Beste Fawaz Jneid…

De afgelopen week hield de volgende vraag mij bezig: hoe gaan we met elkaar verder in Nederland en hoe kunnen we van Nederland een mooier land maken? Een land waar voor iedereen plek is. Ik wil dat laatste nog een keer herhalen. Hoe realiseren we een Nederland voor iedereen? Het lijkt in eerste instantie heel logisch dat we dit met z’n allen vinden en er ook naar handelen.

Maar helaas is de realiteit weerbarstig. We leven in een land waar de een zich meer Nederlander voelt dan de ander omdat zijn grootouders hier wel of niet geboren zijn. We leven in een land waar de een zich meer mens voelt dan de ander omdat hij wel of niet gelooft. Een land waar binnen de verschillende (geloofs-)gemeenschappen mensen zich waardevoller vinden dan anderen – om uiteenlopende redenen.

Ik besloot mee te doen aan het programma RTL Late Night, waar ik samen met Brahim Bourzik, hoofdredacteur van de Moslimkrant, de kwestie rondom het gebiedsverbod van imam Fawaz Jneid probeerde te duiden. De reacties waren niet mals. Arnoud van Doorn, politiek leider van de Partij van de Eenheid in Den Haag vond er het zijne van op Facebook (over mij zegt hij: “ik ben een grotere bedreiging dan Wilders, PVV of extreemrechts”). En op Hollandistan kreeg ik ook een ‘persoonlijke’ analyse te verwerken.

We hebben in Nederland een prachtige samenleving opgebouwd. Misschien wel de mooiste samenleving in de wereld. Daar mogen we trots op zijn en daar moeten we zuinig op zijn. Want een samenleving zoals de onze is niet vanzelfsprekend en zeer kwetsbaar. Wat onze samenleving onder andere kwetsbaar maakt is dat deze in een rap tempo verandert. De verandering zelf is het probleem niet. Maar als die verandering lijdt tot een verstoorde balans, of een verstoorde relatie, tussen de verschillende bevolkingsgroepen, dan hebben we met elkaar een probleem en tevens een opdracht. De opdracht is simpel, maar tevens ook ingewikkeld: breng de balans terug in de samenleving.

Uiteraard heeft mijn boodschap te maken met de vele discussies die ik deze week met meerdere mensen gevoerd heb over het geloof. Ik zeg tegen mijn islamitische geloofsgenoten: beleef je religie in vrede en stop met het opdringen van jouw ideologie of wereldbeeld aan anderen. In islamitische landen zijn miljoenen mensen er niet in geslaagd om jouw ideologie te vertalen naar een samenleving die beter functioneert dan de onze. Zeg ik daarmee dat ik je wil beperken in je rechten of dat ik vind dat jij je religie niet mag beleven? Nee, dat zeg ik niet!

Sterker nog, ik zal vechten voor jouw rechten en jouw vrijheden indien die in het geding komen. Dat heb ik gedaan en dat zal ik blijven doen. Wat mij hierin opvalt is dat 99.999 % van de moslims prima kan leven in Nederland zonder dat we onze grondwet of staatsinrichting voor die groep hoeven te herzien, simpelweg omdat het goed gaat.

Tegelijkertijd ben ik van mening dat als er mensen zijn die zich willen afkeren van de samenleving, en niet binnen de kaders van onze democratische rechtsstaat willen leven, dat we dan de conclusie moeten trekken: voor die groep is er geen plek in onze samenleving.

In Nederland hebben we enkele honderden moskeeën. Dat is een groot goed en daar mogen we als samenleving trots op zijn. In het verleden hebben we gezien dat er “imams” in Den Haag zijn geweest die in huiskamers, schuren en verlaten industrieterreinen zijn gaan prediken. Dat heeft tot onrust geleid in Den Haag en daar heeft met name de islamitische gemeenschap last van gehad. Veel van onze jongeren zijn in verkeerde handen gekomen met alle gevolgen van dien.

Laten we als islamitische gemeenschap met elkaar afspreken dat we in moskeeën prediken en nergens anders dan daar. Want lieve Fawaz, als jij in een boekhandel/schuur mag prediken, dan mag de ronselaar dat ook. Daarnaast is het zo dat een van de verantwoordelijkheden die je als moslim hebt bestaat uit het respecteren van de rechten van je buurman.

Beste Fawaz, is het in ons geloof niet zo dat je geen goede moslim bent als je buurman bang is voor jou? Ik wil geen discussie over theologie voeren, daar heb ik te weinig kennis voor. Het gaat mij namelijk over de vraag hoe wij van Den Haag een mooiere stad kunnen maken. Dat gesprek wil ik graag met je voeren. Simpelweg omdat Den Haag mijn stad is en als ik zou moeten kiezen tussen jou en de duizenden kwetsbare jongeren in onze stad – dan kies ik voor onze jeugd. Nogmaals, ik zal je rechten verdedigen, maar ik zal je ook aanspreken op jouw verantwoordelijkheid.

Media
Ja, sommige journalisten zijn hufters. Dat moeten we met z’n allen erkennen en ja, ze hebben persvrijheid. Die zal ik altijd respecteren en beschermen, maar daar hoort ook pers-verantwoordelijkheid bij. Op die verantwoordelijkheid mogen wij hen aanspreken.

Racisme
In Nederland hebben we last van racisme. Ja, dat moeten we aan de kaak stellen. En daar waar het kan aanpakken.

Haatpolitici
In Nederland hebben we veel last van haatpolitici. Politici voor wie politiek bedrijven slechts het doel is, en niet het middel om onze samenleving verder te helpen. Ja, ook die hebben het recht om te kunnen zeggen wat ze willen, en de verantwoordelijkheid om de impact van hun woorden af te wegen.

Haatimams
Er zijn imams die de religie misbruiken om verdeeldheid in de samenleving te creëren. Aan theologische kennis ontbreek het hen niet. Aan wijsheid daarentegen wel. Van de week kreeg ik de vraag van een Marokkaanse journalist van de NPO of ik vind dat haatimams het recht hebben om te zeggen wat ze willen en hun religie te beleven zoals zij dat wensen. Mijn antwoord was helder: ik zal de haatimams bijstaan en verdedigen als het gaat om hun vrijheid en hun rechten.

Nog een laatste boodschap aan de achterban van Fawaz. Ik heb vele mooie reacties van jullie gelezen, die beginnen met: “zoals onze profeet deed” of “zoals onze profeet zei”. Vervolgens kwam ik ook de meest grove uitspraken tegen. Zien jullie niet hoe de lezer de ene keer geïnspireerd kan raken, en de andere keer agressief wordt? Welke woorden we kiezen is een persoonlijke geloofskeuze.

Ik heb niet de wijsheid in pacht. Ik heb niet alle antwoorden. Maar als we blijven doen wat we de afgelopen 40 jaar gedaan hebben, komen we er niet. Ik sta open om met een ieder hierover van gedachte te wisselen. Met een kleine voorwaarde. Heb de juiste intentie en probeer de maat van respect te houden.

De haatzaaiers zullen voldoende munitie hebben met mijn tekst. Maar ik hoop dat de mensen die van Nederland een mooier land willen maken genoeg aanknopingspunten zien om samen met mij verder te bouwen.