In de video van deze week vertelt expert Karim hoe hij in het onderwijs met jongeren in gesprek gaat over ingewikkelde thema’s als radicalisering en racisme. Hij werkt daartoe eerst aan een veilige omgeving waarin jongeren alles kunnen zeggen. Echt álles. Hij creëert veiligheid door de zogenaamde talking stick methode te gebruiken, waardoor degene die de stick heeft zonder onderbreking kan vertellen. Ook stelt Karim zichzelf soms kwetsbaar op door iets persoonlijks te delen. En dat doen de jongeren onderling ook. Zo ontstaat een veilige basis.
Met bewondering en ontroering kijk en luister ik naar het zo waardevolle werk van Karim.
Ik realiseer me dan dat ik écht confronterende gesprekken zoals hij die voert, spannend vind en liefst vermijd. Een tijd terug had ik bijvoorbeeld een collega die actief lid was van de PVV, een partij met standpunten die ver afstaan van mijn eigen wensen voor de samenleving. Die collega en ik werkten niet direct samen, dus een gesprek erover kon ik vermijden. En hoe laf misschien ook; daar was ik blij mee, want een gesprek had ik knap lastig gevonden.
Ik geef het toe: het liefst praat ik met mensen die ook een ideaalbeeld van een vreedzame, diverse samenleving hebben. Maar dat levert natuurlijk een grote blinde vlek op.
Want polarisatie ís er. Radicalisering ís er. Racisme, white privilege, xenofobie: het ís er allemaal. Dat verdwijnt niet door het te hebben over een theoretische utopie. Wat wel helpt is mijn eigen belemmeringen, angsten en ongemak eerlijk aan te kijken. Te erkennen dat gevoelens bij dit soort thema’s vaak een grotere rol spelen dan feiten. En erover in gesprek te gaan.
In het onderwijs leggen mensen als Karim daarvoor de zo belangrijke basis. Hij leert zijn leerlingen eigenlijk samen het binnenwerk te doen waar Reybrouck en d’Ansembourg het over hebben. Terugdenkend aan mijn eigen middelbareschooltijd kan ik me niet herinneren of we leerden om te gaan met diversiteit in de samenleving. Ik zat op een heel fijn gymnasium, maar de leerlingen en leerkrachten vormden zeker geen afspiegeling van de samenleving. Het voelt alsof ik nog een flinke inhaalslag te maken heb.
Volgende week: hoe maak je verbinding?
