Met de staatszender zachtjes op de achtergrond, speurde ik ondertussen verder naar nieuwtjes over de megaexplosie die net bij de Italiaanse ambassade had plaatsgevonden. Vanuit officiële bronnen bleef het stil, ik kon niets vinden over welke bomaanslag dan ook; niets op Al-Arabeya, noch op Al Masry Al-Youm, ook Al Jazeera zweeg op alle fronten, alleen Egyptian Streets bracht het dus als brekend nieuws, konden zij het mis hebben gehad? En dus besloot ik, hongerig als ik ben naar informatie, toch maar even Twitter te raadplegen.
Het bleek om een autobom te gaan die niet bij de Italiaanse ambassade was ontploft maar bij het consulaat. Langzaam pikte andere media het nieuws op, maar over de daders bleef iedere mediaoutlet ronduit vaag. De nadruk lag op de verwoesting die de bom had aangericht, het bloed op de straat, het aantal doden en gewonden.
En ondertussen zweeg de staatstelevisie in alle toonaarden.
BBC kwam erbij, daarna publiceerde The Guardian en The Independent stukken over de meest recente bomaanslag in Cairo. En allemaal namen ze klakkeloos de media berichtgeving van Egyptische nieuwszenders over, blijkbaar zonder enige vragen te stellen over de feiten. En dus stond overal dat het ging om een aanslag op de Italiaanse ambassade.
Het was onduidelijkheid alom in de berichtgeving omtrent de explosie; consulaat of ambassade? Als je niet weet waar de Italiaanse ambassade zich bevindt, en hoe het gebouw eruit ziet, dan steekt verwarring al snel de kop op.
Ik was dan ook niet verbaasd de eerste complot theorieën, ongeveer een uur na de aanslag, te lezen. Mensen speculeerde dat het om de Moslim Broederschap ging die de aanslag had voorbereid en ten uitvoer had gebracht. De gedachte hierachter was Sisi’s recente staatsbezoek aan Italië. De Moslim Broederschap zouden op deze manier hun onvrede hebben willen uiten dat Italië hun aartsvijand had ontvangen.
Ook de ‘lone wolf’ theorie werd geopperd; iemand die uitsluitend handelt vanuit zichzelf, wellicht met een politiek en/ of religieus oogmerk in het achterhoofd.
Ansar al-Bayt, de Egyptische tak van da’esh (IS), miste natuurlijk ook niet in het rijtje van vermoedelijke daders. Zij zouden de aanslag hebben gepleegd om zoveel mogelijk verwarring, chaos en angst te zaaien onder de bevolking, zo redeneerde de liefhebbers van complot theorieën.
De Egyptische media, met hun berichtgevingen over de aanslag (was het nu de ambassade of toch het consulaat?), hielpen ook niet om de theorieën van de complotdenkers in de kiem te smoren. De staatszender hield het, weinig verrassend, op de Moslim Broederschap, het onafhankelijke Al Masry Al-Youm zei dat ze ‘konden bewijzen’ dat de Egyptische tak van da’esh, Ansar al-Bayt, achter de aanslag zat, en Al-Arabeya wist het even helemaal niet meer.
Ik denk zelf dat het voeden van angst en de weinig transparante berichtgeving in Egypte twee van de voornaamste redenen zijn waarom Egyptenaren zo dol zijn op complot theorieën; speculeren zit in de aard van ieder mens, net zoals nieuwsgierigheid, je wilt graag weten wat er is gebeurd om het een plaats te kunnen geven.
Maar dat gaat erg moeilijk in een maatschappij waar zelfs de leiders over elkaar heen buitelen over wie nu ‘de vijand’ is en hoe dat in hapklare brokjes aan de bevolking kan worden gevoerd.
Hoe ver complotdenkers wel niet kunnen gaan, werd pijnlijk duidelijk in 2012, toen de paranoia rond de Moslim Broederschap hoogtij vierde. 2012 was ook het jaar waarin een pop, Abla Fahita, zo populair was dat ze uiteindelijk in een reclame van Vodafone Egypte belandde. En dat was het begin van wat ik ‘Abla Fahita Gate’ noem en waarin Egypte zwaar in verlegenheid werd gebracht door een knulletje die zichzelf Ahmed Spider had gedoopt. Ahmed Spider was ervan overtuigd dat de pop in de reclame geheime boodschappen van de Moslim Broederschap probeerde over te brengen. Hij had het hele ‘complot’ vakkundig uitgewerkt, compleet met analyse. Het ging zelfs zo ver dat Vodafone’s hoge piefen zich bij de politie moesten melden en urenlang werden verhoord. Neen, ik verzin dit echt niet!
Ik ben er nooit achter gekomen wie de aanslag op het consulaat heeft uitgevoerd, (het was echt het consulaat, niet de ambassade, ik ben er later heen gegaan om het te controleren). Ik zeg: maakt niet uit wie het heeft gedaan, de samenzweringstheorieën zullen er niet minder om zijn.
Dit artikel werd eerder geplaatst op de website Nieuwemoskee.nl.
