Lieve Sarah, lieve Ahmed, lieve Abd, lieve Muhammad, lieve Dania, lieve Ahmed, lieve Muhammad, lieve Fatima, lieve Zain, lieve Zakaria, lieve Jana, lieve Fadwa, lieve Hiaa, lieve Ahmed, lieve Raghad, lieve Sama, lieve Abdul, lieve Weam, lieve Karim, lieve Rahaf, lieve kinderen van de familie Al-Astal.
Ik noem jullie niet allemaal, maar slechts de eerste twintig namen uit een lijst die eind oktober online rondwaarde. Toen waren er zo’n drieduizend van jullie vermoord (en teruggevonden). Jullie hele namenlijst is te lang, vermoorde kinderen, te lang om doorheen te scrollen zonder een lamme hand te krijgen, te lang om voor te lezen zonder een schorre keel te krijgen. De lijst is incompleet, niemand weet hoeveel van jullie onder het puin liggen. Dierlijke honger maakt jullie gezichten onherkenbaar.
Jullie namen staan niet op de affiches in onze straten die om vrijlating en rechtvaardigheid eisen. Het internet hapert, het televisiebeeld stokt, we richten even onze ogen op de huilende, smekende zus van een gijzelaar, we zien een gezicht, voelen een steek in ons hart en klikken verder naar een sportwedstrijd. Wij stellen niets voor, wij kunnen jullie niets bieden. Wij zijn machteloos, onverschillig, medeplichtig.
Dus ik maak me los uit de rijen van westerse toeschouwers en erken jullie bestaan. Maar dit is niet eenvoudig. Ik bekijk Instagram-accounts van Palestijnse journalisten en stel daar vast dat hun noodkreten, deze verzamelplekken van gebroken portretten in rode plassen en stofwolken van as, ook stuk voor stuk verdwijnen onder het stilzwijgende puin.
Soms zie ik niet meer dan blauwe beentjes die uit het puin van een ineengestorte flat steken. Ik zie hoe jullie levenloze lijfjes aan een razend tempo in gebouwen worden binnengedragen, hoe jullie op betonnen vloeren worden gelegd, hoe een stethoscoop het enige instrument binnen handbereik is. Geen bloedinfuus, geen bed, geen hartslag. Een verpleger met oranje-groene jas buigt zich over jullie heen, grote handen drukken met alle macht op jullie hartstreek, een oor hoopt tussendoor heel stil bij jullie mond op een zucht van leven. De rug van de verplegersjas zegt ‘Hayfa Charity Hospital’. Dat ziekenhuis werd enkele dagen na de laatste beelden van jullie lijfjes vernietigd.
Jullie zijn één, twee, drie jaar oud. Jullie worden met gebroken nekken aan de loodgrijze lucht getoond, ook wij mogen, als we durven, voor een laatste keer naar jullie kijken. Jullie namen worden in het Arabisch naar de hemel geschreeuwd, in één adem met de naam van de profeet. Jullie worden martelaren genoemd. Martelaren in flanellen pyjama’s, in prinsessentruitjes, in tutu’s en kleine joggingpakjes, martelaren met de namen van Nike en Nickelodeon op de borst. De honden van Paw Patrol redden jullie niet, ze hebben zelf honger.
Jullie dood wordt jullie vrijheid genoemd. Maar wat voor vrijheid biedt de dood, wat is die droom meer dan een wanhopig gissen in de mist en graven in het stof? Aan welke strijd om vrijheid dragen jullie bij als wij wegklikken naar een Netflix-serie met telkens weer een vervolgaflevering? Wat voor vrijheid ligt er in het verschiet als wij jullie niet willen kennen, hoe wankel is onze wens om zelfbehoud, hoe laf, hoe legitiem en houdbaar?
Soms leven jullie nog. Jullie vertellen, met de voeten in het stof, wat jullie later hadden willen worden. Jullie staan in de plassen en geven een doorweekte rode kat aan elkaar door, kijken in de camera en vragen waar de wereld is. Jullie warmen jullie verkleumde handen aan een vuur waarin net vaders overhemd aan de vlammen werd gevoed. Ik zie jou, je bent een jaar of acht. ‘Hello’ staat er in donkere letters op je zuurstokroze T-shirt met rouwranden aan mouwen en hals. Je groet me met een lijkbleek hoofd en gesloten ogen, je huid heeft de groene glans van het metalen ziekenhuisbed. Je lippen zijn grijs en gesprongen, je linker wenkbrauw en slaap bebloed, je zwarte krullen vol korsten, je bleke armen gespreid. Op je buik zie ik Kitty, ze heeft een witte strik bij het oor dat bij jou volliep met bloed. Je lijkt me overleden, maar de beschrijving op Al Jazeera zegt me dat je zwaargewond opgenomen bent in het Al-Aqsa Martyrs Hospital. Jou zie ik ook, baby met kledingmaat 98 en luierbroekje nummer 4. Je kijkt me aan en probeert je tevergeefs op te richten van het bestofte been dat jou scheidt van een kille vloer. Het slordige verbonden stompje dat je linkerbeen was, steekt recht omhoog. Het Al-Aqsa Martyrs Hospital, staat dat nog rechtop?
Wat staat nog rechtop? De olijfbomen die schaduw boden onder kronkelende takken die verhalen van honderden jaren vertelden, zijn met honderdduizenden tot op de wortels verbrand. Jullie scholen, waarin jullie de pen leerden vasthouden en uit schrift betekenis leerden halen, ze zijn kapot. De akkers zijn verbrand, de kerken, moskeeën, huizen en tenten in kampen weggeveegd. De baarmoeders die jullie droegen zijn onklaar gemaakt, de armen die jullie droegen liggen koud onder het stof, de wegen zijn gesloten. Het water stroomt niet meer. Uit de hemel dalen naast bommen en raketten ook giftige regen en witte fosfor neer.
Jullie worden martelaren genoemd. Maar martelaren sterven voor ‘de goede zaak’, martelaren kiezen voor de dood omdat ze weigeren voor een andere god dan de hunne te kiezen. Wie is jullie God? Kregen jullie de kans om daarin te geloven? Was dat geloof ooit een keuze of vooral de enige weg? Wat rest er in een platgebrande wereld anders dan een holle God, toeschouwers die wegkijken en een hoop lege stoelen?
‘Ja maar, Hamas’, hoor ik als ik vraag om jullie aan te kijken. In die tegenwerping zit de kern van een schrijnende waarheid. Hamas is het excuus, en jullie, kinderen van Gaza, zijn het doelwit.[1]
Lieve kinderen van Gaza, ik zou al jullie namen willen kennen. Maar jullie zijn kinderen van Palestina. Dus er rest mij weinig anders dan huilen om jullie naamloze gezichten, dan te luisteren naar het bloed dat in ons stroomt en zuurstof aan onze harten geeft.
Droeve groet,
Marie
[1] Deze zin is een vertaling van het artikel ‘Hamas isn’t the target, it’s the excuse’ van de Australische journalist Caitlin Johnstone. https://www.caitlinjohnst.one/p/hamas-isnt-the-target-its-the-excuse.
1948 is niet alleen het jaar van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, maar ook het jaar waarin de staat Israël werd opgericht en van de Nakba (‘catastrofe’ in het Arabisch): de gebeurtenissen die leidden tot verdrijving van ruim 700.000 Palestijnen.
Je bent er in geslaagd om de wraakroepende.beelden die zoveel emoties oproepen om te zetten in een eerbetoon van woorden voor de kinderen die het doelwit zijn inderdaad.Bedankt Marie dat je hievoor allzs uit je hart en hoofd haalde en het door je pen liet vloeien.Heel veel respect hiervoor!
Dank mooi mens, Marie. Ik huil van binnen mee. Hoe jij taal kan geven aan deze vreselijke gruwlijkheid. Ik vraag aan ieder die het horen kan , die kan lezen en het lef heeft deze brief binnen te laten komen. Deze woorden voor de kinderen van Gaza om te zetten in liefdevolle daden. Laten we niet meer weg kijken. Lieve kinderen, wij zien jullie. Dat vraagt dat we in ieders vermogen durven te strijden voor vrede, wereldwijd. Dank.
Ik huil en zwijg instemmend. Voor wat deze kinderen is en nog steeds wordt aangedaan zijn geen woorden; maar Marie heeft ze toch gevonden en opgeschreven als een indringend getuigenverslag. Niemand kan en mag hiervan wegkijken.
Prachtig geschreven en dank daarvoor. Ook ik ben zo een machteloos figuur, die alleen haar stem en toetsenbord heeft om de kinderen van Gaza te erkennen. Soms zou ik keihard willen schreeuwen tegen zowel Hamas als Netanyahu. Stop!!!!! Kinderen, onschuldig, gebroken in de knop. Zoveel kinderen. Niet te bevatten dat dit gewoon kan gebeuren, terwijl de wereld doordraait.
Mooie woorden Marie. Kinderen worden hard getroffen, de beelden die wij zien krijgen zijn vreselijk.
Maar vergeet de Israëlische gijzelaars niet, daar zitten ook kinderen bij. Israel wordt nog dagelijks gebombardeerd door Hamas ook kinderen lijden daar onder. Alle kinderen op de hele wereld zijn de dupe van oorlog. Dus stop daarmee, laat de gijzelaars vrij en investeer in vrede.
Dit zou n geweldige en rake kerstpreek zijn, over vermoordde en lijdende kinderen en n holle God.
Als ik moest preken met kerst zou ik hieruit citeren.
Bij de geschokte reacties zou ik denken: gerechtigheid.
Met tranen in de ogen je tekst gelezen Marie. Juist uit jouw mond, met jouw achtergrond, zo moedig, zo eerlijk, zo waar!
Kinderen zijn altijd het schuldeloze slachtoffer van oorlog en geweld.
Dank voor je eerbetoon, en zoals Kathy schrijft: stop!! Stop deze vreselijke, zinloze geweldsspiraal van zowel Hamas als de Israelische regering.