Toen Sybrand Buma de kerk binnenkwam, herkende een van de aanwezige hem echter meteen: “Dat is de man uit de kerstcommercial!” (die vorig jaar was uitgezonden door de Protestantse Kerk in Nederland). Dat was blijkbaar een succesvolle marketingactie, de spotjes zijn een jaar later tot in Engeland nog bekend. De spotjes waren een uitnodiging om met kerst een kerkdienst te bezoeken, en om in het algemeen de kerk zichtbaar te maken. En dat is nodig, het ledenaantal van de kerken in Nederland daalt sterk.
De kerken in Engeland hebben ook te maken met een forse daling van hun aantal leden. In Oxford vindt momenteel een buitengewoon interessante lezingenreeks plaats over de toekomst van de Engelse kerken, de Faith Debates. De lezingen worden georganiseerd door religiewetenschapper Linda Woodhead (als u actief bent op Twitter moet u haar absoluut volgen!). De eerste lezingen gingen over de wijze waarop kerkelijke gemeenten zijn georganiseerd. In elk dorp is er nu een kerk. Een predikant op het platteland heeft regelmatig meerdere gemeenten onder zijn of haar hoede. Hoe lang is dat vol te houden, en hoe reëel is het om in alle kerken nog kerkdiensten te verzorgen?
Natuurlijk is naamsbekendheid (ledenwervingscampagnes) en nadenken over de kerkstructuur (Faith Debates) van groot belang. Maar de kern van de ontkerkelijking ligt hem volgens mij erin, dat wij niet meer weten (of durven uit te spreken) wat we geloven en waar we voor staan. Wat is onze raison d’être?
Het christendom heeft veel te bieden, ook anno 2014 en in West-Europa. Twee voorbeelden ter illustratie. De Nederlandse predikanten Ad van Nieuwpoort en Ruben van Zwieten pleiten voor een stevige fundering van de kerk in de Bijbelse verhalen. Dat is onze ‘unique selling point’. De belangstelling voor kennismaking met de Bijbelse verhalen is groot, met name onder jongeren. En (tweede voorbeeld) in Engeland koos Aartsbisschop Justin Welby van de Church of England voor inhoudelijke vernieuwing door de christelijke tradities van kloosters en retraites nieuw leven in te blazen. In zijn paleis in Londen moet een eigentijdse monastieke gemeenschap komen waar met name jonge bankiers de kans krijgen zich een jaar terug te trekken. Zij kunnen er een leven leiden van gebed en inzet voor de armen.
Dit zijn twee recente ontwikkelingen binnen de kerken waar ik toekomst en relevantie in zie. Van daaruit kan worden nagedacht over een nieuwe structuur en ledenwerving.
