“Financiële crisis, euro crisis en morele crises. Nederland, zo niet West-Europa is in crisis. De gouden jaren zijn voorbij. De bergen groeien niet meer tot in de hemel en we kunnen niet meer op elk moment van de dag krijgen wat we wensen. Au, dat doet pijn. Dat zijn we niet gewend. Het is crisis, maar het wordt allemaal nog veel erger.
We zijn de realiteit uit het oog verloren en zoeken haastig naar een schuldige. De banken hebben ons belazerd, politici hebben niet ingegrepen en de jeugd kent geen ethische grenzen meer; ze zijn compleet losgeslagen. De waarheid is niet zo simpel als hij lijkt. Zijn we dan niet allemaal schuldig aan deze crises door onze hebzucht naar meer vermogen en materiële zaken? Hebben we niet zelf onze politici gekozen die voor de korte termijn gingen om ons tevreden te stellen? En de jeugd van tegenwoordig: hebben wij die zelf niet opgevoed? Jongeren zijn niet slechter, dommer of lastiger dan vroeger. Ze zijn alleen niet meer gewend om ‘nee’ te horen en tegenslagen te verwerken. De crisis is slechts het resultaat van de keuzes die we in het verleden hebben gemaakt.
In welke crisis we ook verkeren, het is vooral een crisis van het gezond verstand. Toen een hoogleraar enkele jaren geleden tijdens een college vroeg of huizenprijzen ook konden dalen was van de volle collegezaal hier maar een handjevol studenten van overtuigd. Een zaal vol academici dacht dat huizenprijzen niet konden dalen. Net zoals vele mensen dachten dat aandelen alleen maar konden stijgen en dat lenen goedkoop is. Hetzelfde patroon zie je ook bij de gedachte dat kinderen zichzelf wel kunnen opvoeden en hun eigen grenzen moeten afbakenen. De realiteit is echter dat dit alles te mooi is om waar te zijn, hetgeen het uiteindelijk helaas ook was.
Het is tijd dat ons gezond verstand weer terugkeert. Dat we weer leren sparen voor de toekomst. Dat kinderen weer leren lezen en schrijven op de basisschool. We moeten het verwachtingspatroon van het leven bijstellen en ons beseffen dat het leven niet alleen maar leuk kan zijn, maar dat we ook tegenslagen nodig hebben om ons sterker te maken en inzicht te verkrijgen. Alleen met gezond verstand zullen we niet alleen alle huidige crisissen overleven maar ook die van de toekomst.”
Ja, maar hoe moeten we ons gezond verstand dan gebruiken?
Inderdaad, wie kan ons aan ‘gezond verstand’ helpen? U maakt een verband tussen de economische en de morele crisis. Bedoelt u dat we het maatschappelijk en politiek weer over ‘normen en waarden’ moeten gaan hebben? Bijvoorbeeld over nederigheid, eigen verantwoordelijkheid, het accepteren van tegenslagen als onderdeel van het leven, het delen van welvaart en welzijn….Is dat trouwens niet wat religieuze tradities ons willen leren en waar we binnen nieuwe religieuze bewegingen naar op zoek zijn?
GVN Adviseurs… slimme jongens.