“Hoe werkt dat in de praktijk – niet hechten aan je identiteit?”

“Het fundament van identiteit is flinterdun.”

“Adequate actie ondernemen kan nog steeds als je niet hecht aan je identiteit.”

“Identiteit is niet wat je bent.”

Gedurende die paar dagen blijf ik steeds haken op de uitspraken van Yonathan over identiteit. Ik voel wel mee dat identiteit een soort construct is, een verhaal. Dat het leidt tot denken in hokjes zoals nationaliteit, status of religie. Maar hoe werkt dat in de praktijk – niet hechten aan je identiteit? In mijn cursusgroepje hebben we het erover. En dan gebeurt precies waar Yonathan het over heeft: er ontstaat diepe lering.

Hoe kan ik dat het beste omschrijven? Ik kom tot nieuw inzicht door te luisteren naar en in gesprek te zijn met mijn cursusgenoten. We luisteren zonder interruptie naar alles wat iemand wil delen. Wie spreekt doet dat zo direct mogelijk, zoals Yonathan adviseert; niet omfloerst of beleefd. Zo ontstaat ruimte voor wat er echt van binnen leeft. En komen we tot de belangrijkste vraag: wat raakt je? Wat raakt aan de kern van waarheid voor jou? Daar ontstaat diepe verbinding. En ruimte voor nieuwe inzichten.

Mijn inzicht verrast me. Het begint bij wat me raakt: ik word er echt verdrietig van als ik hoor wat mijn medemensen soms meemaken.  Bijvoorbeeld dat zij of hun familieleden nare leuzen naar zich toe geslingerd krijgen op straat, alleen gebaseerd op uiterlijke kenmerken. Dat zij soms bevooroordeeld of respectloos bejegend worden. Dat zij soms bang zijn hun perspectief op kwesties in de samenleving of de wereld  te delen. Juist nu ik het zelf hoor van mensen met wie ik wekelijks in gesprek ben, komt het binnen en voel ik daarover verdriet.

Daardoor realiseer ik me dat zij mensen zoals ik nodig hebben. Ik maak deel uit van een meerderheid die geen angst hoeft te hebben voor onheuse bejegening, agressie of vooroordelen, alleen op basis van een paar kenmerken. Maar wat doe ik voor mijn medemensen voor wie dat anders is?

Weinig, is het eerlijke antwoord. Ik stop mezelf altijd graag in de categorie ‘het stille midden’. Dat staat voor mij voor genuanceerdheid, geen extreme standpunten. Maar als ik vervolgens ook echt stil blijf, wie vertolkt dan dat genuanceerde geluid? Wat verandert er dan aan de extremen in standpunten en gedrag?

En dus eindig ik met het inzicht dat ik op mijn beurt mensen zoals mijn cursusgenoten nodig heb om te werken aan een meer vreedzame samenleving. Om concreet te maken wat me echt raakt. En om vanuit het stille midden mijn stem te ontdekken.