Zo ook voor Shantie Singh, die op 22 mei in het Belvedère Verhalenhuis haar verhaal vertelde en de gasten van haar favoriete gerechten liet proeven. Shantie is bestuurskundige, schrijver en freelance columnist/publicist en heeft in het najaar van 2014 haar boek Vervoering uitgebracht bij uitgeverij De Geus. Het boek is het resultaat van de zoektocht naar haar verhaal en identiteit.
In het Verhalenhuis, een bijzondere plek in de stad Rotterdam, worden verhalen van burgers uit de stad gedeeld, met als doel burgers uit de stad zichtbaar te maken en door middel van het verhaal te verbinden. Onder het genot van een, door de gastspreker samengestelde maaltijd, wordt een persoonlijk verhaal gedeeld met de uitnodiging om de ander te leren kennen. Om de oordelen die er over de ander zijn weg te nemen en eens door de ogen van de ander te kijken.
Shantie nam ons mee in haar zoektocht en vanaf het allereerste moment werden de gasten in vervoering gebracht. Al bij binnenkomst kwam de geur van massala uit de Hindoestaanse keuken je tegemoet. De zaal was gedekt met lange tafels, borden uit alle windstreken en de gebakken bananen lagen uitnodigend klaar. De sfeer had iets magisch, zoals in een sprookje uit duizend en één nacht, dat versterkt werd door de verschijning van Shantie op de balustrade; in haar oosterse kleding had ze veel weg van een oosterse prinses. Het menu dat de gastspreker uitkiest brengt al een verhaal met zich mee.
In het geval van Shantie is dat het verhaal van een zoektocht die terug voert naar drie continenten. Gerechten die staan voor een stukje thuisgevoel en rust. Aan tafel komt de verbinding tussen de gasten aardig op gang. Het is mooi om te zien hoe snel er contact wordt gemaakt en dat de gesprekken aan tafel variëren van ernstig tot hilarisch. Ondertussen legt Shantie uit hoe zij als een wandelend mysterie zichzelf elke keer weer tekst en uitleg hoorde geven op de vraag waar ze vandaan komt. Een vraag die maakte dat ze zich meer ging verdiepen in de voorgeschiedenis van haar ouders, grootouders en overgrootouders.
De gasten worden meegenomen naar 1870, de periode dat de slavernij in Suriname werd afgeschaft en Hindoestanen uit India zijn geronseld om daar als contractarbeider te werken. Zij hebben daar keihard gewerkt om een bestaan op te bouwen in een vreemd land, ver van huis. Rond 1975 kwam er een tweede migratiegolf op gang, toen Suriname onafhankelijk werd en veel Hindoestanen naar Nederland vertrokken. Twee migraties die hebben plaatsgevonden binnen vier generaties en die een wissel trekken op de beleving van cultuur, rituelen en de eigen identiteit. Rituelen die we nog terug zien bij bruiloften, geboorten, overlijden, feestdagen en die gekenmerkt worden door de rol van de familie. Tegelijkertijd zijn deze rituelen onvermijdelijk aan verandering onderhevig.
Zo geeft Shantie aan dat ze enorm heeft genoten van het gezamenlijk met haar vriendinnen en familie klaar maken van de maaltijd voor de circa 70 gasten. Het doet haar denken aan hoe de families in haar jongere jaren met elkaar dagenlang in de keuken stonden als er een bruiloft plaatsvond. Een traditie die nu wordt uitbesteed aan de cateringservice. De sfeer van zo een bruiloftsfeest, nauta genoemd, heeft ze goed over weten te brengen. Als hoofdgerecht hebben de gasten kennis kunnen maken met roti, kousenband met aardappel, pompoen en karhi. Nauta eten bij uitstek dat, zoals de traditie het voorschrijft met de hand gegeten wordt. En daarbij hoort dat na de maaltijd iemand langskomt met een teiltje en kan water om de handen te wassen, een rol die haar man met veel plezier op zich heeft genomen. Op deze wijze heeft Shantie ons laten zien dat cultuur en rituelen veranderen, maar de essentie behouden blijft. Dat we het moment weer even kunnen vasthouden en beleven, de ervaring een plek kunnen geven, waarbij de voorouders er in doorklinken.
Het delen van verhalen is iets wat vroeger als vanzelfsprekend van mond op mond werd gedaan. Iedereen kende de volksverhalen, de mythen en anekdotes die ertoe doen binnen een gemeenschap, omdat het de kracht en identiteit van een gemeenschap weergeeft. Dit is één van de redenen waarom Shantie haar passie voor schrijven heeft ontwikkeld. Om de nooit vertelde verhalen op te pakken, op te schrijven en zo terug te geven, zodat mensen zich kunnen herkennen in dingen die verdwijnen door de waan van de dag of onbesproken blijven in de maatschappij.
Het verhaal van Shantie zet je aan het denken. Enerzijds vanwege de herkenning; er wordt een verhaal verteld dat me doet beseffen dat er gelijkgestemden zijn. De dromen die onze ouders en voorouders hadden toen zij zich aan het nieuwe avontuur waagden, met de ambities groots te leven. Dromen die zij noodgedwongen moesten loslaten door de struggle, om binnen een andere maatschappij niet in een underdog positie terecht te komen. Steeds waren zij gericht op het verbeteren van de positie van hun kinderen met de gekoesterde ambitie om groots te leven. Het verhaal gaat over de veerkracht van mensen die opbloeien ondanks tegenslag. Anderzijds zet het verhaal je aan het denken over hoe je eigen geschiedenis eruit ziet. Wie ben je en waar je vandaan komt.
Ik herken veel van dit proces. Geboren en getogen zijn in Nederland, maar toch niet helemaal weten waar je nu echt thuishoort. Een zoektocht die ik ook heb doorlopen en die mij diepe inzichten gaf over het leven en wie ik ben. Het is essentieel voor iedereen, ongeacht je afkomst, om te weten wat jouw verhaal is. Het maakt je sterker als je weet waar je vandaan komt, het zorgt ervoor dat je beter in je kracht kunt staan en kunt leven vanuit wie jij werkelijk bent.
Lees ook op Nieuwwij de blogs van Shantie Singh: Schending van vrouwenrechten moet iedereen zich aantrekken, Bedoeld voor de Nederlandse vrouw en Waarom zou de betovering van literatuur beperkt blijven tot een kleine groep?
