‘Hoe gaat het écht met je? – een platform voor een goed gesprek’ is een van de 27 projecten die meedingt naar de Kerk en Wereld Jongerenprijs. Het idee ontstond in november 2019, in overleg met een van de stadspastores van Arnhem, Ad Boogaard. Het staat in de kinderschoenen, maar heeft volgens Iris zeker de potentie om groot te worden, ook buiten de stadsgrenzen van Arnhem: “Het is niet het zoveelste project voor jongeren, waar alles voor hen uitgekauwd wordt. Nee, dit gaat juist uit van hun eigen kracht en individualiteit, doet daar een beroep op.”
Wat is precies het idee?
“Op verschillende manieren willen we studenten de mogelijkheid bieden om anderen te ontmoeten die ook interesse hebben in het voeren van een goed gesprek. Allereerst via een WhatsApp-groep, waarmee we een soort online gemeenschap willen creëren waarop je een beroep kunt doen als je behoefte hebt aan een gesprek, een kop koffie, een wandeling of wat dan ook. Dan post je gewoon een berichtje: ‘Ik heb zin om even een wandeling te maken over een uur, wie heeft er zin om mee te gaan?’ Zo kunnen studenten elkaar op een laagdrempelige manier vinden. Als tweede willen we een keer in de maand een gespreksgroep organiseren, met behulp van vragenkaartjes en thema’s. Je zou denken dat er al genoeg van dat soort groepen zijn, maar dat blijkt tegen te vallen. Ik organiseerde eens een avond voor studenten, waarbij iedereen een moodboard maakte voor zichzelf, over wie ze zijn en waar ze naartoe willen in het leven. Naderhand vertelden ze hierover het een en ander aan elkaar, en veel studenten waren verrast: ‘Wow, ik wist niet dat anderen hier ook zoveel over nadenken’. Het is heel waardevol om te ontdekken dat je leeftijdsgenoten met dezelfde vragen en thema’s leven. Het derde idee is om trainingen te geven over wat nou echt een goed gesprek is; welke vragen kun je stellen, hoe luister je, wat is het verschil tussen horen en luisteren? Dus kort gezegd: wat is een goed gesprek en hoe ga je zo’n gesprek aan?”
Waarom is een platform voor een goed gesprek nodig voor studenten? Komen ze daar zelf niet meer aan toe?
“In mijn werk als studentenpastor kom ik op alle hogescholen in Arnhem. Ik merk dat er inderdaad nood is aan een goed gesprek, en vooral aan de verbinding die hieruit kan voortvloeien. Om een voorbeeld te noemen: in samenwerking met de bibliotheek in Arnhem had ik een avond georganiseerd over eenzaamheid. Ik kwam er toen al snel achter dat iedereen die daar was – vooral studenten – moeite had om met elkaar in gesprek te gaan over hoe het nou écht gaat, om vragen in die richting aan elkaar te stellen. Die reactie kreeg ik letterlijk van studenten die daar waren: ‘Eigenlijk gaan we nooit echt de diepte in’. Maar ook in de individuele gesprekken die ik met studenten voer, merk ik dat er veel behoefte is aan contact met anderen dat een niveau dieper gaat. Veel van hen zijn daarnaar op zoek, maar weten niet goed hoe en waar ze dat kunnen vinden.”
Hoe komt het dat dit zo moeilijk is?
“Het is niet iets wat alleen studenten moeilijk vinden – iedereen zou baat kunnen hebben bij een dergelijk platform. Het is de cultuur waarin we leven, waarin er zoveel druk wordt gelegd op presteren. Er ís weinig ruimte om stil te staan, die ruimte moet je zelf creëren en dat is moeilijk. Er is ook een angst om de diepte in te gaan, want het is kwetsbaar en confronterend. Zo kan het komen dat ik een mailtje krijg van een student die schrijft: ‘Niemand vraagt meer aan me hoe het nou écht met me gaat’. Het uitblijven van zulke gesprekken maakt eenzaam. Daar willen we met dit platform wat aan doen. Ze doen het alsnog zelf uiteindelijk, we verlagen alleen de drempel.”
Waarom is een gesprek over hoe het écht met je gaat zo belangrijk?
“Studenten staan op een kruispunt in hun leven. Ze maken beslissingen die voor de rest van hun leven gevolgen hebben. Daarbij zijn ze nog steeds in ontwikkeling, middenin het proces van volwassen worden. Als er één moment in het leven is wanneer het belangrijk is om over levensvragen na te denken en in gesprek te gaan, dan is het wel tijdens deze levensfase. Het is verontrustend dat ze hier niet aan toe komen, dat bijna niemand die vraag meer aan ze stelt. School voert de druk alleen maar op, studentenverenigingen zetten veel in op feesten. En ja, als je doorraast en het gaat goed – dan heb je natuurlijk nergens last van.
Maar vroeg of laat ga je struikelen, het kan niet altijd maar goed gaan. Als je door gebeurtenissen gedwongen wordt om stil te staan, kan dat heel verwarrend en beangstigend zijn, helemaal als je niet eerder de tijd hebt genomen om stil te staan. Dit merkte ik ook toen ik stageliep in het ziekenhuis, ik sprak daar zoveel mensen die niet meer wisten wat het leven of zijzelf nog waard waren. Ik geloof er heel erg in dat als je al eens eerder hebt stilgestaan, de tijd hebt genomen om je te bezinnen op de dingen, de grond op zo’n moment niet volledig onder je weg wordt geslagen. Het maakt ook vrijer uiteindelijk, omdat het een proces in werking zet dat je bewuste keuzes maakt, in plaats van dat je maar mee gaat in de mallemolen van onze cultuur.”
Je bent studentenpastor. Wat heeft het geloof en de kerk nog met dit alles te maken?
“De kerk voorzag vroeger in zingeving en gemeenschap, die dingen waren er vanzelfsprekend. Maar met het wegvallen van de autoriteit van kerk en geloof is ook die vanzelfsprekende zingeving en gemeenschap er niet meer. Het is een zoektocht geworden. Zingeving is iets heel breeds geworden: je kunt het vinden in muziek, de natuur, in relaties, boeken en ook nog steeds in het geloof. Maar institutioneel geloof is zelden nog het hoofdbestanddeel van zingeving. Dat is enerzijds bevrijdend en verrijkend, anderzijds ontstaat er ook ‘een gat’ als het gaat om vaste grond onder de voeten en de ervaring van verbondenheid. In dat gat willen we springen met dit platform.”
Hoe onderscheiden jullie je van soortgelijke initiatieven?
“Dat klopt, we zijn zeker niet de enigen met het idee om jongeren of studenten samen te brengen! Maar velen zijn vooral gericht op bijeenkomsten en activiteiten, iets wat ik ook vaak doe in mijn werk. Ik heb nog niks gehoord over een WhatsApp-groep, of een platform zoals dit dat verschillende manieren aanbiedt om met elkaar in gesprek te gaan – en dat ook nog gratis is. Studenten kunnen op deze manier zelf bepalen wat ze willen en wat bij hen past. Bovendien is het niet het zoveelste idee dat ‘iets voor jongeren’ wil doen. Ik denk niet dat jongeren dat nodig hebben, dat er iets voor hen wordt gedaan – ze kunnen het prima zelf. Maar wat ondersteuning is wel welkom.”
Als je de hoofdprijs wint, wat wil je dan met het geld doen?
“Allereerst ervoor zorgen dat het veel meer bekendheid krijgt. Daarnaast wil ik werken aan een draaiboek, zodat anderen er ook mee aan de slag kunnen gaan in andere steden. Op naar minder eenzaamheid en meer verbinding!”
Elke twee jaar organiseert fonds Kerk en Wereld de Kerk en Wereld Jongerenprijs. Hiermee wil Kerk en Wereld jongeren stimuleren om de wereld mooier te maken met projecten op het grensvlak van geloof en samenleving. Marieke den Braber, voorzitter Kerk en Wereld: “Met de vernieuwde opzet van de Kerk en Wereld Jongerenprijs 2020 laten we zien dat we geloven in de daadkracht van jonge wereldverbeteraars. En dat niet alleen, we geven ze hiermee ook een stem en een platform om elkaar te inspireren, van elkaar te leren en elkaar te ontmoeten.”
Tot januari konden deelnemers hun idee voor een project inzenden, dat door of met jongeren in de leeftijd van 12-35 jaar is uitgedacht. Alle deelnemende projecten zijn te bekijken op jongerenprijs2020.nl. Inzenders mogen aanschuiven bij het Wereldverbeteraarsdiner op 19 maart, waar ook de 10 prijzen van € 1.000,- en de hoofdprijs van € 10.000,- worden uitgereikt.
