Natuurlijk was het grote terugkerende thema in de essays dat de scholen gesloten werden en er overgeschakeld moest worden naar thuisonderwijs. Jasper van Engelen (vwo 2): “Het was natuurlijk een heel gedoe om online school te beginnen. Slechte wifi, irritante broertjes noem maar op.” Toch lukte het op de meeste scholen best aardig om online les te geven. Voor de één gaf het thuiswerken meer rust en focus. Bo de Mare (havo 1): “Eigenlijk vond het helemaal niet zo erg. Thuis leren was voor mij rustiger en ik ervaarde hierdoor minder stress. Wel raakte ik thuis wat sneller afgeleid waardoor ik merkte dat ik een achterstand begon te krijgen”.
Bij Ismael Mellouk (havo 2) sloeg de verveling hard toe: “Veel mensen vinden het zeker fijn, niet naar school gaan en lekker thuis niets doen. Jammer genoeg ga je de strijd aan met verveling. Je doet iedere dag hetzelfde, je doet het zo vaak dat het niet meer uitmaakt wat het is. Je verplicht jezelf om andere dingen uit te proberen, of je kan ook gewoon op de bank zitten en in je eentje doodgaan (klinkt wel leuk maar het duurt lang).” Het online lesgeven vond hij geen succes. “Nooit gedacht dat ik school zo erg zou missen, de normale stress voor toetsen die nog haalbaar waren.”
Je moet wat...
Verveling, afleiding, eenzaamheid… Jenice Isibor (havo 2) zegt hierover: “Niet zo mopperen en ga eens je oude hobby oppakken of lekker wat doen met je familie.” Ismael Mellouk (havo 2): “Ik zelf ging oudere hobby’s proberen te verbeteren. Zo ging ik bijna iedere dag tekenen, wat niet veel klinkt maar ik ben beter geworden geloof me.” Narin Rhim Manesh (vwo 5): “Een paar weken thuis zitten is niet eens zo slecht. Je hebt namelijk de mogelijkheid om meer tijd te besparen, die besteed kan worden aan andere activiteiten, zoals bakken of het lezen van boeken.”

“Corona is natuurlijk niet fijn, maar er zitten ook veel leermomenten in”, aldus Jasper van Engelen (vwo 2). Toen zijn moeder corona kreeg, moesten hij en zijn broertjes helpen en voor haar zorgen. “Soms had ze hulp nodig midden in de les van mij. Daar zijn dan ook wat problemen van gekomen. Hierdoor ben ik veel zelfstandiger geworden en heb ik dingen geleerd zoals fatsoenlijk stofzuigen. Ook heb ik geleerd om beter op mijn broertjes te letten. Maar ik ben in deze periode natuurlijk ook wel geschrokken en bang geweest.”
Liz van de Haterd (vwo 5): “Omdat ik mij mentaal zo slecht voelde, heb ik een paar keer vrienden gevraagd om een keer samen buiten wat te doen op gepaste afstand, de picknick die daaruit volgde maakte mij heel blij.”
Samenleving
Vrijwel alle jongeren schrijven over hun waardering voor de zorg en dat het nodig is om ‘om te zien’ naar elkaar. Floris Krol (2e klas): “Op dit moment is de allerbeste zorg nodig voor de ouderen. Zij lopen het grootste risico om aan dit nare virus te overlijden. Dus wij moeten vooral oppassen voor hen. Alleen in theorie vind ik dat niet kloppen met hoe het zou moeten gebeuren. Want de ouderen zijn juist degenen die op pad gaan. Die gaan fietsen bij lekker weer en ze gaan veel naar de supermarkten. De enige die dat niet zo de bedoeling vinden is iedereen, behalve de ouderen zelf.”
Dat niet iedereen op dezelfde manier rekening hield met elkaar, vonden meer jongeren verbazingwekkend. Jasper van Engelen (vwo 2): “Ook heb ik geleerd hoe onbeschoft de samenleving kan zijn, Iedereen hield zich aan de regels en dan gaan ze op de Dam protesteren en corona verspreiden. Ze besmetten niet alleen zichzelf maar verspreiden het ook weer door aan andere mensen. En dat vind ik heel onbeschoft en respectloos aan alle hulpverleners.”
Bo de Mare (havo 1): “Wat we beter hadden kunnen doen tijdens de coronaperiode is dat we wat beter voor onze boa’s moeten zorgen. Want het lijkt me best wel moeilijk als mensen je niet altijd serieus nemen. Ik ben wel blij hoe er is gezorgd voor de horeca. Mij lijkt het best moeilijk als er niemand naar je restaurant mag komen. Het is natuurlijk heel erg dat sommige bedrijven het niet hebben gered. Wat ik een mooi teken van respect vond, was het klappen voor de zorg. Maar ook dat Mark Rutte naar de vakkenvullers ging in de supermarkt en Koning Willem Alexander en Koningin Máxima veel ondernemers en ziekenhuizen bezochten. We moeten goed voor elkaar zorgen in deze moeilijke tijd.”
Jasper van Engelen (vwo 2): “Een van de belangrijkste dingen die ik heb geleerd van de samenleving is dat het heel belangrijk is dat je zelf logisch nadenkt en niet alles doet wat anderen zeggen. … Of heeft u wel disinfectants ingespoten, zoals Trump zei?”
Milieu
Dat er maandenlang nauwelijks is gereden en gevlogen, viel Narin Rhim Manesh (vwo 5) en Jenice Isibor (havo 2) op. Narin: “Niet alleen was de CO2-uitstoot gereduceerd, maar ook vogels hebben volop geprofiteerd van de propere lucht. Naar mijn mening duurt deze situatie niet lang. Binnenkort gaan auto’s wereldwijd weer volop rijden, hoor je om de tien minuten een vliegtuig vliegen en werken fabrieken weer zoals ze dat nooit eerder deden.” Heel optimistisch is zij niet. Jenice ziet wel persoonlijk voordeel: “Nu we wat minder vaak uitgaan, besparen we ook behoorlijk wat geld. Ook benzine betaal je minder, omdat je bijna altijd thuis bent. Dat is natuurlijk super fijn. Na corona kan je in plaats van één weekendje Amsterdam lekker naar Spanje, of misschien zelfs New York.”
Conclusies
Als we alle ervaringen van de scholieren optellen, dan komen we tot de volgende conclusie over de #lessonslearned van de lockdown: De jongeren hebben meer tijd gehad voor hobby’s en bepaalde karaktereigenschappen kunnen ontdekken en ontwikkelen. Ze hebben zich tegen wil en dank leren vervelen. Ze hebben hard moeten werken voor school. Ze hebben zich naar en eenzaam gevoeld. Er was ook verbondenheid. Ze zijn meer gaan optrekken met hun families, gezinnen en buren en hebben meer bewondering voor elkaar gekregen. Ze zijn gaan tekenen, bakken en stofzuigen. Ze hebben gelukkig ook af en toe op gepaste afstand kunnen afspreken met vrienden. Ze hebben zich verbaasd en geërgerd. Ze zijn meer zelfstandig geworden en hebben beter leren zorgen, hoe lastig dat soms ook blijkt te zijn. En ze zien dat de lockdown goed geweest is voor het milieu.
Liz van de Haterd (vwo 5): “Ik wil dat wanneer de wereld weer zo is als dat het was op 12 maart, dat ik dan kan terugkijken en trots kan zijn hoe ik de lockdown heb behandeld.”
En wij hopen dat met haar!
Vanaf 9 en 10 september zijn de winnende essays te lezen op NieuwWij.nl en vanaf 11 september het essay met eervolle vermelding. De jury bestaat uit Berend Kamphuis (voorzitter College van Bestuur Verus, vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs), Eline Bakker (Beleidsmedewerker Identiteit bij VOS/ABB voor openbaar onderwijs), Simone Arts (auteur) en Theo Brand (eindredacteur Nieuwwij.nl). De schrijfwedstrijd is mogelijk gemaakt door Kerk en Wereld.