Songs of the Living: Samen zingen voor een rechtvaardiger internet

Mozilla Festival is uitgegroeid tot een wereldwijd evenement waar changemakers, activisten, kunstenaars, technologen en beleidsmakers uit meer dan 145 landen samenkomen om de uitdagingen van de digitale wereld aan te pakken. Het festival is geworteld in de idealen van een open, toegankelijk en inclusief internet. Dit jaar staat het thema ‘Togetherness & Solidarity’ centraal, met evenementen in Nederland en Zambia. Het festival biedt ruimte voor dialoog met als doel om als collectief ervoor te zorgen dat technologie ten goede komt aan iedereen.

Mozilla Festival is dit jaar de thuisbasis van ‘Songs of the Living’. Een muzikaal project geïnspireerd door de dystopische ‘Parable of the Sower’-romans van Octavia E. Butler. Deze sciencefictionklassiekers schetsen een toekomst waarin technologie de menselijkheid overneemt. En dat is precies waar MozFest en ‘Songs of the Living’ tegenwicht aan willen bieden.

In Butler’s wereld zien we hoe gemeenschappen uiteenvallen en mensen zich terugtrekken in isolement, terwijl technologie de overhand neemt. Butler schilderde in haar romans een profetisch beeld waarin de mensheid worstelt met klimaatverandering, sociale ongelijkheid en de opkomst van autoritaire regimes. Ook worden de mensen in haar dystopie geconfronteerd met genetische manipulatie, kunstmatige intelligentie en de vervaging van de grenzen tussen mens en machine.

Haar werk kreeg de laatste jaren opnieuw aandacht vanwege de griezelige parallellen met de huidige ontwikkelingen in de wereld. De romans van Butler dienen als een waarschuwing. Ze laten ons zien wat er kan gebeuren als we onze menselijkheid verliezen in een wereld van ongebreidelde technologische vooruitgang.

‘Songs of the Living’ is een creatie van Toshi Reagon. De Amerikaanse singer-songwriter is geen onbekende in de muziekwereld. Ze is dochter van de legendarische burgerrechtenactivisten Bernice Johnson Reagon en Cordell Reagon. Haar moeder, Bernice, richtte de Freedom Singers op, een groep die met hun liederen van protest en hoop de soundtrack vormde van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging.

Toshi’s vader, Cordell Hull Reagon, was eveneens een invloedrijke figuur in de burgerrechtenbeweging. Hij speelde een belangrijke rol in de Albany Movement, een grootschalige campagne tegen rassensegregatie in Georgia. En hij nam deel aan de Freedom Rides, waarbij activisten de rassenscheiding in het openbaar vervoer bestreden.

Als jonge activist organiseerde hij protesten, boycots en sit-ins, en predikte geweldloos verzet als middel voor verandering. Zijn onverschrokken toewijding aan rechtvaardigheid liet een blijvende indruk achter op Toshi Reagon en haar werk.

“Ik heb altijd geloofd in de kracht van muziek om mensen te verbinden en te inspireren tot actie,” zegt Reagon. “Met ‘Songs of the Living’ wil ik die erfenis voortzetten en een nieuw lied laten klinken voor een rechtvaardigere en menselijkere toekomst. Muziek biedt een sprankje hoop te midden van de chaos,” zegt ze, “een manier om verbonden te blijven en de menselijke geest levend te houden.”

‘Songs of the Living’ nodigt mensen uit om samen te zingen en zo een toevluchtsoord te bouwen in een steeds digitalere wereld. De samenwerking met MozFest begon in 2022 met een virtuele Parable-wereld, geïnspireerd op Reagons rockopera ‘Parable of the Sower’.

Reagon, een groot bewonderaar van Butlers werk, zag parallellen tussen haar fictieve wereld en de hedendaagse realiteit. Met haar moeder Bernice en twintig andere artiesten creëerde ze een meeslepende rockopera, die de thema’s van Afrofuturisme en politieke onrust uit Butlers roman tot leven bracht. Dit was de inspiratie voor ‘Songs of the Living’, waarin de kracht van collectieve zang en verhalen centraal staat.

Het project, dat furore maakte in New York in 2017, is nu te gast in Amsterdam. Tijdens MozFest House in Amsterdam krijgt ‘Songs of the Living’ een nieuwe dimensie. In samenwerking met lokale organisaties zoals Waag Futurelab en de Gemeente Amsterdam creëert MozFest House een fysieke ruimte waar mensen samenkomen om te zingen, te debatteren en nieuwe vormen van verbondenheid te ontdekken.

Mozilla Festival organiseert regionale en wereldwijde evenementen met als doel een rechtvaardiger en inclusiever internet te creëren. Het festival biedt daarmee een platform voor kritische discussies over technologie en de impact ervan op ons leven. Dit jaar staat de invloed van AI en de menselijke stem centraal.

Reagon gebruikt het platform niet alleen om te waarschuwen voor de gevaren van technologie, maar ook om de mogelijkheden ervan te benutten. “AI is een kans,” zegt ze, “maar alleen als we onze menselijkheid niet verliezen. Als we niet hebben geleerd hoe we goed moeten zijn voor de planeet en voor elkaar, dan zal de technologie waarschijnlijk een middel worden voor uitbuiting en schade.”

Met ‘Songs of the Living’ nodigen Reagon en het Mozilla Festival iedereen uit samen te komen en in gesprek te gaan over technologie die onze menselijkheid versterkt en ons verbindt met elkaar. Het is ook een signaal dat we niet machteloos staan tegenover de opmars van technologie. We kunnen onze stem laten horen, onze verhalen delen en samen bouwen aan iets beters.

Voor wie dieper in Butler’s werk wil duiken, is er de podcast van Toshi Reagon en Adrienne Maree Brown. Hierin lezen ze hoofdstukken voor uit ‘The Parable of the Sower’ en ‘The Parable of Talents’.