Of het waar is dat Donald Trump in Moskou van plasseks genoot, weten we niet. Wel is het tekenend dat niemand er echt verbaasd over was, terwijl eenzelfde bericht over Obama geen moment serieus zou zijn genomen.
Door: Jean-Jacques Suurmond
Trump groeide op in de kerk van Norman Vincent Peale, de prediker van ‘positief denken’. Dit is een perversie van het evangelie, een soort zelfhypnose. Als je maar positief denkt, dan kun je het. De omgekeerde, fatale conclusie is gauw gemaakt: als iets niet lukt, dan denk je niet goed, dan moet het wel aan jou liggen.
‘Positief denken’ zit diep in de Amerikaanse genen. Het sluit naadloos aan bij de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring die spreekt over het recht om het geluk na te jagen (‘the pursuit of happiness’). Onzin. Geluk krijg je niet door het na te jagen maar is altijd een onverwacht bijproduct van iets anders. Dat weet iedereen die wel eens grondig een vakantie heeft voorbereid die vervolgens in het water viel. Of je liep nietsvermoedend over straat en werd plots overvallen door een geluksgevoel. Geluk is genade, om het christelijk te zeggen.
Wie de ‘Amerikaanse droom’ van krantenjongen tot miljonair realiseert, ontdekt iets vreemds: het maakt niet gelukkig. Volgens Peale doe je het dan niet goed, wat kan leiden tot zelfhaat. Zittend in zijn toren van klatergoud, durft Trump volgens zijn biograaf niet bij zichzelf naar binnen te kijken ‘omdat ik misschien niet leuk vind wat ik dan zie’.
Wie ongelukkig is en dat aan zichzelf wijt, kan zichzelf gaan straffen volgens de masochistische logica: ik ben slecht, dus straf is goed. Dit is de eigenlijke reden waarom Trump voortdurend over grenzen heen gaat zodat mensen een hekel aan hem krijgen. Het is een vorm van zelfbestraffing. Daarom ook zegt hij zoveel tegenstrijdige dingen: het gaat niet om de inhoud maar om het maken van vijanden. Rond zijn inauguratie deze week is er massaal protest van mensen die in alle toonaarden roepen ‘not my president’. Trump zal vast boos gaan tweeten maar als hij in zijn hart zou kijken, wat moed vereist, dan zou hij moeten erkennen dat hij van al die afwijzing geniet.
Het cliché zegt dat een land de leider krijgt die het verdient. In Trump kijkt het masochistische gezicht van Amerika ons aan. Wie de Amerikanen wat beter kent, weet dat achter de bekende smile, de gastvrijheid en het grote gebaar iets demonisch schuilt: het donkere besef dat ze falen in de ‘pursuit of happiness’. Want de VS zijn geen gelukkig land, met een verloederde middenklasse en een enorme kloof tussen een groepje superrijken en ruim vijftig miljoen (!) mensen die in armoede leven; met wijdverbreid racisme en een ziekelijke neiging tot geweld; met grote milieuvervuiling en in Washington een impotent congres dat al vele jaren het eigen partijbelang boven dat van het land stelt.
De Amerikaanse droom ligt aan scherven, ondanks de lijmpogingen van Obama. De reactie van het volk is zelfkastijding, de reden waarom zij zich herkennen in Trump en met open ogen voor hem hebben gekozen. Hij drijft grof de spot met hele bevolkingsgroepen en wil de verzekering (Obamacare) van miljoenen burgers die eindelijk tegen ziektekosten gedekt zijn afpakken. Hij beschermt Poetin die de Amerikaanse democratie met cyberaanvallen ondermijnt, en zijn familieleden spekken sinds zijn verkiezing driftig hun eigen business.
Amerika wordt door Trump beplast zoals hij zelf beplast wil worden. ‘Positief denken’ is een nepevangelie, een recept voor masochisme omdat geen mens vat heeft op geluk zodat je altijd het gevoel hebt dat je niet deugt en je jezelf gaat veroordelen. In het evangelie staat iets radicaal anders: ‘Gelukkig is hij (of zij) die zichzelf geen verwijten maakt’ – vertrouwend op de ongrijpbare Bron van geluk.
Jean-Jacques Suurmond is predikant, gestaltsupervisor en columnist van Nieuwwij.nl. Voor meer informatie: www.jean-jacquessuurmond.nl.
“De Amerikanen”, mijnheer Suurmond, toe…
Ik ben het niet helemaal eens met Suurmond. Volgens mij moet je die Amerikaanse droom en de kracht van positief denken genuanceerd zien. Laat ik mijzelf als voorbeeld nemen. Als klein jochie droomde ik ervan straaljagerpiloot te worden, mede versterkt door de komst van de Starfighter naar ons land, begin jaren 60. Helaas snapte ik niets van algebra en meetkunde, dus kon ik een opleiding tot piloot op mijn buik schuiven.
De droom piloot te worden bleef echter. Samen met een vriend ging ik zweefvliegen en een paar jaar later haalde ik mijn brevet als sportvlieger. Helaas moest ik de vliegerij eraan geven door het kwijtraken van mijn baan en het daardoor dreigende geldgebrek. Mijn vrouw komt uit een zeilersfamilie en met haar heb ik het zeilen ontdekt als sport. Verder maken we graag lange wandelingen en fietstochten. Mijn idee is dat als je een droom echt koestert, deze waar kan worden, zij het misschien in een heel andere vorm dan je oorspronkelijk dacht!
Wat de VS betreft: van krantenjongen tot miljonair is in principe mogelijk, maar het stuitende verschil tussen rijk en arm en het ontbreken van een goed sociaal stelsel hebben van de Amerikaanse maatschappij een sociaal-darwinistisch systeem gemaakt met problemen die je verder alleen in straatarme Derde Wereldlanden ziet. Op politiek en sociaal-economisch gebied is West-Europa de VS ver vooruit.
Vandaag lees ik in De Standaard dat Trump niet alleen de popular vote verloren heeft, maar dat hij volgens peilingen maar door 40 procent van de Amerikanen gewenst is en dat 60 ptocent vindt dat als het had gekund, Obama door had gemogen. Ik zou daarom bij een falend kiessysteem niet zulke verstrekkende conclusies over de Amerikaanse samenleving komen. De 60 procent zullen zich gaan roeren.
Het verguizen van Trump en impliciet zijn kiezers, is buitensporig qua omvang en intensiteit, en het blijf maar doorgaan, universeel. Met T. als object van discussie slaan nette, geleerde, hoogstaande mensen soms een taal uit die de ze cultureel naar een achterbuurt verwijst. Daar komen ze dus vandaan, die artiesten en intellectuelen alias die klerken van Benda.
Maar wat ze stoort ze eigenlijk? Een begin van een antwoord op deze vraag geeft het volgende opstel.
Trump derives his presidential victory from the factor enthusiasm. An unexpected triumph, as may be expected given the meaning of the word ‘enthusiasm’ = being in god’ (ενθεοσ). And an almost unmeasurable factor. So the polls were doomed to fail, their agents blinded, only the true believer could feel, see and win.
Following month after month Trump’s presidential struggle, I came to understand what was at stake in the USA and even beyond. Trump was and is trying to clean up and repair a (the) Big Democratic Society brought slowly to a standstill, and so far he did it rather heroically. And not the meanest of his Herculean tasks was to stop and kill Hillary Bhengazi Clinton’s‘ lying machine.
We may thank God now, and Trump! He 1. destroyed the – how unAmerican! – ‘monarchical’ Houses of the Bushes and the Clintons, 2. brought fresh air into the Republican Party fascinated and petrified by electoral considerations (Latins) and 3. shattered Liberals’ illiberal taboos on free speaking.
And so I came to see Trump first as a kind of ‘libertador’, reviving in the USA an old Latin-American political tradition, later as a kind of Culture Hero. The last term may be considered as exaggerated, but then read Mytheos Holt’s:
‘Trump Is the Culture Warrior We Need, and that is not exaggerated. In part, it is because he’ [Trump] ‘corrects massive ideological failures by the Right, which have enabled unmitigated cultural overreach by the Left, eliminating the social and cultural basis that permits a western order to exist’. (Holt in: ‘The Federalist; senior fellow at the Institute for Liberty’, 2016).
For the good order: I do not endorse all Trump’s political ideas. Especially I reject his latest standpoint on abortion. And he is certainly not stainless, maybe fortunately so, and overloaded with scandals. But nor were for that matter Indra, Starkadr, Hercules (Dumézil).
Het probleem met Donald Trump is dat hij nu de machtigste politieke leider ter wereld is. Het is een man met een cynische kijk op vrouwen, gehandicapten en mensen met een in zijn ogen afwijkende etnische of nationale achtergrond. De man is er trots op dat hij geen belasting betaalt: toch wel het minste wat je voor je land en volk mag doen! In feite is hij alleen al daarom een grote crimineel: een roofridder die in weelde leeft op kosten van de hardwerkende burger.
Hij geeft af op de elite, maar is daar zelf een onderdeel van. Zijn hele persoon en ideeënwereld is gebaseerd op het doorgaan op de heilloze weg die Amerika al een lange tijd bewandeld: een land dat steeds meer een speeltuin wordt van de rijken, ten koste van de gewone burger: de middenklasse staat onder druk. De groep armen wordt steeds groter en de rijken steeds rijker. En dat terwijl dit het rijkste land ter wereld is.