De redactie van Nieuwwij.nl vroeg zich af of Lange zich ook bezighoudt met het islamitische paradijs en besloot daarom met camera en microfoon naar Utrecht af te reizen. Speciaal voor Nieuwwij.nl verzorgde Lange een mini-college over ‘Beelden van het paradijs in de islam’ waarin o.a. aandacht voor de vragen hoe in de westerse schilderkunst het paradijs in de islam is weergegeven en hoe moslims zelf beelden hebben gemaakt van ‘hun paradijs’. Het resultaat vindt u in onderstaand filmpje. Reacties zijn welkom via onderstaand reactieformulier.
Beelden van het paradijs in de islam

In maart 2011 werd Christian Lange (1975) benoemd tot hoogleraar Arabische en Islamitische Studies aan de Universiteit Utrecht. Zijn onderzoek concentreert zich enerzijds rond concepten van recht, straf en geweld in de islamitische traditie, en anderzijds rond islamitische eschatologie, met name concepties van het hiernamaals.
mooi en leerzaam filmpje!
72 maagden worden in engels vertaald met ‘hoeries’? Gaat het dan om hoeren???
Tja, wat blijft er over voor moslima’s? Gigolo’s?
@2 Nee, het gaat niet om hoeren maar om nimfen.
Vraag aan prof. Lange: waar gaat uw onderzoek nu precies over? Dat er door westerse kunstenaars op een niet altijd leuke manier schilderijen zijn gemaakt over paradijsvoorstellingen in de islam, daar is toch al wel eens onderzoek naar gedaan? En dat geldt toch ook voor de ‘eigen paradijsvoorstellingen’?
Mooi filmpje en heldere uitleg. Een toevoeging: er zijn in heden en verleden (met name rationalisten en soefies) altijd moslim exegeten geweest die dergelijke koranpassages over paradijs en hel figuurlijk interpreteerden. De beschrijvingen in fysieke wereldse termen als wereldse geneugten (van lekker eten tot seksualiteit) werden gezien als een poging om het onvoorstelbare te beschrijven. Schilderijen over het hiernamaals zijn nog zeldzamer vanwege het beeldenverbod met name in de soennitische wereld. Over het maken van beelden/afbeeldingen van levende dingen in de wereld zegt de koran dat het niet mogelijk is voor de mens om Gods schepping te imiteren, laat staan dat het mogelijk zou zijn het onvoorstelbare onhiernamabals op een doek vast te leggen.
Een heel informatieve voorstelling. Ook verfrissend omdat prof. Lange niet blijft hangen in een sterk versimpeld beeld van het Paradijs in islam. De eerste twee afbeeldingen zeggen volgens mij meer over de fantasie van de westerse schilders in hun tijd, dan over hoe moslims zelf over het Paradijs denken. Dat zegt Lange zelf ook al.
Het filmpje laat vooral zien dat er een scala van benaderingen mogelijk is van het Paradijs binnen islam. En dat het een heel levend concept onder moslims is, waarbij zij tegelijkertijd heel terughoudend zijn om daar concrete beelden aan te verbinden. Zelfs als er in de Koran hier in en daar heel concrete voorstellingen worden gegeven, ligt voor de meeste moslims die ik ken de essentie idd vooral in de nabijheid van God.
Mooie bijdrage!
Wat ik me al heel lang af vraag is, hoe het islamitische paradijs voor vrouwen er uit ziet… Is daar iets over bekend? Dit is een serieuze vraag.
Thank you for the comments and questions!
@ ali: Linda Nochlin and others have written about the ideological underpinnings of Orientalist paintings, but to my knowledge the paradise paintings are not discussed in the literature. I’d be grateful for references. What is the research “precies” about? Two points: When Westerners talk about Islam (and the Muslim paradise in particular), they stand in a long and often biased tradition of doing so; I don’t think this is stressed nearly enough. Secondly, Muslim ideas and images of the hereafter, as I see it, are part of the fundamentals of Islam; that we should have more nuanced information about the topic is therefore desirable.
@ Valerie: you are right, of course, that metaphorical interpretations of the Muslim paradise abound; but in traditionalist (hadith) literature, e.g. in al-Suyuti, al-Budur al-safira, this is less visibly the case.
@ bert and ceylon: Re. women in paradise: The Qur’an seems quite clear that women enter paradise to the same extent as men, although there is no notion that gigolos team up with the houris; my point in fact was that also the Qur’anic houris are not there for sexual gratification. However, in the literature of later centuries, there are many examples that strike a mysoginist tone, while greatly sexualizing the houris. Hardly a surprise, since it is literature written by men and for men.
Vraag aan prof. Lange: komen deze beelden ook voor in bijna-dood-ervaringen bij moslims?
Ik neem veel “Weib” en enig “Gesang” waar; zou er ook “Wein” vloeien, dan zou ik overwegen moezelman te worden.
Waar gaat zijn onderzoek nu precies over? Dit weten we toch al lang?