Pandit Ashish Mathura (hindoe geestelijke) begeleidt dit jaar de jaagran, wat letterlijk ‘ontwaking’ in het Sanskriet betekent, in de Shiva-tempel in Rotterdam. Zijn boodschap voor dit jaar is om het Goddelijke in jezelf te vinden, dat doe je door meditatie en contemplatie. Volgens Pandit Mathura is het belangrijk voor de spirituele evolutie van de mens om zelfrealisatie te bereiken.
Video: De grote nacht van Shiva
Terwijl christenen zich bezinnen gedurende de veertigdagentijd en toe leven naar Pasen, vieren hindoes jaarlijks over de hele wereld Maha Shivratri (de grote nacht van Shiva). Ook in Nederland komen devoten bij elkaar in tempels om gezamenlijk offers te brengen aan Shiva. Over het algemeen wordt Maha Shivratri ’s nachts gevierd. Devoten blijven de hele nacht wakker om samen te bidden en te mediteren. Daarnaast stellen zij de hindoe-geestelijke vragen en zingen zij devotionele liederen.
Dank voor deze bezienswaardige repo. Bezienswaardig, omdat het vragen bij mij oproept over de Hindoetraditie en de geloofsbeleving van Hindoes. Misschien geldt dat ook voor jou; bekijk het filmpje om er achter te komen.
De pandit (een sereen en wijs ogende man – vrede zij met hem) maakt een interessante analogie tussen drie goden en drie levensfases…Zijn uitleg maakt de betekenis van het geloof concreter en voor mij, als christen, begrijpelijker. Hetzelfde geldt voor het brengen van offers bij de godenbeelden. Daar zit een mooie symboliek achter, die ik vanwege m’n gebrek aan kennis van de Hindu-traditie niet helemaal doorgrondt.
Ik ken gelovigen die hun wenkbrouwen fronsen bij het leggen van offers bij godenbeelden, zoals aan het begin van het filmpje mooi laten zien wordt. Sommigen vinden het onbegrijpelijk dat mensen hun gebeden of troost neerleggen bij levenloze, door de mens uitgehouwen objecten. Anderen menen misschien dat het simpelweg ‘afgoderij’ is. Maar daar denk ik anders over.
Gaat het neerleggen van offers bij godenbeelden niet gewoon om het toebrengen van eer aan de veelzijdige en onuitputtelijke wijsheden die binnen Shiva, de ene God, vertegenwoordigd zijn? De veelvoud van godenbeelden wijst misschien op de rijkdom en veelzijdigheid van wijsheid. Oftewel: iedere god heeft een les.
En zolang geen dank gebracht wordt aan beelden of andere voorstellingen van mensen of goden die het kwaad vertegenwoordigen – denk aan bloeddorstige keizers of louter overspelige cupido’s – is van afgoderij volgens mij geen sprake.
Tot zover deze overpeinzing. Hoe denken jullie hier over?
Beste Robert,
Het is niet zo dat mensen troost vinden bij levenloze, door mensen uitgehouwen objecten. Men bidt en vindt troost bij God die gerepresenteerd wordt door de beelden. De beelden kan je zien als hulpmiddel, waarmee je je kan focussen. Je hebt in principe geen beelden nodig, maar het maakt het voor de devoot een stuk makkelijker.
Als je een beeld ziet gaan je gedachten automatisch richting God en roepen je gedachten God automatisch op. Als ik een beeltenis van een van de Goden zie waarvoor mensen bidden, dan voel ik me direct in het bijzijn van God.
Een beeld maakt het allemaal ook minder abstract voor de devoten.
Hopelijk verschaft dit je wat meer duidelijkheid.
Beste Dimitri,
Hartelijk dank voor je reactie. Het bevestigt mijn aanname. (De mening dat sommigen troost zouden vinden bij levensloze beelden ben ikzelf niet toegedaan).
Eigenlijk geldt hetzelfde voor de heiligenbeelden binnen het rooms-katholicisme. Het zijn hulpmiddelen die ons herinneren aan waardevolle eigenschappen van mensen, en het goede van God dat zij met hun leven uitgedragen (zouden) hebben.
Nu ik dit schrijf, bedenk ik mij dat het mooi zou zijn om dit soort voorbeeldfiguren een (prominentere) plaats te geven in publieke ruimten. Waarom zouden winkelgangers niet afgeleid mogen worden door goden- en heiligenbeelden, of andere voorstellingen die ons herinneren aan bepaalde deugden? Denk aan vergevingsgezindheid, trouw, hoop, matigheid of vergankelijkheid. Weer eens wat anders dan CocaCola-posters, verleidelijke vrouwen met nieuwe lingerie, popster-reclame of het aanprijzen van gratis beltegoed bij aanschaf van een nieuwe iPhone.
Wie vindt dit een goed idee?
Beste Robert,
Hartelijk dank voor deze vraag. Deze beelden (murti’s door Hindoes genoemd), dienen als een focus punt. Net zoals ik naar een foto van iemand van wie ik houd zou kijken en gelijk gebracht zou worden naar de mooie moment met die persoon en praktisch die momenten opnieuw zou kunnen ervaren, zo dienen deze murti’s. De beelden zelf zijn niet God, maar brengen ons mentaal en daardoor spiritueel wel dichterbij. De rituelen die wij uitvoeren voor de beelden helpen ons bij de verschillende mentale trainingen om ons innerlijk te focussen op zowel het Goddelijke in ons als ook buiten ons (of om ons heen).
En het klopt dat dit een aspect is welke wij ook kunnen vinden in het Rooms-Katholocisme.
Een prominente plaats geven aan deze beelden en symbolen zou naar mijn mening wel iets moois zijn. Dit is wat de Hindoe beschaving al duizenden jaren doet. Vandaar dat in vooral de oude steden van India haast iedere straat zo een beeld, symbool of een heilige spreuk heeft staan. Symbolen die ons eraan herinneren dat mededogen naar jouw medemens belangrijk is, of dat je positief kunt zijn en dat je de kracht hebt om al jouw obstakels te overwinnen (dat is waarom vele straten een murti van Ganesha hebben in India bijvoorbeeld).
Dus als iemand mij vraagt, dan zeg ik dat het een goed idee zou zijn. Het helpt en werkt al duizenden jaren bij andere volkeren. Waarom niet hier in Nederland?
Beste Robert,
Persoonlijk vind ik het erg fijn en ook makkelijk om een Murti of een foto van God voor me te hebben wanneer ik ga bidden. Voor mij is het ook makkelijker om aan God te denken wanneer ik een foto van God bij me draag.
Jouw idee van het plaatsen van deze beelden in openbare ruimten vind ik heel mooi. Als je kijkt naar bijvoorbeeld Thailand dan zie je ze praktisch op elke hoek van de straat en dat vind ik prachtig om te zien.
Leuke reportage en goed om te zien dat nieuw wij ook aandacht besteed aan het Hindoeisme. Wanneer komt de volgende blog over het Hindoeisme?
Beste Satish, ik hoop dat je het niet erg vindt dat ik dit bij je onder de aandacht breng, maar voor protestanten is het idee van godenbeelden op iedere straathoek niets minder dan een regelrechte nachtmerrie.