werd etend begaan, de bevrijding wordt etend gevierd en in het Nieuwe Jeruzalem zijn de bladeren van de bomen ‘tot genezing van de volken’. Hoe kunnen we daar aan voorbij kijken?
Voeding is één van de krachtigste instrumenten om de wereld werkelijk te veranderen. Dagelijks kiezen we met onze voeding in wat voor lichaam we willen leven en dagelijks kiezen we met onze voeding in wat voor wereld we willen wonen. Etend zullen we ons zelf tot vernietiging brengen of etend zullen we de aarde en alles wat adem heeft bevrijden. De keuze ligt dagelijks in onze handen.”

Ben je over 5 jaar nog planteneter of ben je dan bezig met een nieuw project?

“Haha, ik zou zeggen: ja en ja! Ja, ik zal over 5 jaar zeker nog planteneter zijn. Ik ben thuisgekomen, weet je nog? Deze vitaliteit en deze levenslust wil ik niet meer verliezen. Maar juist omdat het me zoveel energie en kracht geeft is de kans groot dat ik over vijf jaar ook met nieuwe projecten bezig ben. Maar net als nu: niet in plaats van het voorgaande, maar voortbouwend daarop. Ik ben benieuwd wat de toekomst mij brengt.
Intussen zal ik mijn best blijven doen om ook anderen enthousiast te maken voor de plantaardige lifestyle. Ik gun iedereen deze gezondheid en vitaliteit. En ik gun de aarde een mensheid die haar grenzen respecteert. Dat kan met 7 miljard mensen alleen als we plantaardig eten. Ik daag mensen uit niet langer deel te zijn van het probleem, maar de oplossing te gaan leven.”