Ik wil het hebben over de economische kansen in de Arabische wereld en de mogelijkheden die Nederlandse ondernemers vaak over het hoofd zien. Of misschien beter niet de kans nemen om ze te zien.
Juist door de Arabische lente zijn er heel wat hervormingen geweest op economisch vlak. Zo hebben 13 van de 20 Arabische economieën regelingen getroffen om de eigen economie een boost te geven. Een van de regelingen betreft het versoepelen van de wetgeving zodat ook buitenlandse ondernemers een bedrijf kunnen starten. Marokko was het meest actief in de aanmoediging van ondernemerschap. Niet gek dus dat ik tijdens mijn zakenreizen door Marokko veel buitenlandse ondernemers tegenkom.
Zo was ik eind vorig jaar op een internationaal seminar “Doing business in Morocco”, dat werd gehouden in Rabat. Gedurende drie dagen heb ik gesproken met Amerikanen, Engelsen, Duitsers, Saudi’s, Libiërs, Indiërs, Chinezen, Turken en natuurlijk met Fransen en Spanjaarden. Maar geen Nederlanders te bekennen!
Gelukkig kwam ik op de laatste dag toch nog in gesprek met een jonge Nederlandse man. Eindelijk kon ik gewoon Nederlands praten. Toen ik vroeg wat hij wilde opzetten in Marokko of welke zaken hij daar deed, vertelde hij dat hij belastingadviseur is voor een firma in Dubai en dat Noord-Afrika zijn focus gebied was. Aangezien we allebei iets hebben met de Verenigde Arabische Emiraten, ontmoetten we elkaar nog eens in Dubai. Altijd handig zo’n belastingadviseur, en voor hem ook slim, zo’n dame die de cultuur heel goed begrijpt en goede contacten heeft. Daar ben je zuinig op, zou je denken. Dus ga je niet alleen dagelijks mailen om een afspraak te maken met een van mijn contacten om vervolgens, na de afspraak, niets meer van je te laten horen. Dat doe je in Nederland ook niet.
Sowieso is mailen niet echt een manier om zaken te doen in de Arabische wereld. Je belt, gaat langs en vervolgens ga je nog een keer langs en daarna kun je veel via skype regelen. Of je zorgt dat je een vertegenwoordiger hebt die het land goed kent. En dan bedoel ik niet iemand die in van die expat resorts verblijft en bijna nooit onder de lokale bevolking komt. In Dubai zijn er genoeg mensen die als intermediair kunnen optreden. Ook in Marokko komen er steeds meer jongeren die hun geluk zoeken in het land van hun (voor)ouders. Ga eens met hun praten. Nog afgelopen week sprak ik met Hans. Een Nederlandse ondernemer, die zaken doet over de hele wereld. Zo ook in Marokko en Turkije. In Marokko heeft hij Mounir, een Nederlandse jongen met Marokkaanse roots die voor hem een aantal zaken uitzoekt. En sinds kort maakt hij in Turkije gebruik van de diensten van Bulent. Bulent is de zoon van zijn kapper uit een dorp in Brabant. Het hele gezin besloot kortgeleden ‘terug’ te keren naar Turkije. Terugkeren is een verkeerd woord, want Bulent en zijn vrouw zijn geboren en getogen in Nederland. Turkije kennen ze alleen uit de verhalen van hun ouders en natuurlijk van vakanties.
Holland paviljoen, safe and sound!
Ja, wij Nederlanders komen elkaar tegen op beurzen in het Holland paviljoen. Gezellig aan de koffie met elkaar. En na de beurs zorgen dat je met een andere Nederlander naar weer andere Nederlanders gaat.
De Nederlandse ondernemers die het wel goed doen, zijn degenen die durven te ondernemen. Ondernemers die weten dat je wel geld moet hebben om geld te kunnen maken. Ook in de Golfstaten ligt het geld niet zomaar voor het oprapen. Je moet wel wat te bieden hebben en je inlezen over de cultuur. Dan weet je tenminste dat je niet zomaar over de normen en waarden van de Arabische wereld heen kunt walsen. Deze normen en waarden komen veelal voort uit de islam en het is dan ook verstandig je daarin te verdiepen. Een houding van wederzijds respect is een vereiste om goed zaken te kunnen doen. Het is nogal arrogant om te denken dat zij ons, Nederlanders, nodig hebben. Zeker niet met onze vaak botte houding en onze respectloze uitlatingen over de islam.
Denk aan Geert Wilders die een paar maanden geleden de Saudische vlag bewerkte met anti-islam teksten.
Ik baalde ontzettend omdat ik vervolgens weer eens kon uitleggen dat niet alle Nederlanders zo’n hekel hebben aan de islam. Toen het gebeurde dacht ik meteen: ‘daar gaat de beetje bij beetje opgebouwde relatie’. Ik kreeg een golf aan beelden over ons Nederlanders over me heen – van slavendrijvers tot aan piraten. Ja, in zulke gevallen ben ik ook gewoon Nederlands en word ik er op aan gesproken.
Slecht voor de BV Nederland
Zulke botte en onbehouwen uitlatingen zijn absoluut slecht voor de BV Nederland. In zo’n situatie kunnen ze in plaats van mij als Nederlander kiezen uit zo’n honderd andere ondernemers. Van Engelse dan wel Amerikaanse afkomst, ondernemers die reeds een streepje voor hebben. Niet alleen door hun Engels, maar vooral door hun voorkomende houding. Zij stellen tijdens een zakelijk overleg geen vragen over de Arabische wijze van kleden, bidden tijdens werktijd of de gescheiden werelden van mannen en vrouwen. Van zulke gewoonten moet je op de hoogte zijn, maar je moet het er niet over hebben. Amerikanen stellen dan ook de juiste ondernemersvragen en gaan daarmee op hun doel af, namelijk zaken doen.
Neem dus die uitgekauwde discussies die we in Nederland voeren over islam, hoofddoekjes, vrouwenonderdrukking, wijnbars of respectloze en domme uitlatingen van politici als Wilders niet mee naar de Arabische wereld. Verdiep je in de mores van een andere cultuur en religie en je zult zien dat het goed zaken doen is!
