De film blikt terug op een beladen geschiedenis: de Japanse bezetting, de onafhankelijkheidsstrijd waarin de Indonesische vrijheidsstrijders zich keerden tegen de KNIL-ers omdat zij die zagen als vertegenwoordigers van het koloniale systeem, de gedwongen repatriëring naar een onbekend en koud Nederland, en de troosteloze opvang in voormalige concentratiekampen. “Van de KNIL in de knel”, zoals een nazaat van een KNIL-militair het wrang samenvat. Deze geschiedenissen laten sporen na tot in de tweede en derde generatie.
Gelukkig draait Anak Indië niet alleen om verlies en onrecht. Ja, er is een duidelijke aanklacht tegen hoe Nederland haar eigen burgers uit Azië met loze beloften en schrijnend onbegrip tegemoettrad. Maar de film is vooral een viering van levenslust en culturele rijkdom. Naaijkens toont een gemeenschap die ondanks alles overeind blijft en haar eigen stem blijft vinden.
Bekende gezichten als Yvonne Keuls, Adriaan van Dis, wijlen Wieteke van Dort en Thé Tjong-Khing delen persoonlijke verhalen, naast minder bekende maar even indrukwekkende stemmen. Ze vertellen over vaders die worstelden met hun trauma’s, over zwijgen en doorgeven, over eten, muziek, mystiek en taal.
Zo komt niet alleen de bekende Indische keuken of de invloed van de Indo-rockers op de Europese popmuziek aan bod, maar ook subtielere elementen van de Indo-cultuur: bescheidenheid, spirituele gevoeligheid, rituelen, respect voor ouderen en voorouders, en de sporen van het ‘patjok’ — de Indische mengtaal — in het Nederlands.
Anak Indië is een rijk gelaagde film, die met gemak als basis zou kunnen dienen voor een hele televisieserie. Elk aangestipt thema zou een aflevering kunnen vullen. De documentaire blijft niet steken in nostalgie. Ook jonge Indo’s komen aan het woord. Zij laten zien hoe ze met trots en creativiteit vormgeven aan hun culturele erfgoed. Wat hen bindt aan hun (groot)ouders? Diezelfde veerkracht om uit de nachtmerrie van de koloniale geschiedenis een eigen toekomst op te bouwen.
Anak Indië: In Nederland door Omstandigheden – Regie: Hetty Naaijkens – Duur: 120 minuten – Vanaf 26 juni in de filmtheaters
De Indonesiërs vertegenwoordigers van het koloniale regime??? Dat is niet alleen historisch onjuist, maar hiermee plaatsen jullie volkeren, die zich na meer dan 380 jaar onderdrukking van de Nederlandse en Indische Kolonialen, in een fout daglicht.
Beste Murjanii, goed dat je het opmerkt dat de zin ongelukkig is geformuleerd. Er wordt bedoeld dat de Indonesische vrijheidsstrijders zich keerden tegen de KNIL-ers omdat zij die zagen als vertegenwoordigers van het koloniale systeem. Groet, Rolf Deen
Beste Rolf en Murjani, ik heb de zin nu aangepast zodat het explicieter is gemaakt. Groet Theo (eindredacteur)
Dankjewel. Een film dat een mooie prijs heeft gewonnen verdient een correct en goede recensie. Dankjewel.