“Vrede is meer dan de afwezigheid van wapens en geweld”

Zien jullie religieuze diversiteit als vruchtbaar of eerder als struikelblok? Of anders gezegd: hoe kan religie vruchtbaar worden?

“Alle teksten en uitspraken binnen het Bahá’í-geloof zijn mooi, maar op deze vraag is deze tekst erg van toepassing: ‘religie moet de oorzaak zijn van vriendschap, anders brengt zij geen vruchten voort’. Dit citaat is overigens van de zoon van de grondlegger van het geloof, ‘Abdu’l-Bahá. Bahá’í en betekent in feite dat je alle andere voorgaande religies die uit dezelfde bron komen, mede omarmt. Onze tempels hebben ook allemaal negen ingangen, wat symbool staat voor het welkom zijn van alle andere wereldreligies, juist omdat we één zijn.”

Kan iemand van Bahaí bijvoorbeeld ook tot één van de wereldreligies behoren? Zijn daar voorbeelden van?

“Het Bahá’í-geloof is één van de wereldreligies. En uiteindelijk zijn alle wereldreligies één en hetzelfde en geloven we allen in dezelfde Goddelijke oorsprong en bekrachtiging. Wij geloven in de ‘progressieve openbaring’. Dat betekent dat alle wereldreligies in een verschillende periode na elkaar geopenbaard zijn door een manifestatie van God. Of een profeet, boodschapper of welke naam deze persoon ook krijgt binnen het geloof. Zo is Bahá’u’lláh voor dit moment de laatste Manifestatie die het woord van God voor dit tijdperk heeft verkondigd en uitgelegd. Maar over om en nabij 1000 jaar komt er weer een nieuwe Manifestatie van God om Zijn woord voor dat tijdperk uit te leggen aan de mensen en een voorbeeld te zijn om Zijn voetstappen te volgen. In feite leren we in alle stichters van een religie te geloven.”

Hoeveel mensen en groepen zijn er in Nederland en wat doen ze?

“Onze gemeenschap in Nederland is nog niet zo groot en bestaat uit ongeveer 1500 mensen. Wereldwijd zijn er zo’n 7,5 miljoen bahá’í’s en we zijn een groeiende gemeenschap. We kennen een bestuursmodel dat op internationaal niveau, nationaal en lokaal niveau wordt georganiseerd. In Haifa, Israël, is het Universele Huis van Gerechtigheid gevestigd waar negen mensen voor een periode van vijf jaar de wereldgemeenschap begeleiden in onze dienstbaarheid aan de samenleving.

Op nationaal niveau kennen we de Nationale Geestelijke Raad en zodra er in een lokale gemeenschap negen bahá’í’s zijn kunnen zij een Plaatselijke Geestelijke Raad vormen. Onderricht en educatie zijn de pijlers van ons bestaan. Vanuit het samen leren begrijpen en kennen van de geschriften kunnen we dienstbaar zijn aan de samenleving met maar één doel en dat is alle mensen verbinden en verenigen tot eenheid waarmee we wereldvrede realiseren.”

Honderd jaar geleden gebeurde iets bijzonders wat jullie nu gedenken. Kun je daar wat over vertellen?

“Honderd jaar geleden schreef ‘Abdu’l-Bahá, zoon van de grondlegger van het Bahá’í-geloof, op hun uitnodiging een brief aan de Centrale Organisatie voor een Duurzame Vrede in Den Haag, waarin hij een aantal stappen formuleerde die noodzakelijk zijn om het proces naar wereldvrede concreet te maken. Deze brief wordt ook wel de Tafel aan Den Haag genoemd, het Vraagstuk van Universele Vrede. De brief, in december 1919 geschreven, werd door twee Perzische Bahá’í’s persoonlijk vanuit Haifa naar Den Haag gebracht, en werd eind mei 1920 bij de vredesorganisatie afgeleverd. In Nederland, maar ook internationaal, zal dit jaar worden stilgestaan bij dit memorabele moment honderd jaar geleden.

De genoemde brief verwoordt verschillende principes die nodig zijn om wereldvrede binnen handbereik te brengen. Eén van deze principes betreft het uitbannen van vooroordelen en aannames op het gebied van religie, ras, politiek, economie en nationaliteit. ‘Deze vooroordelen vernietigen het bouwwerk van de mensheid’, schrijft ‘Abdul-Bahá en waarschuwde dat zolang wij vast blijven houden aan deze vooroordelen de mensheid geen rust zal kennen. Vrede is onvermijdelijk, de vraag is echter hoe lang gaan we er als mensheid over doen om dat te bereiken. Gaan we als mensheid eerst nog heel lang lijden, of kiezen we wegen die dit proces kunnen verkorten?”

Wat maakt het gedenken van de Tafel aan Den Haag juist nu actueel en relevant?

“Nu, honderd jaar nadat deze brief in Den Haag, de internationale stad van Vrede en Recht, is aangekomen, moeten we helaas constateren dat wereldvrede en eenheid van alle mensen nog ver weg is. Tal van regionale heftige conflicten zijn nog gaande in de wereld, bijvoorbeeld in Afghanistan, Libië, Mali en Syrië. Grote vluchtelingenstromen vinden plaats en zijn er nog onmenselijke vluchtelingenkampen, bijvoorbeeld op de Griekse eilanden, in Syrië en de omliggende landen aldaar. De toenemende tweedeling in onze samenleving en de wijze waarop over migratie en integratie gesproken wordt is allesbehalve verbindend en leidt tot tweespalt en onvrede, angst en verdeeldheid en creëert tal van vijanden. We kiezen dus nog niet voor de weg die het proces naar vrede kan verkorten.

En dan hebben we opeens te maken met een virus, Covid-19, dat binnen enkele maanden tot een pandemie leidt die niemand uitsluit. Dit virus treft iedereen ongeacht geslacht, ras, religie of economische status. En het slaat geen enkel land over. Alle mensen in de hele wereld hebben nu één gezamenlijke vijand en dat verbindt, of kan verbinden. António Guterres, de Secretaris-Generaal van de VN, gebruikt dit virus op een verbindende manier en roept alle strijdende partijen wereldwijd op tot een wapenstilstand. Elke partij in een gewapend conflict kan hierdoor met opgeheven hoofd de wapens neerleggen om tezamen het Coronavirus te gaan bestrijden. Het is bijzonder dat uitgerekend in deze maanden precies 100 jaar geleden deze Tafel zijn weg van Teheran naar Den Haag aflegde met daarin tal van handvatten om een korte weg naar eenheid en vrede af te leggen.”

Wat zijn de oorzaken dat vrede vaak zo moeilijk te realiseren is?

“Tsja…..eigenlijk realiseert iedereen zich dat volgens ons wel. Macht, status, geld en de gehechtheid aan al deze materiële zaken boven geestelijke waarden en deugden als barmhartigheid, vergevingsgezindheid, milddadigheid, vriendschap en liefde. Deze laatste waarden en deugden beseffen we overigens nu beter en voelen we intens, nu we te maken hebben met een ‘intelligente lockdown’ in Nederland waarbij we niet naar restaurants, bioscopen en op vakantie kunnen gaan. We denken na over hoe we een ‘1,5-meter maatschappij’ moeten creëren, nu we elkaar niet alleen niet meer mogen aanraken maar zelfs 1,5 meter uit elkaars buurt moeten blijven. We missen massaal elkaars aanwezigheid, een knuffel geven of een aai over de bol krijgen. Samen in dezelfde ruimte een kop koffie drinken of samen zingen en dansen in het café. Nog los van het feit dat we niet aanwezig mogen zijn als onze opa of oma in het ziekenhuis of verpleeghuis stervende is. Dat komt nu allemaal keihard binnen. Zolang we vasthouden aan eigen belangen en vooroordelen kunnen we geen eenheid smeden.”

Hoe kan vrede op aarde wél gerealiseerd worden?

“ ‘Zolang wij blijven vasthouden aan vooroordelen zal de mensheid geen rust kennen’, leert ‘Abdul-Bahá ons. Daarnaast leert zijn vader Bahá’u’lláh ons ook dat “de aarde is slechts één land, waarvan alle mensen de burgers zijn. Of ‘men beroeme zich er niet op zijn vaderland lief te hebben, maar stelle er een eer in de gehele wereld lief te hebben’. Als Bahá’í ken je ook geen vreemdelingen, iedereen treedt je tegemoet als je vriend. Dit zijn allemaal handreikingen, een korte weg naar vrede die natuurlijk veel inspanning vergt, maar zodra je dit samen doet, samen leert en samen begrijpt wat er van je verwacht wordt en niet uit bent op het bereiken en behouden van macht, status, eer en geld dan ligt vrede binnen handbereik. Het Covid-19 virus laat zien dat macht, status, eer en geld er ook echt niet meer toe doen. Vrede is meer dan alleen de afwezigheid van wapens en geweld. Het is belangrijk om te beginnen met de ‘kleine vrede’ in gemeenschapsopbouw. In je eigen familie, de straat, wijk of buurt waar je woont. Wij leren kleine kinderen, jeugd en jongeren op gezins- en wijkniveau al de principes van gelijkwaardigheid, samen delen en naastenliefde via onze kinderklassen, jeugd- en jongerengroepen. We maken tekeningen voor ouderen, doen boodschappen of organiseren een mooie bijeenkomst voor de buurt om elkaar goed te leren kennen. Alleen als de ‘kleine vrede’ er is, kan de ‘grote vrede’ tot stand komen.”

Speelt Bahá’í hierin een cruciale rol? Is Bahá’í doel of instrument?

“Bahá’í zijn is een op inclusieve wijze en vrede gerichte wijze van denken, leven èn handelen. ‘Volg niet iemand zijn voetstappen wiens woorden niet gevolgd worden door daden’ leert Bahá’u’lláh ons. Woorden zijn hol en leeg als je niet in de praktijk actie onderneemt om mensen te verbinden en eenheid te realiseren.”

Welke nu levende personen en ontwikkelingen op mondiaal niveau bieden volgens jullie nu inspiratie tot vrede?

“Wij zien in alle landen momenteel zoveel mooie initiatieven om oprechte, liefdevolle en eerlijke aandacht aan elkaar te geven en wapens neer te leggen. Bijvoorbeeld door elkaar financieel of anderszins te helpen. Dit doen soms bekende maar veelal onbekende mensen die zich belangeloos inzetten om naastenliefde te uiten in al zijn facetten. Bijvoorbeeld boeren, kunstenaars of artiesten, al het personeel in de zorg, je buren maar ook onze Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima of VN-baas Guterres. Tal van mensen reiken naar elkaar uit, veelal online via alle nieuwe toepassingen zoals Zoom, Jitsi, GoogleTeams, whatsapp video, en zoeken elkaar op deze manier op. En feitelijk leidt dit tot vrede als we het echt allemaal doen, ieder op zijn eigen manier en binnen de eigen mogelijkheden. Dat maakt deze periode, naast het gedeelde verdriet, de angst en onzekerheid, tevens zo mooi.”